Trong báo cáo gửi UBND TP.HCM mới đây, Cục Thuế TP.HCM cho biết có 8.808 hồ sơ thuế tồn đọng phát sinh từ ngày 1.8 cho đến nay, bao gồm 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản, 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước (thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản, lệ phí trước bạ…) và 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất.
Theo HoREA, đối với 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, đề nghị Cục Thuế TP.HCM chỉ đạo các Chi cục Thuế giải quyết ngay vì các trường hợp này không phát sinh nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản, lệ phí trước bạ và tất cả các hồ sơ này đều không bị vướng về pháp lý.
Đối với 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản là do phải thực hiện quy định tại điều 17 Thông tư số 92/2015 (sửa đổi, bổ sung điều 12 Thông tư số 111/2013) của Bộ Tài chính. Theo HoREA, trong nhiều năm qua, UBND TP.HCM đã ban hành bảng giá sàn nhà, đất để làm căn cứ xem xét giá chuyển nhượng từng lần đối với các trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất không có công trình xây dựng trên đất hoặc chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với công trình xây dựng trên đất để tính thuế thu nhập cá nhân. Trên thực tế, khi cơ quan thuế phát hiện dấu hiệu khai thấp giá chuyển nhượng thì đã yêu cầu các bên kê khai lại nên đã thực hiện hiệu quả việc chống thất thu thuế và nâng cao nhận thức về nghĩa vụ nộp thuế của các đối tượng chịu thuế.
Người dân mong chờ dự thảo bảng giá đất điều chỉnh sớm được ban hành
ẢNH: ĐÌNH SƠN
Tuy nhiên, do điều 17 Thông tư số 92/2015 còn quy định trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá hoặc giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng thì giá chuyển nhượng được xác định theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng. Tuy nhiên, tại thời điểm hiện nay, UBND TP.HCM chưa ban hành bảng giá đất điều chỉnh nên cơ quan thuế không dám giải quyết đối với các trường hợp trên đây và đã 2 lần có văn bản báo cáo lên UBND TP xin ý kiến.
Do vậy, đề nghị Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn nghiệp vụ để xử lý 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản tồn đọng tại TP.HCM từ ngày 1.8 đến nay (các địa phương khác cũng tương tự) đối với các hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản, mà các bên chuyển nhượng ghi giá trên hợp đồng chuyển nhượng bằng hoặc cao hơn giá nhà, đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng thì cơ quan thuế tiếp tục giải quyết tính thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản. Trừ trường hợp cơ quan thuế phát hiện dấu hiệu kê khai giá chuyển nhượng thấp hơn giá nhà, đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng thì cơ quan thuế yêu cầu các bên kê khai lại giá chuyển nhượng và xem xét giải quyết tính thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản như đã thực hiện trong các năm qua.
Đối với 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, theo HoREA, trường hợp cơ quan có thẩm quyền cho phép UBND cấp tỉnh được điều chỉnh hệ số điều chỉnh giá đất theo quy định của luật Đất đai 2013 đồng thời với việc bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của luật Đất đai 2013 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31.12.2025 theo quy định tại luật Đất đai 2024 thì 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất (kể cả 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản) sẽ được giải quyết theo quy định này.
Trường hợp cần thiết UBND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của luật này cho phù hợp với tình hình thực tế giá đất tại địa phương thì đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tại TP.HCM (cũng như các địa phương khác) phải nỗ lực sớm ban hành bảng giá đất điều chỉnh trong 1-2 tuần lễ tới đây để vừa giải quyết 8.808 hồ sơ tồn đọng tại cơ quan thuế, vừa để áp dụng bảng giá đất điều chỉnh cho 11 trường hợp theo quy định luật Đất đai 2024.
HoREA cũng đề nghị đơn vị tư vấn xác định giá đất và cơ quan soạn thảo khẩn trương rà soát, cân chỉnh, xác định các mức giá đất của dự thảo bảng giá đất điều chỉnh vừa đúng quy định pháp luật, vừa sát với tình hình thực tế về giá đất tại TP.HCM, vừa hợp tình hợp lý để trình Hội đồng thẩm định giá đất thành phố xem xét để trình UBND, HĐND TP xem xét thông qua trong thời gian sớm nhất có thể để tháo gỡ cho 8.808 hồ sơ đang bị tồn đọng tại cơ quan thuế.