Giảm khí thải bằng chuyển đổi xanh: Đừng khai trương hoành tráng rồi để nhạt dần

Đường sắt đô thị giúp Hà Nội giảm khí thải

Ô nhiễm không khí, đặc biệt là ở các đô thị lớn như Hà Nội, đã trở thành một vấn đề nhức nhối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người dân. Nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí đến từ các hoạt động công nghiệp, xây dựng và đặc biệt là giao thông vận tải.

Khí thải từ hàng triệu phương tiện cơ giới mỗi ngày đã góp phần đáng kể vào việc làm ô nhiễm không khí, gây ra các bệnh về đường hô hấp, tim mạch và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em.

Theo thống kê, tại thủ đô hiện nay có gần 7 triệu xe mô tô, xe 2 bánh; 1,1 triệu xe ô tô và khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các địa phương lân cận di chuyển nên việc kiểm soát phương tiện cá nhân sẽ rất khó khăn.

Trước xu thế chung của các nước phát triển trên thế giới, bằng việc giảm thiểu phương tiện cá nhân, tăng phương tiện công cộng, giảm phương tiện sử dụng nguyên liệu hóa thạch thay bằng phương tiện xanh thân thiện với môi trường, Hà Nội đang nỗ lực gia tăng phương tiện công cộng chạy bằng điện, thân thiện với môi trường như xe buýt, tàu đường sắt trên cao... và bước đầu đã mang đến những tín hiệu khả quan cho môi trường.

Thông tin về tình hình khai thác các tuyến metro, ông Vũ Hồng Trường, Tổng giám đốc Hanoi Metro cho biết, sau một tuần đi vào khai thác thương mại, tuyến đường sắt Nhổn - ga Hà Nội đã chạy 1.370 chuyến tàu, vận chuyển an toàn 393.168 hành khách. Ngày đạt kỷ lục đã vận chuyển 100.515 hành khách.

Đối với tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, có 20% hành khách có ô tô nhưng bỏ ô tô để đi tàu điện. Từ những số liệu này cho thấy sự quan tâm của người dân đối với loại hình phương tiện xanh.

Ông Vũ Hồng Trường cho rằng, cứ 1 triệu chuyến đi chuyển từ phương tiện cá nhân sang tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông thì tiết kiệm được 487.000 giờ giao thông trên đường, giảm khí thải độc hại khoảng 100 tấn. "Nếu 487.000 giờ đưa vào lao động sản xuất, cộng với tiền đầu tư để xử lý về môi trường sẽ đem lại giá trị khoảng 30 tỉ đồng", ông Trường phân tích.

Tương tự, ông Hoàng Dương Tùng, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ TN-MT) cho rằng, mỗi chuyến tàu điện sẽ giúp giảm khí thải rất nhiều. Ngoài tàu điện, vài năm gần đây xuất hiện xe buýt điện, đó là phương tiện "rất đẹp, văn minh và hiện đại", trái ngược với xe buýt chạy bằng dầu, xăng.

"Đó là những thay đổi có thể dễ dàng nhận ra. Những sự thay đổi này dần dần sẽ làm thay đổi nhận thức của chúng ta, rồi dẫn tới hành động. Tôi cho rằng đây là xu thế không thể khác. Nhưng cần làm càng nhanh càng tốt. Nếu đến năm 2030 Hà Nội có được 100% xe buýt điện thì tuyệt vời. Khi đó, chuyển đổi này mang đến nhiều lợi ích, vừa bảo vệ môi trường, vừa tăng năng suất lao động, vừa đảm bảo sức khỏe của công nhân", ông Tùng nói.

Chuyển đổi phương tiện xanh là xu thế tất yếu

Nói về các giải pháp giảm khí thải bằng chuyển đổi phương tiện xanh, ông Tùng cho hay, điều quan trọng nhất để thực hiện được việc này chính là quyết tâm. Phải có quyết tâm thực hiện, bởi kể cả có giải pháp gì nữa mà không có quyết tâm thì thực hiện đều rất khó. Cạnh đó là công tác tuyên truyền vận động, cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục về chủ trương giảm phát thải bằng chuyển đổi phương tiện xanh.

Ngoài ra, phải có thống kê cụ thể, cần xem lại chúng ta chuyển đổi xanh như thế thì chất lượng không khí tốt lên như nào? Từ năm 2023 đến nay, chúng ta đã thực hiện rất nhiều giải pháp để giảm phát thải không khí nhưng hiệu quả như thế nào cũng chỉ nói chung chung là giảm. Do đó, cần phải có con số cụ thể để mọi người thấy được hiệu quả.

Chung nhìn nhận, PGS.TS Bùi Thị An, nguyên đại biểu Quốc hội khóa XIII, cho rằng chuyển đổi giao thông xanh là xu thế tất yếu của thế giới và Việt Nam. Để làm được, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, xã hội chứ không chỉ của Sở GT-VT hay của ngành giao thông và của người làm giao thông.

Bà An đánh giá, Hà Nội có rất nhiều chủ trương quan trọng, giải pháp hỗ trợ, tuy nhiên chưa thực hiện hiệu quả. Vậy nên cần thay thế các phương tiện giao thông bằng phương tiện công cộng nhiều hơn, không dùng nguyên liệu hóa thạch là trước hết. Thứ hai là cần quan tâm đến đường xá, tài chính đầu tư hạ tầng; thứ ba là cần có sự kết nối chặt chẽ trong hệ thống giao thông, tăng cường hệ thống hạ tầng giao thông tốt. Cùng với đó là có những chế tài đi kèm khi thực hiện.

"Tôi kiến nghị lãnh đạo TP.Hà Nội cần giao trách nhiệm rõ, đừng khai trương hoành tráng rồi sau đó lại lùi, nhạt dần. Đã không làm thì thôi, đã làm phải làm đến cùng", bà An nói.

Cũng tại buổi tọa đàm, Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội Hà Minh Hải đánh giá, các chuyên gia đã có những đóng góp quan trọng giúp thành phố đưa ra những cơ chế, chính sách đi vào cuộc sống hiệu quả và nhanh nhất.

"TP.Hà Nội đang hoàn thiện và trình Thủ tướng Quy hoạch thủ đô. Việc rất quan trọng mà cần làm ngay là giải quyết ùn tắc và ô nhiễm môi trường. Ô nhiễm và ùn tắc đang làm ảnh hưởng đến sự phát triển thủ đô và đời sống người dân. Vì vậy, khi lấy người dân làm trung tâm, đo đếm được cụ thể người dân được hưởng lợi những gì, chúng ta sẽ có những giải pháp hiệu quả", ông Hải nêu quan điểm và khẳng định, Hà Nội đang rất quyết tâm chuyển đổi sang sử dụng phương tiện giao thông điện.