Sáng 20-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.
Tham vấn ý kiến cộng đồng doanh nghiệp hết sức quan trọng
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết các nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung vào 6 nhóm nội dung trong các chính sách.
Thẩm tra dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho hay thường trực Ủy ban cơ bản tán thành với việc sửa đổi các quy định về hoạt động đánh giá sự phù hợp để đáp ứng yêu cầu minh bạch hóa trong thực thi các Hiệp định FTA.
Tuy nhiên, dự luật cần nghiên cứu, bổ sung quy định về điều kiện hoạt động của tổ chức đánh giá sự phù hợp để bảo đảm tính cạnh tranh, khách quan và hiệu quả của hoạt động này, đặc biệt là hoạt động chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy...
Nêu ý kiến thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho hay qua theo dõi thấy các doanh nghiệp phản ánh quy chuẩn kỹ thuật đâu đó còn có quy định thiếu thống nhất, cách hiểu chưa rõ ràng dẫn đến quá trình triển khai thực hiện có vướng mắc.
Ví dụ quy chuẩn về an toàn về cháy của các công trình, hay quy chuẩn điều kiện, đầu tư kinh doanh về thương mại.
Ngoài ra, doanh nghiệp cũng phản ảnh quá trình ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn có cái “giật cục, nhanh quá, sốc quá" mà không có lộ trình để thực hiện.
"Vấn đề như vậy tạo ra chi phí tuân thủ của doanh nghiệp tăng lên, ảnh hưởng đến áp lực cạnh tranh hàng hóa của doanh nghiệp. Đây là việc cần phải sửa đổi để có quy định, tránh các vướng mắc bất cập", ông Thanh nêu.
Theo ông Thanh, tiêu chuẩn kỹ thuật của chúng ta tham gia sâu vào hội nhập kinh tế quốc tế. Khi hội nhập các sản phẩm hàng hóa đưa vào thị trường quốc tế phải tuân thủ các tiêu chuẩn, xuất xứ hàng hóa phải rõ ràng. Đâu đó cần phải theo tiêu chuẩn này.
Từ đó, ông đặt vấn đề lần này có cân nhắc tận dụng các tiêu chuẩn, kỹ thuật của các nước khác trong FTA này không?
Việc này để tránh lại phải xây dựng một bộ tiêu chuẩn nhưng không phù hợp với tiêu chuẩn của các nước khác họ đã sẵn có. Việc xây dựng này vừa tốn kém nhưng sử dụng lại không hiệu quả.
Ông dẫn ví dụ hàng hóa vào thị trường Mỹ phải đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường Mỹ, hay vào EU phải theo tiêu chuẩn EU. Vì vậy vấn đề này cần khắc phục, tránh xây dựng quá nhiều tiêu chuẩn mà không phù hợp, thậm chí còn gây ra lãng phí, tốn kém cho doanh nghiệp.
Về quy định cho các tổ chức, doanh nghiệp được tham gia vào quá trình xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn, ông Thanh nhấn mạnh là rất đúng.
Bởi đây là những đối tượng chịu tác động trực tiếp của những tiêu chuẩn, quy chuẩn này để hàng hóa có thể được đưa ra thị trường trong nước và thị trường nước ngoài.
Tuy nhiên, ông đề nghị cần có tiêu chí, có điều kiện quy định trách nhiệm cũng như hình thức của các doanh nghiệp tham gia vào quá trình xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn.
Bên cạnh đó tham vấn ý kiến cộng đồng doanh nghiệp hết sức quan trọng. Vì họ là đối tượng chịu tác động trực tiếp của các quy định.
"Do đó cần có cơ chế khuyến khích để tham vấn ý kiến doanh nghiệp. Bởi trong quá trình sản xuất kinh doanh họ va chạm vào vướng mắc ở chỗ này, chỗ kia.
Từ kinh nghiệm thực tiễn họ có thể tham vấn đóng góp để đưa ra bộ tiêu chuẩn quy chuẩn phù hợp", ông Thanh nói thêm.
Đề nghị nghiên cứu trách nhiệm của cơ quan ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn
Về trách nhiệm quản lý nhà nước của các cơ quan, ông Thanh nêu đã có quy định và các bộ ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn chuyên ngành. Nhưng vai trò, trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ cần được quy định rõ ràng trong dự luật.
Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cũng đề nghị nghiên cứu trách nhiệm của các cơ quan khi ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn.
Cụ thể, theo ông Cường, cần làm rõ vấn đề trách nhiệm thế nào nếu ban hành những bất cập hoặc có quy trình thủ tục gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, thậm chí có quy chuẩn, tiêu chuẩn có quy định cao hơn thực tiễn...