Tôi ở nhà ông bà, nay ông bà đều đã mất, tôi sinh con mà không đăng ký thường trú cho con được, tôi phải làm sao?
Tháng 12-2022, tôi sinh bé nhưng đến hiện nay gần 2 năm tôi vẫn không đăng ký thường trú cho con được. Công an thông báo phải chủ sở hữu ký đồng ý mới được đăng ký thay vì là chủ hộ như quy định trước đây.
Nơi đăng ký thường trú của tôi là căn nhà thuộc quyền sở hữu của ông bà ngoại. Ông bà ngoại tôi đã chết, không để lại di chúc. Mẹ tôi và các anh chị em của mẹ đều ở đây nhưng đã tách khẩu. Hiện tại con tôi chỉ có giấy khai sinh được UBND phường cấp. Tôi phải làm thế nào để đăng ký thường trú cho bé được?
Hoàng Mai (TP.HCM) gửi câu hỏi.
Luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật (Đoàn luật sư TP.HCM) trả lời về điều kiện đăng ký thường trú như sau:
Những người cùng ở tại một chỗ ở hợp pháp và có quan hệ gia đình là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, cha, mẹ, vợ, chồng, con và anh ruột, chị ruột, em ruột, cháu ruột thì có thể đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú theo hộ gia đình (khoản 1 điều 10 Luật Cư trú).
Theo điểm a khoản 2 điều 20 Luật Cư trú quy định về điều kiện đăng ký thường trú như sau: "Công dân được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình khi được chủ hộ và chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đó đồng ý trong trường hợp: con về ở với cha, mẹ".
Trong trường hợp chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp này là ông bà ngoại của bạn (đã chết, không để lại di chúc) thì cần xác định được ai là chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp để giải quyết việc đăng ký thường trú cho trẻ.
Theo đó, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông bà ngoại (trong đó có mẹ của bạn) cần thực hiện thủ tục phân chia hoặc khai nhận di sản thừa kế.
Việc khai nhận thừa kế này có thể thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có bất động sản.
Sau khi khai nhận thừa kế thì liên hệ cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản.
Người được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp đăng ký quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản trong trường hợp này sẽ là chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp.
Trường hợp có nhiều người thừa kế nhưng chưa kịp làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản thì những người thừa kế có thể thỏa thuận cử ra người quản lý di sản.
Người quản lý di sản này có quyền đại diện cho những người thừa kế trong quan hệ với người thứ ba liên quan đến di sản thừa kế (theo điểm a khoản 1 điều 618 Bộ luật Dân sự). Người quản lý di sản trong trường hợp này có thể được xem là chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp.
Như vậy, để đăng ký thường trú cho con của chị trong trường hợp này thì cần xác định được chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp như nêu trên.