Sau nhịp tăng vội vàng tiệm cận mốc 1.300 điểm, đà tăng của thị trường bắt đầu chững lại trước thềm nghỉ Lễ. Việc thị trường liên tục hụt hơi trước ngưỡng cản cùng lực cầu dần suy yếu khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại VN-Index sẽ có cú "sập" mạnh như thời điểm tháng 4/2024. Tại hội thảo "Bắt mạch dòng tiền" do FIDT và FiinTrade tổ chức, các chuyên gia đã có những chia sẻ về vấn đề này.
Theo ông Nguyễn Thanh Nguyên Vũ - Founder TVN & Partners, nhịp điều chỉnh tháng 4 và nhịp điều chỉnh vừa qua có điểm giống nhau là VN-Index đều giảm 100 điểm và có những dấu hiệu cảnh báo dòng tiền bị thoát ra 2 tuần trước phiên giảm sâu.
Tuy nhiên, điểm khác nhau nằm ở sự hồi phục sau phiên giảm mạnh. Với nhịp điều chỉnh tháng 4, thị trường cần 6 tuần để lấy lại điểm số như cũ trong bối cảnh không có nhóm ngành dẫn dắt cụ thể. Trong khi đó, thị trường chỉ cần 3 tuần hồi phục trong tháng 8 với sự đóng góp lớn từ nhóm bất động sản, trụ lớn từ nhóm ngân hàng và một số cổ phiếu lớn như MWG, FPT.
Dù vậy, chuyên gia đánh giá chất lượng dòng tiền chưa cao khi các doanh nghiệp tăng trưởng lợi nhuận chưa thực sự hồi phục, dòng tiền chủ yếu cuốn theo câu chuyện đầu cơ, bắt đáy cổ phiếu ở mức nền thấp. Do đó, khi VN-Index gặp kháng cự mạnh sẽ xuất hiện nhịp điều chỉnh, đặc biệt là với những cổ phiếu bất động sản Midcap.
Nhận định về bối cảnh thị trường hiện tại, bà Đỗ Hồng Vân – Trưởng phòng Phân tích FiinGroup dựa trên ba tiêu chí chính.
Thứ nhất, xu hướng giao dịch giữa các nhóm nhà đầu tư. Sau nhiều tháng miệt mài bán ròng, chuyên gia FiinGroup nhận định thị trường đã có sự tham gia của dòng tiền tổ chức trong nước – nhóm trụ chính của thị trường. Dòng tiền nhóm này chủ yếu tập trung tại nhóm ngân hàng, bất động sản, sữa trong khi bán ròng ngành công nghệ thông tin, thép.
Bên cạnh lực đỡ từ dòng tiền tổ chức trong nước, khối ngoại cũng đã giảm bán ròng trong thời gian gần đây, trong đó có cả quỹ chủ động và ETF. Quy mô bán ròng của khối ngoại giảm chỉ bằng khoảng 20% mức bán ròng cao điểm thời gian trước. Đây là điểm tích cực cho thị trường khi áp lực từ "cá mập" không còn quá lớn.
Tuy nhiên, nhóm nhà đầu tư cá nhân đã quay đầu bán ròng trong tháng 8 sau nửa đầu năm "gồng gánh" thị trường. Nhóm này có xu hướng chốt lời những nhóm tăng điểm tốt trong thời gian gần đây như sữa, bán lẻ.
Thứ hai, phân bổ dòng tiền và phản ứng về giá giữa các nhóm ngành. Bà Vân cho rằng trong giai đoạn tháng 4 và tháng 8 VN-Index cùng có nhịp chỉnh sâu hồi nhanh. Tuy nhiên, trong nhịp hồi phục vừa qua số lượng ngành có tỷ trọng dòng tiền đạt đỉnh ít hơn tháng 4. Nguyên nhân có thể do thị trường giảm sâu nhưng tăng chưa đáng kể và thời gian hồi phục nhanh hơn giai đoạn trước.
Thứ ba, mặt bằng định giá. Về định giá, giai đoạn trước P/E ở vùng đỉnh gia tăng rủi ro khi thị trường điều chỉnh. Giai đoạn hiện tại, đi kèm với đà tăng trưởng lợi nhuận, P/E được điều chỉnh về vùng thấp hơn và đang ở dưới mức trung bình 5 năm. Tuy nhiên, vị chuyên gia cho rằng định giá vẫn ảnh hưởng lớn bởi nhóm ngân hàng khi chiếm đến 50% lợi nhuận toàn thị trường và 1/3 tổng vốn hoá. P/E nhóm phi tài chính đang cheo leo trên đỉnh lịch sử nếu bỏ nhóm ngân hàng.
Nếu xét nhóm định giá ngân hàng, P/B nhóm này dao động khá ổn định trong 1,4-1,6 lần trong 2 năm qua, thấp hơn nhiều so với giai đoạn 2021-2022. Song nhìn vào bức tranh nửa đầu năm và triển vọng nửa cuối năm, mức P/B hiện của nhóm ngân hàng là hợp lý chứ không thể nói là rẻ. Vì định giá hiện tại đang phản ánh chất lượng tài sản của ngành ngân hàng sau những hệ luỵ từ những diễn biến tiêu cực về thị trường trái phiếu và thị trường bất động sản trong năm 2022.
"Hiện tại, triển vọng ngành cũng chưa thực sự khả quan trong khi chỉ số giá ngành ngân hàng vẫn duy trì đi ngang ở vùng đỉnh. Do đó, dòng tiền vào nhóm ngân hàng cũng khó gia tăng thêm", bà Vân cho biết.
Từ việc phân tích ba yếu tố trên, bà Vân nhìn nhận thị trường đang có sự tham gia của tổ chức trong nước, khối ngoại giảm bán ròng. Bên cạnh đó, số lượng ngành có mức độ hồi phục so với giai đoạn trước ít hơn, hàm ý là vẫn còn dư địa tăng cho nhóm ngành khác và thị trường vẫn có cơ hội tiếp tục hồi phục khi có thêm những yếu tố hỗ trợ.
Định giá thị trường ở mức thấp cũng làm giảm rủi ro thị trường điều chỉnh và tạo cơ hội đầu tư hấp dẫn. Dù vậy, định giá không thực sự rẻ do bị ảnh hưởng bởi nhóm ngân hàng, nên nhà đầu tư có kỳ vọng cũng nên thận trọng trong giai đoạn hiện tại.