Các mạng layer 2 “ký sinh” không phải là nguyên nhân khiến Ethereum hoạt động kém hơn so với các đồng tiền điện tử khác trong năm nay, theo Steven Goldfeder, đồng sáng lập kiêm CEO của Offchain Labs, công ty phát triển mạng layer 2 hàng đầu Arbitrum.
Steven Goldfeder – Đồng sáng lập Arbitrum
Goldfeder đã bảo vệ các blockchain xây dựng trên Ethereum trước những chỉ trích từ các nhà phân tích tiền điện tử và quỹ đầu tư mạo hiểm, những người cho rằng các mạng này thu lợi trên chi phí của Ethereum.
Ông cho biết việc tạo ra một kiến trúc nhiều tầng — xây dựng các mạng lưới chồng lên nhau — là phương pháp hiệu quả để phát triển những hệ thống mạnh mẽ nhất.
“Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là thúc đẩy sự phát triển của Ethereum”, ông nhấn mạnh.
Ảnh hưởng tiêu cực
Layer 2, các blockchain xây dựng trên Ethereum để hỗ trợ mở rộng quy mô, cung cấp giao dịch với chi phí rẻ hơn nhiều so với mạng chính.
Layer 2 hiện là phân khúc cực kỳ hấp dẫn, với 40 token layer 2 hàng đầu đạt tổng giá trị gần 12 tỷ đô la.
Tuy nhiên, không thể bỏ qua những tác động tiêu cực mà layer 2 mang lại. Việc di cư hoạt động chuyển từ Ethereum sang layer 2 đã khiến mạng chính không còn khả năng đốt (hoặc phá hủy) nhiều token Ether hơn số lượng tạo ra, dẫn đến lạm phát. Cùng thời điểm đó, lợi nhuận từ các layer 2 tăng mạnh.
Kể từ khi ra mắt vào năm 2021, Arbitrum đã thu về 32 triệu đô la nhờ cung cấp các giao dịch rẻ hơn Ethereum và hưởng lợi từ khoản chênh lệch. Các layer 2 khác, như Base của Coinbase, cũng mang lại lợi nhuận tương tự. Điều này đã khiến một số người có cái nhìn khắt khe đối với layer 2.
“Bất kỳ điều gì không xảy ra trên layer 1 mà lẽ ra có thể xảy ra đều mang tính ký sinh”, Kyle Samani, đối tác quản lý của quỹ đầu tư mạo hiểm tiền mã hóa Multicoin Capital,viết trên X.
“Trên thực tế, bạn phải xây dựng năng lực, mở các làn đường mới trước khi mọi chiếc xe đều có mặt ở đó”, Steven Goldfeder cho biết.
Những người chỉ trích layer 2 thường liên hệ với hiệu suất kém của Ethereum so với các tài sản tiền điện tử khác trong năm nay. Trong khi Bitcoin tăng hơn 42% từ đầu năm, và Solana — đối thủ lớn nhất của Ethereum — tăng 31%, Ethereum chỉ tăng 3%.
Solana có thể xử lý nhiều giao dịch mỗi giây hơn Ethereum, và hiện chưa cần layer 2 để mở rộng năng lực.
Xây dựng năng lực và mở rộng
Ngược lại, những người ủng hộ layer 2 cho rằng chúng là cần thiết để đáp ứng nhu cầu giao dịch mà Ethereum không thể đáp ứng nếu không tính phí giao dịch quá cao.
“Mọi người có thể thắc mắc, ‘tại sao chúng ta cần điều này bây giờ?’ Chúng ta không thể chờ đợi. Phải xây dựng năng lực và mở rộng trước khi lưu lượng truy cập bùng nổ”, Goldfeder nhấn mạnh. “Nhiều giải pháp layer 2 dường như chỉ chú trọng vào việc cạnh tranh giành người dùng từ cùng một nhóm hiện có”.
Layer 2 đã mở rộng đáng kể năng lực giao dịch của Ethereum. Theo nền tảng dữ liệu L2Beat, hiện có 78 mạng layer 2 trên Ethereum, mỗi mạng có khả năng xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây, so với chỉ 20 đến 40 giao dịch trên mạng chính.
Tuy nhiên, hầu hết các layer 2 này đang gặp tình trạng “vắng bóng” người dùng, dù vậy nhiều layer 2 vẫn tiếp tục ra mắt, điển hình là blockchain Soneium của tập đoàn công nghệ Sony.
Điều này không phải là ngẫu nhiên, vì layer 2 yêu cầu chi phí khởi tạo thấp, và mỗi giao dịch đều mang lại lợi nhuận dễ dàng. Để tránh bị coi là “ký sinh,” các layer 2 cần ưu tiên phát triển hệ sinh thái Ethereum rộng lớn hơn.
Tuy nhiên, việc thu hút người dùng tiền điện tử mới không hề dễ dàng, và nhiều layer 2 hiện đang cạnh tranh trong cùng một nhóm người dùng.
Goldfeder cho rằng cạnh tranh giữa các layer 2 không phải là trò chơi tổng bằng 0, tức không có ai phải chịu thiệt khi bên khác hưởng lợi. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng ưu tiên hàng đầu của Arbitrum vẫn là bảo mật và phi tập trung, còn tăng trưởng chỉ đứng sau đó.
Lạc quan về tương lai
Goldfeder nhấn mạnh việc tạo điều kiện cho sự phát triển của Arbitrum không phải là ưu tiên hàng đầu.
“Ưu tiên số một là bảo mật, ưu tiên số hai là phi tập trung và ở cuối danh sách mới là tăng trưởng”.
Dù vậy, Goldfeder tỏ ra lạc quan về tương lai của Ethereum và tin rằng sự tăng trưởng sẽ đến, từ đó giải quyết được các vấn đề hiện tại.
“Chúng ta sẽ có quá nhiều năng lực đến mức các layer 2 sẽ bão hòa. Đó sẽ là cách để chúng ta cạnh tranh với các hệ sinh thái khác.”
Tuy nhiên, điều gì sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng đó vẫn còn là một ẩn số trong thời điểm hiện tại.