Đại kiện tướng 22 tuổi dùng điện thoại gian lận khi thi đấu

Shevchenko đã đi một nước cờ tệ nhất sự nghiệp, khi anh gian lận trong ván hòa Bassem Amin và thắng Francisco Vallejo tại thành phố Melilla hôm 12 và 13/10. Kỳ thủ 22 tuổi bị xử thua cả hai ván và bị loại khỏi giải, dù anh không nhận tội gian lận.

Trong ván đấu với Vallejo, Shevchenko thường xuyên rời khỏi ghế ngồi để vào nhà vệ sinh, khiến anh bị nghi ngờ. Cùng lúc, có người phát hiện một chiếc điện thoại bị khóa trong một buồng vệ sinh. Các trọng tài khẳng định điện thoại có liên quan đến kỳ thủ Romania gốc Ukraine, dựa trên chữ viết tay và các hành vi khác.

Theo thông báo của tổng trọng tài Oscar Bruno de Prado Rodriguez, họ tin tưởng chắc chắn quyết định loạt Shevchenko khỏi giải, dựa trên những bằng chứng thu thập được suốt quá trình điều tra. Đại kiện tướng sinh năm 2002 sử dụng điện thoại suốt ván đấu, và phớt lờ cảnh báo của trọng tài khi anh rời khỏi phòng thi.

Shevchenko là trường hợp kỳ thủ mạnh nhất từng bị phát hiện gian lận khi thi đấu cờ bàn, theo giám đốc điều hành Liên đoàn Cờ vua Thế giới (FIDE), ông Emil Sutovsky. Shevchenko trở thành Đại kiện tướng ở tuổi 15, từng đứng 39 thế giới hè 2023 và tiệm cận trình độ Siêu đại kiện tướng. Anh hiện đứng 69 thế giới, với Elo 2.656, và số hai Romania sau khi chuyển liên đoàn từ Ukraine.

Vallejo cũng phàn nàn với trọng tài rằng Shevchenko đã rời khỏi bàn cờ quá nhiều. Khi trọng tài đặt vấn đề cho kỳ thủ 22 tuổi, anh nói rằng bản thân có vấn đề nên phải dùng nhà vệ sinh liên tục. Khu vệ sinh cách xa nơi thi đấu, gồm ba bồn tiểu và hai buồng có cửa khóa.

Trọng tài đã yêu cầu một thành viên ban tổ chức điều tra. Người này thấy Shevchenko chỉ vào một buồng vệ sinh cố định. Kiểm tra phòng, người này thấy một điện thoại di động mới có ghi chú viết tay: "Đừng chạm vào. Điện thoại này để lại đây để chủ của nó có thể sử dụng ban đêm".

Chiếc điện thoại bị tịch thu và cửa buồng vệ sinh cũng bị khóa, khoảng 2,5 tiếng sau khi bắt đầu vòng thi hôm 13/10. Lúc đó, mọi người chưa biết điện thoại của Shevchenko. Một người dọn vệ sinh tiết lộ một chiếc điện thoại tương tự cũng được phát hiện trong buồng vệ sinh hôm 12/10, nhưng không ai nhận nên được bàn giao cho lễ tân.

Các trọng tài cũng thấy Shevchenko chờ vào một buồng vệ sinh cố định, dù buồng còn lại không có ai dùng. Khi trọng tài nói "phòng này còn trống", Đại kiện tướng bỏ đi ngay mà không sử dụng. Chuyện này xảy ra nhiều lần trong lúc thi đấu.

Sau vòng đấu, trọng tài kiểm tra chữ viết tay trên điện thoại, đối chiếu nét chữ của Shevchenko trong biên bản ván cờ, thấy nhiều điểm tương đồng. Múi giờ trong điện thoại cũng nhanh hơn hai tiếng so với giờ địa phương, và trùng với múi giờ Bucharest ở Romania, nơi Shevchenko đang sống.

Đại kiện tướng Amin sốc khi biết tin Shevchenko bị loại dù anh cũng nhận thấy điểm bất thường của đối thủ tại vòng một. "Sau khi đi nước thứ sáu, cậu ấy rời khỏi phòng thi hơn 10 phút", kỳ thủ số một châu Phi nói. "Điều này lặp lại trong nhiều nước tiếp theo. Ban đầu tôi nghĩ cậu ấy bị đau dạ dày. Nhưng khi tôi quyết định ra nhà vệ sinh, thì thấy Shevchenko đứng chờ trước một buồng toilet. Nhìn thấy tôi, cậu ấy trở lại phòng thi ngay. Sau đó, cậu ấy ngừng ra khỏi phòng thi".

Amin cho biết anh không thường xuyên nghi ngờ đối thủ, nhưng Shevchenko có quá nhiều điểm bất thường. Đặc biệt là sau khi trở lại từ nhà vệ sinh, kỳ thủ 22 tuổi đi những nước hay hơn hẳn. Hiện tại, có nhiều phần mềm dễ dàng truy cập được từ điện thoại, và có lực cờ mạnh hơn hẳn các kỳ thủ.

Đại kiện tướng gần nhất bị phát hiện gian lận thi đấu cờ trực diện là Igors Rausis, khi ông 58 tuổi và ở Top 50 thế giới ở thời điểm bị phát hiện. Dù vậy, sức cờ của Rausis thường chỉ ở mức Elo 2.500, tăng lên gần 2.700 nhờ gian lận. Rausis bị cấm khỏi mọi giải cờ vua, nhưng ông cũng giải nghệ sau đó.

Giám đốc FIDE, ông Sutovsky cho biết ban kỷ luật liên đoàn đang điều tra vụ việc, và chưa thể đưa ra án phạt khi Shevchenko vẫn không nhận tội. Nhưng anh sẽ bị cấm thi đấu dài hạn nếu bị phát hiện gian lận.

Xuân Bình (theo Chess)