Nêu ý kiến thảo luận tại tổ về kinh tế - xã hội, đại biểu Hoàng Minh Hiếu - ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội - phản ánh tình trạng "thất thoát nhân lực" trong khu vực công.
Lương 5 triệu/tháng không đủ mua cặp vé ca nhạc
Ông Hiếu dẫn số liệu có năm đến 40.000 cán bộ, công chức, viên chức chuyển từ khu vực công ra ngoài, năm 2023 số này đã giảm nhưng trong khoảng 11.000 người. Trong số này có rất nhiều cái công chức, viên chức trình độ cao.
Ông nhìn nhận rõ ràng đang có thất thoát năng lực từ khu vực công ra ngoài, trong khi việc thu hút nhân tài vào khu vực công cũng có những khó khăn nhất định.
Theo báo cáo của một số tỉnh, thành phố, mặc dù đã có chính sách thu hút nhân tài nhưng trong 5 năm không thu hút được một nhân tài nào.
Ông Hiếu cũng chỉ rõ khi đặt vấn đề để sinh viên có chất lượng cao vào thì các em, các cháu hỏi ngay mức lương được bao nhiêu. Như bây giờ, mức lương khởi điểm rõ ràng không đủ để thuê nhà ở các thành phố lớn.
"Thậm chí có những em còn bảo lương một tháng khoảng hơn 5 triệu không mua được một cặp vé xem ca nhạc chứ đừng có nói đến chuyện thưởng thức văn hóa nghệ thuật...
Với mức lương như thế rõ ràng không thể nào thu hút được nguồn nhân lực chất lượng cao vào khu vực nhà nước", ông Hiếu nêu.
Ông cũng dẫn báo cáo cho thấy các đơn vị sự nghiệp công lập cũng rất khó khăn trong thu hút viên chức giỏi. Đây là một trong những vấn đề cần phải suy nghĩ
Có 2 xu hướng chung của sinh viên mới ra trường. Các em thích ở lại các thành phố lớn - nơi có cơ hội việc làm tốt hơn. Đồng thời, cũng thích làm khu vực tư nhiều hơn là khu vực công.
Ông tiếp tục dẫn một báo cáo nghiên cứu gần đây cho biết khoảng 70% sinh viên vừa ra trường có xu hướng thích làm việc ở khu vực tư hơn ở khu vực công. Như vậy sẽ rất khó khăn trong nâng cao chất lượng của khu vực công.
"Có quan điểm cho rằng nếu là một người giỏi làm ở khu vực công với khu vực tư đều là đóng góp cho xã hội. Tôi nghĩ quan điểm này là đúng nhưng nếu không coi trọng, chăm sóc khu vực công sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế xã hội.
Bởi chúng ta xác định thể chế vẫn là "điểm nghẽn", nếu không có những người có năng lực hoạch định chính sách hoặc hoạch định chưa phù hợp sẽ ảnh hưởng lớn đến toàn bộ xã hội. Do đó cần rất quan tâm", ông Hiếu nêu.
Ông nhấn mạnh bài học, kinh nghiệm của các nước thành công đều là vun đắp, xây dựng khu vực công.
Ông Hiếu dẫn chứng thêm việc ông Lý Quang Diệu khi tổng kết bài học kinh nghiệm đưa Singapore từ nước thứ 3 lên thứ nhất đã nêu nhiều nội dung nhưng đầu tiên là xây dựng hệ thống công chức có năng lực, lành mạnh, trong sạch.
Các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc... cũng xem khi được vào công chức là niềm tự hào, giúp thúc đẩy, phát triển xã hội.
Từ đó đề nghị Chính phủ quan tâm và dành nguồn lực, chăm lo cho đội ngũ cán bộ công chức.
Đề xuất năm 2025 tăng lương hưu
Liên quan vấn đề tiền lương, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho biết Chính phủ đề xuất năm 2025 không tăng lương khu vực công và lương hưu, trợ cấp ưu đãi người có công và ông nói "chỉ ủng hộ một phần thôi".
Theo ông Ngân năm nay, chúng ta đã điều chỉnh tiền lương, thấy khá hơn một chút rồi, cũng tốt rồi nhưng cần lưu ý đến tiền lương khu vực giáo dục, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa và lương, phụ cấp của đội ngũ y, bác sĩ. Quan trọng hơn là lương hưu thấp lắm.
Ông đề nghị Chính phủ xem xét, có thể chưa tăng lương khu vực công nhưng phải tăng lương hưu. Cạnh đó cần tăng trợ giúp an sinh xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công.
"Năm 2025 nếu không tăng cái này thấy có gì đó ngượng ngượng, vì năm 2025 là năm của những ngày lễ lớn của dân tộc, nhiều sự kiện lớn lắm. Do đó, không tăng trợ cấp ưu đãi người có công, không tăng lương hưu thì niềm vui sẽ giảm", ông Ngân bày tỏ.
Ông cũng cho rằng cần tiếp tục điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân.
Ông chỉ rõ khấu trừ của người nộp thuế là 11 triệu đồng, khấu trừ người phụ thuộc 4,4 triệu đồng, hai mức này đối với các đô thị lớn là không đảm bảo. Phải tăng mức khấu trừ thì thu nhập còn lại mới tăng được tiêu dùng, khi đó sẽ hỗ trợ cho tăng trưởng.