Không cần kinh doanh, cổ đông Nhà nước vẫn nhận hàng nghìn tỷ cổ tức từ các doanh nghiệp bất sản hàng đầu như Phú Mỹ Hưng, VSIP hay dự án Vinhomes Metropolis.
Theo báo cáo về tình trạng quản trị cà cơ cấu tổ chức doanh nghiệp 6 tháng đầu năm 2024 của SCIC, doanh nghiệp này đã nhận về 600 tỷ đồng cổ tức từ CTCP Tư vấn Đầu tư và Đầu tư Vệt Nam (Vietnam INCO). Đây không phải là năm đầu tiên SCIC có thể nhận cổ tức từ doanh nghiệp này.
Cụ thể, trong năm 2019 và năm 2022 các số liệu báo cáo SCIC đã từng nhận lần lượt 314 tỷ đồng và 602 tỷ đồng cổ tức từ công ty liên kết bằng nguồn vốn của chính tổng công ty này. Trong các công ty liên kết do SCIC trực tiếp đầu tư (không bao gồm các công ty nhận bàn giao vốn từ Nhà nước), chỉ có Vietnam INCO là có lợi nhuận đáng kể và có thể chia cổ tức lớn.
Như vậy, gần như khoản mục cổ tức trong năm 2019 và 2022 từ các công ty liên kết bằng nguồn vốn SCIC là từ Vietnam Inco. Cộng thêm số trong nửa đầu năm 2024, ước tính Vietnam Inco đã trả tổng cộng 1.500 tỷ đồng cổ tức cho SCIC.
Không chỉ riêng SCIC, một loạt các doanh nghiệp Nhà nước cũng "vớ bẫm" cổ tức từ các công ty bất động sản. Ví dụ có thể kể đến công ty TNHH MWV Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (IPC) đã được nhận hàng trăm tỷ đồng lợi nhuận được chia từ Phú Mỹ Hưng. Theo tính toán của chúng tôi, kể từ 2019 đến nay IPC đã nhận về tổng cộng hơn 3.300 tỷ cổ tức từ Phú Mỹ Hưng.
Một trường hợp khác cũng có thể kể đến là Becamex IDC, trong năm 2022 công ty này đã nhận 980 tỷ đồng từ liên doanh VSIP.
Hiện, SCIC đang nắm 30% vốn tại Vietnam INCO. Như vậy tổng số tiền mà doanh nghiệp này đã chi trả trong năm 2024 lên đến 2.000 tỷ đồng - gấp 33 lần so với vốn điều lệ 60 tỷ đồng. Còn trong năm 2019 và 2022, nếu tính theo số tiền SCIC nhận được, Vietnam INCO đã chi ra lần lượt khoảng 1.050 tỷ đồng và 2.000 tỷ đồng. Như vậy, tổng số tiền chủ đầu tư dự án Vinhomes Metropolis đã chi ra để trả cổ tức trong những năm qua là khoảng hơn 5.000 tỷ đồng, ngang ngửa vốn chủ sở hữu năm 2020.
Với việc năm 30% vốn của Vietnam INCO, số tiền vốn góp của SCIC vào doanh nghiệp này chỉ "vỏn vẹn" 18 tỷ đồng nhưng đã nhận về được đến 1.500 tỷ đồng cổ tức, gấp 83 lần so tiền ban đầu.
Về tình hình kinh doanh của Vietnam INCO, doanh nghiệp này đã tiến hành bàn giao các căn hộ vào giai đoạn 2018-2019. Vì vậy, đây cũng là hai năm mà lợi nhuận của công ty này ở mức hàng nghìn tỷ đồng.
Việc SCIC nắm giữ 30% vốn tại Vietnam INCO là do ban đầu đơn vị này được giao quản lý khu đất 3,5ha tại 29 Liễu Giai, quận Ba Đình sau khi tiếp quản lại từ đại sứ quán Nga.
Sau đó, UBND thành phố Hà Nội đã giao cho khu đất Vietnam INCO để thực hiện dự án và yêu cầu Vietnam INCO phối hợp với SCIC có trách nhiệm làm thủ tục xác định giá trị vốn góp sở hữu Nhà nước của SCIC tại dự án này.