Các binh sĩ Ukraine hứng chịu nhiều loại hỏa lực của Nga, trong đó có bom lượn và đạn pháo, dẫn tới thương vong lớn khi tấn công tỉnh Kursk.
"Lựu đạn và đạn cối luôn giống nhau, dù bạn tham chiến ở bất kỳ đâu", Ivan, thương binh 43 tuổi đang điều trị tại tỉnh Sumy ở miền bắc Ukraine, cho biết trong cuộc phỏng vấn công bố hôm 12/8.
Ivan là binh sĩ thuộc Lữ đoàn Phòng vệ Lãnh thổ số 103 Ukraine, một trong các đơn vị tham gia chiến dịch tấn công bất ngờ vào tỉnh Kursk, miền tây Nga.
Chiến dịch đến nay được coi là thành công quý giá đối với Kiev, giúp họ nâng cao tinh thần chiến đấu sau một năm chật vật phòng thủ trước sức ép ngày càng lớn từ Moskva. Tư lệnh quân đội Oleksandr Syrsky ngày 12/8 thông báo lực lượng Ukraine đang kiểm soát 1.000 km2 lãnh thổ Nga sau một tuần tác chiến.
Lời kể của các thương binh Ukraine cho thấy họ luôn đối mặt với hiểm nguy từ hỏa lực áp đảo của Nga.
UAV Lancet tập kích loạt xe tăng, thiết giáp Ukraine trong video công bố hôm 11/8. Video: BQP Nga
Ivan nói rằng nhiều đồng đội không ngừng đọc kinh trong quá trình di chuyển, trong khi các tân binh "gần như tê liệt vì sợ hãi". Đơn vị này hành quân bộ khoảng 10 km mỗi ngày, tiếp quản những công sự được các đơn vị tiên phong chuẩn bị vội vã.
Quá trình này diễn ra trong ba ngày. "Đến ngày thứ ba, bom lượn Nga đánh trúng vị trí của chúng tôi. Mọi thứ đều cháy rụi, các mảnh thi thể vương vãi khắp nơi", Ivan nhớ lại. 12 binh sĩ trong đại đội thiệt mạng tại chỗ. Ivan bị thương ở ngực và háng do trúng mảnh văng, sau đó được sơ tán về bệnh viện ở tỉnh Sumy.
Khung cảnh bệnh viện tại Sumy cũng cho thấy mức độ khốc liệt của chiến dịch tấn công tỉnh Kursk. Mùi máu, mồ hôi và đất tràn ngập các khoa điều trị, hàng lang cũng xếp đầy chăn bọc dành cho nạn nhân bỏng. Các thương binh, nhiều người băng bó kín từ đầu đến chân, cùng nhau hút thuốc lá ngoài sân.
Angol, quân nhân 28 tuổi thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 33 Ukraine, phải nằm bất động với hàng loạt ống dẫn, dây điện chằng chịt trên người. Anh khẳng định đã tiến sâu khoảng 30 km vào tỉnh Kursk, trong khi lực lượng Nga liên tục rút lui và bỏ lại nhiều thiết bị, trước khi đơn vị Ukraine hứng hỏa lực dữ dội.
"Tôi không rõ mình trúng bom hay đạn pháo. Đó cũng có thể là hỏa lực đồng đội, tình trạng bắn nhầm xảy ra rất nhiều", Angol nói, thêm rằng chỉ nhớ được bản thân ngã xuống đất và hét lên "300", mã hiệu khi có người bị thương.
Các thương binh trong sân bệnh viện cũng kể về những tiếng rít đáng sợ trên bầu trời Nga. Quân đội Ukraine đã triển khai nhiều hệ thống phòng không và tác chiến điện tử, nhưng vẫn không ngăn được máy bay và thiết bị bay không người lái (drone) của đối phương.
Lính tăng Ukraine triển khai ở tỉnh Sumy, giáp với tỉnh Kursk của Nga, hôm 12/8. Ảnh: AFP
Mykola, lính bộ binh tiên phong trong chiến dịch, nói rằng họ bị tập kích ngay khi tiến vào ngôi làng đầu tiên gần biên giới.
"Chúng tôi bị trực thăng tấn công khi tiếp cận ngôi làng tiếp theo. Tôi ngã nhào xuống đất để tránh hỏa lực, sau đó nghe thấy tiếng máy bay rơi vì trúng tên lửa phòng không. Vấn đề là buổi đêm khiến tôi không biết mình nhào xuống đâu, kết quả là tôi bị gãy một xương sườn và phải sơ tán về tuyến sau", Mykola nói.
Chiến dịch của Ukraine dường như được chuẩn bị rất kỹ càng và duy trì bảo mật cao, gây bất ngờ cho lực lượng phòng thủ Nga.
"Chúng tôi triển khai các đơn vị tinh nhuệ nhất, nhằm vào điểm yếu nhất ở biên giới đối phương. Lính nghĩa vụ của họ phải đối mặt với các đơn vị lính dù thiện chiến và sớm đầu hàng", nguồn tin giấu tên trong Bộ tổng tham mưu quân đội Ukraine nói với Economist.
Dù vậy, một số mặt vẫn cho thấy hoạt động này được tiến hành khá gấp gáp. Cả ba thương binh trong cuộc phỏng vấn đều được rút khỏi tiền tuyến miền đông và điều động tới tỉnh Sumy trong thời gian rất ngắn, không kịp nghỉ ngơi.
Quan chức an ninh Ukraine giấu tên ngày 11/8 tiết lộ Kiev đã huy động hàng nghìn quân cho chiến dịch, nhằm kéo giãn phòng tuyến Nga và tạo bất ổn, gây thiệt hại tối đa trên lãnh thổ đối phương. Một trong những mục tiêu tối thiểu dường như là buộc Nga rút bớt quân khỏi tỉnh Kharkov và vùng Donbass, nơi các đơn vị Ukraine đang hứng chịu sức ép dữ dội và liên tục để mất lãnh thổ.
Ba vùng giáp biên giới Ukraine mà Nga triển khai "cơ chế chống khủng bố". Đồ họa: Sky News
Tuy nhiên, các dấu hiệu sơ bộ cho thấy chiến dịch của Ukraine chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra. Nga đã huy động một số đơn vị từ mặt trận Kharkov đến Kursk, nhưng các cuộc tấn công tại vùng Donbass gần như không suy giảm cường độ.
"Chỉ huy Nga không phải những kẻ ngốc. Họ đang điều chuyển lực lượng, nhưng không nhanh chóng như mong muốn của chúng tôi. Họ biết chúng tôi không thể duy trì tuyến hậu cần với chiều sâu 80-100 km vào lãnh thổ Nga", nguồn tin trong Bộ tổng tham mưu quân đội Ukraine thừa nhận.
Người này cho rằng không nên so sánh chiến dịch tấn công tỉnh Kursk với đợt phản công chớp nhoáng giúp Ukraine tái kiểm soát phần lớn tỉnh Kharkov cuối năm 2022. "Quân đội Nga giờ đây chiến đấu nghiêm túc hơn nhiều. Mối nguy lớn nhất với chúng tôi lúc này là rơi vào bẫy và bị đối phương bào mòn lực lượng đến cùng", nguồn tin cho hay.
Vũ Anh (Theo Economist)