TP HCMBà Diệp, 71 tuổi, đau lưng âm ỉ một tháng, bác sĩ phát hiện nang thận hóa ung thư, phải cắt một phần thận để triệt căn.
Ngày 27/7, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết vùng cực trên thận phải của bà Diệp có khối nang thận khoảng 5 cm, dạng hỗn hợp, thành dày, có vách và chồi bướu, được xếp loại Bosniak 4. Đây là phân loại nang thận dựa trên hình ảnh chụp cắt lớp vi tính, điểm số từ một đến 4. Nang thận loại này nhiều khả năng là ung thư, cần phẫu thuật sớm.
"Nang thận thường gặp nhưng hầu hết lành tính, chưa tới 1% trường hợp chuyển dạng ác tính như bà Diệp", bác sĩ Cương nói. Trong hơn 20 năm phẫu thuật bệnh tiết niệu, bác sĩ Cương mới gặp khoảng 4-5 trường hợp tương tự. Hiện y học chưa xác định được nguyên nhân của tình trạng này.
Các nang thận kích thước từ 3 cm trở xuống lành tính không triệu chứng, thường phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe, không cần điều trị, chỉ theo dõi mỗi 3-6 tháng. Khi nang lớn hơn 3 cm có khả năng phát sinh biến chứng như chảy máu, nhiễm khuẩn hay hóa ác tính. Khi đó, người bệnh xuất hiện triệu chứng như đau lưng lâu ngày không khỏi, sốt và ớn lạnh, tăng huyết áp bất thường, tiểu máu, nước tiểu đục... Những nang thận lớn lành tính chỉ cần chọc hút dịch hoặc cắt phần chỏm nang thận. Với nang thận có nguy cơ ung thư (Bosniak 3 hoặc 4), bác sĩ cần phải phẫu thuật cắt lấy trọn nang.
Trường hợp bà Diệp, nang thận lớn, nằm ở vị trí khó tiếp cận nhưng không gần mạch máu nên chỉ cần cắt một phần thận, bảo tồn chức năng thận. Ê kíp mổ thực hiện phẫu thuật nội soi sau phúc mạc, cắt lớp mỡ bao xung quanh thận, tuyến thượng thận, bộc lộ nang cực trên thận. Tiếp theo, các bác sĩ mổ bộc lộ cuống thận, kẹp cuống thận nhằm tạm thời ngăn lưu thông máu đến thận để cắt trọn nang thận không gây chảy máu.
Thủ thuật diễn ra không quá 25 phút để giảm thời gian thận bị thiếu máu. Nếu thiếu máu kéo dài quá lâu, các tế bào thận sẽ bị hoại tử gây suy giảm một phần hoặc hoàn toàn chức năng, không thể phục hồi sau phẫu thuật.
Ba ngày sau phẫu thuật, bà Diệp hồi phục, không còn đau, ăn uống và đi lại bình thường. Bác sĩ Cương tiên lượng khả năng khỏi bệnh lên đến 80-90%. Bà cần tái khám định kỳ mỗi ba tháng để đánh giá nguy cơ tái phát ung thư.
Bác sĩ Tân Cương (thứ hai bên phải) mổ nội soi cho người bệnh. Ảnh minh họa: Bệnh viện cung cấp
Nang thận có hai loại, trong đó loại di truyền thường gọi là thận đa nang, biểu hiện đặc trưng xuất hiện nang thận ở cả hai bên với kích thước khác nhau như chùm nho. Loại nang thận mắc phải thường xuất hiện đơn độc (nang đơn thận) hoặc có nhiều nang (từ hai nang trở lên), chưa rõ nguyên nhân nhưng thường gặp ở người trên 60 tuổi, người bệnh suy thận có chạy thận nhân tạo. Dựa trên bản chất và kích thước nang thận, bác sĩ có phương án điều trị khác nhau.
Nang thận có thể được phát hiện sớm nhờ khám sức khỏe và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính... Trường hợp những nang thận nguy hiểm, cần phải theo dõi và điều trị khi có biến chứng hoặc chuyển sang dạng ác tính. Bác sĩ Tân Cương khuyên mọi người, nhất là người có người thân mắc bệnh thận đa nang, người bệnh suy thận đang chạy thận nhân tạo... cần khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện nang thận, theo dõi và điều trị khi cần thiết.
Thắng Vũ
Độc giả đặt câu hỏi về bệnh thận tại đây để bác sĩ giải đáp