PhápHLV Mohamed Chaoua cho rằng tập trung giành HC vàng Olympic 2024 là cách đáp trả tốt nhất mà Imane Khelif có thể làm trước làn sóng công kích vô căn cứ về giới tính.
Khelif đánh bại Janjaem Suwannapheng của Thái Lan 5-0, ở bán kết hạng dưới 66kg nữ tối qua. Người hâm mộ tại nhà thi đấu Roland Garros reo hò cổ vũ và hô vang tên võ sĩ Algeria suốt trận. Đây là chiến thắng thứ ba liên tiếp của Khelif tại Paris, giúp cô vào chung kết gặp hạt giống số hai Yang Liu của Trung Quốc.
"Chúng tôi đã làm việc chăm chỉ suốt hai năm qua", HLV Mohamed Chaoua của Khelif nói với Reuters, ở một quán cà phê ngoài làng VĐV Olympic. "Giành HC vàng là cách phản ứng tốt nhất đối với những người chỉ trích cô ấy".
Trọng tài công bố Imane Khelif giành chiến thắng trước Janjaem Suwannapheng của Thái Lan, ở bán kết boxing hạng dưới 66kg nữ, tại Olympic Paris 2024. Ảnh: AP
Rắc rối bắt nguồn từ quyết định của Liên đoàn boxing quốc tế (IBA), khi loại cô và Lin Yu-Ting của Đài Loan tại Giải vô địch thế giới 2023 với cáo buộc không vượt qua kiểm tra giới tính. Cuộc tranh cãi tiếp tục nổi lên và trở thành chủ đề nóng ở Paris 2024, sau khi Uỷ ban Olympic quốc tế (IOC) không công nhận IBA về mặt pháp lý, với cách quản lý nhiều bất cập. IOC cho phép hai võ sĩ thi đấu vì đáp ứng đủ tiêu chuẩn, đồng thời nhấn mạnh những cáo buộc của IBA là vô căn cứ.
HLV Chaoua cho biết cuộc tranh cãi đã ảnh hưởng nhiều đến học trò. Võ sĩ sinh năm 1999 đã hỏi HLV "tại sao lại là tôi?" và ông chỉ biết động viên. "Khelif đã không đầu hàng trước cả một chiến dịch công kích", Chaoua cho hay. "Cô ấy dạy cho những người chỉ trích một bài học về đạo đức".
Diễn biến chính trận Khelif - Janjaem Suwannapheng.
Chaoua khẳng định Khelif là phụ nữ, coi cô như con gái của ông. Vị HLV này gặp Khelif năm 2015 và đã thuyết phục ông Amar Khelif cho con gái theo học boxing, nhưng khó khăn vì môn thể thao này không phổ biến trong các gia đình bảo thủ ở Algeria. Khelif là chị cả trong gia đình có bảy anh chị em, có tính cách nhút nhát, thường phụ việc cho bố mẹ ở nhà và kiếm tiền bằng bán bánh mì lề đường.
Sự động viên của ông Chaoua giúp Khelif kiên trì theo đuổi boxing. Điểm mạnh của cô là tốc độ phản ứng nhanh và cống hiến hết mình. "Cô ấy từng rất gầy trước khi phát triển cơ bắp như hiện tại", HLV Chaoua nói. "Họ chỉ trích Khelif vì cơ bắp, mà không biết rằng phụ nữ hoàn toàn có thể được như vậy".
HLV Mohamed Chaoua (trái) giơ hai tay mừng chiến thắng của Imane Khelif, tại bán kết hạng dưới 66kg nữ, Olympic Paris 2024. Ảnh: AP
Ông Mohamed Chaoua cũng cho biết trận đấu giữa Khelif và Angela Carini của Italy, không phải lần đầu hai võ sĩ đấu với nhau. Khelif giành chiến thắng sau 46 giây, cùng những phản ứng thất vọng của Carini, như không bắt tay, vô tình đã làm gia tăng làn sóng chỉ trích nhắm vào võ sĩ Algeria. Sau đó, Carini nói rằng không cố ý làm vậy và muốn xin lỗi Khelif, đồng thời tôn trọng IOC trong việc xác định tư cách thi đấu của VĐV.
Trong khi đó, sau khi thua ở bán kết, Suwannapheng không thấy có vấn đề gì từ Khelif. "Tôi nghe tin tức về cô ấy nhưng không theo dõi sát sao", võ sĩ Thái nói. "Cô ấy là phụ nữ và rất mạnh mẽ".
Ngày 5/8, IBA tổ chức họp báo để giải thích chi tiết lý do loại Imane Khelif và Lin Yu-Ting. IBA khẳng định loại hai võ sĩ, sau khi xét nghiệm phát hiện nhiễm sắc thể giới tính XY.
Tuy nhiên, Giáo sư Alun Williams, chuyên về Gen thể thao tại Đại học Manchester Metropolitan, nói với Reuters: "Chỉ nhìn vào nhiễm sắc thể giới tính của một người là không đầy đủ. Phải tạo ra một đánh giá toàn diện, vì nó thật sự rất nghiêm trọng".
Ông Williams cho rằng khi xem xét một VĐV có lợi thế không công bằng hay không, thì cần xem xét nhiều yếu tố. Họ phải được xem xét nhiễm sắc thể, mức độ testosterone và các hormone khác, cũng như phản ứng của cơ thể với testosterone.
Chủ tịch IBA Umar Kremlev (giữa) tham dự trực tuyến cuộc họp báo về hai VĐV Imane Khelif và Lin Yu-Ting, ngày 5/8.
Cũng trong cuộc họp báo này, các cơ quan báo chí đề nghị IBA cung cấp thêm bằng chứng và kết quả các xét nghiệm, nhưng không được đáp ứng. Tờ New York Times cho biết: "Tiến sĩ Ioannis Filippatos – Cựu Chủ tịch Uỷ ban Y khoa IBA – cung cấp rất ít thông tin y học cụ thể. Ông cho hay không muốn nói quá nhiều về y khoa trước truyền thông".
Các lãnh đạo IBA nói chung chung và thường mâu thuẫn về giới tính, tình dục và các xét nghiệm. Chủ tịch Umar Kremlev nói xét nghiệm cho thấy mức testosterone cao như ở nam giới, nhưng không đưa ra bằng chứng. Bình luận này mâu thuẫn với tuyên bố chính thức của IBA vào ngày 1/8, trong đó nêu rõ "các VĐV không trải qua xét nghiệm testosterone". Không chỉ Chủ tịch, các thành viên khác của IBA nhiều lần nhắc đến testosterone tại cuộc họp báo.
Cuối cùng, họp báo của IBA được miêu tả là hỗn loạn, trở thành cuộc chỉ trích của Chủ tịch Kremlev với IOC và lễ khai mạc Olympic.
Trong cuộc phỏng vấn khác với hãng AP, HLV Chaoua nói các xét nghiệm của IBA là vô giá trị. Ông cho biết IBA không làm các xét nghiệm sinh học, để chứng minh Khelif là chuyển giới, đàn ông hay phụ nữ. "Họ chỉ lấy mẫu máu và nói rằng tìm thấy thứ này, thứ kia", Chaoua cho hay.
Đoàn thể thao Algeria cũng phản ứng mạnh mẽ trước những chỉ trích và thông tin tiêu cực về Khelif. Đại diện đoàn cho biết người hâm mộ đang có kế hoạch đổ về phủ kín nhà thi đấu Roland Garros để cổ vũ cho Khelif trong trận chung kết.
Trong khi đó, Lin Yu-Ting sẽ gặp võ sĩ Thổ Nhĩ Kỳ Esra Yildiz Kahraman, ở bán kết hạng dưới 57kg nữ, vào đêm nay.
Các quan chức thể thao Đài Loan cho biết đang cân nhắc hành động pháp lý chống lại IBA. Họ đã gửi một lá thư phản đối với nội dung "IBA đang công bố thông tin sai lệch, che giấu sự thật và cố gắng can thiệp vào việc tổ chức sự kiện bình thường, bất chấp quyền và lợi ích của VĐV".
Hiếu Lương