Thế giới đã tiến thêm một bước nữa hướng đến thống nhất các mục tiêu và giá trị liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) sau cuộc họp của các Bộ trưởng tư pháp Hội đồng châu Âu.
Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu và Vương quốc Anh dự kiến sẽ ký Công ước khung về AI vào ngày 5/9. Hiệp ước này nêu bật quyền con người và các giá trị dân chủ là chìa khóa để điều chỉnh mô hình AI của khu vực công và tư.
Thống nhất về AI
Công ước khung về AI sẽ là hiệp ước quốc tế đầu tiên trên thế giới về AI có ràng buộc pháp lý đối với các bên ký kết. Hiệp ước này sẽ buộc mỗi bên ký kết phải chịu trách nhiệm về bất kỳ tác hại hoặc sự phân biệt đối xử nào do các hệ thống AI gây ra.
Công ước cũng yêu cầu đầu ra của các hệ thống này phải tôn trọng quyền bình đẳng và quyền riêng tư của công dân, trao cho các nạn nhân của hành vi vi phạm quyền AI quyền được giải quyết về mặt pháp lý. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ hành vi vi phạm nào, vẫn chưa có biện pháp khắc phục hậu quả, chẳng hạn như tiền phạt.
Ngoài ra, việc tuân thủ hiệp ước hiện chỉ được thực thi thông qua giám sát.
Bộ trưởng khoa học, đổi mới và công nghệ của Vương quốc Anh, Peter Kyle, cho biết việc ký kết hiệp ước sẽ là bước đầu tiên “quan trọng” trên toàn cầu.
“Việc chúng tôi hy vọng một nhóm quốc gia đa dạng như vậy sẽ ký kết hiệp ước này cho thấy thực tế chúng ta đang vươn lên như một cộng đồng toàn cầu để đối mặt với những thách thức do AI đặt ra”.
Hiệp ước ban đầu được soạn thảo cách đây hai năm, với sự đóng góp của hơn 50 quốc gia, bao gồm Canada, Israel, Nhật Bản và Úc.
Mặc dù đây có thể là trường hợp đầu tiên của một hiệp ước quốc tế về AI, nhưng từng quốc gia đã tích cực xem xét việc thực hiện nhiều quy định về AI mang tính địa phương hơn.
Quy định về AI toàn cầu
Vào mùa hè, EU đã trở thành khu vực pháp lý đầu tiên thực hiện các quy định toàn diện chi phối quá trình phát triển và triển khai các mô hình AI, đặc biệt là các mô hình cấp cao được trang bị lượng lớn sức mạnh tính toán.
Đạo luật AI của EU có hiệu lực vào ngày 1/8 và đưa ra quy định quan trọng thông qua việc triển khai theo từng giai đoạn và các nghĩa vụ tuân thủ chính.
Mặc dù dự luật được xây dựng với mục đích đảm bảo an toàn, nhưng nó cũng là điểm gây tranh cãi giữa các nhà phát triển trong lĩnh vực AI, vì họ cho rằng nó kìm hãm sự đổi mới.
Meta — công ty mẹ của Facebook — chịu trách nhiệm xây dựng một trong những mô hình ngôn ngữ lớn nhất là Llama2, đã ngừng triển khai các sản phẩm mới nhất của mình tại EU vì quy định ngăn cản người dân châu Âu tiếp cận công cụ AI mới nhất và tiên tiến nhất.
Các công ty công nghệ đã cùng nhau viết một lá thư gửi đến các nhà lãnh đạo EU vào tháng 8, yêu cầu thêm thời gian để tuân thủ các quy định.
Tại Hoa Kỳ, Quốc hội vẫn chưa triển khai khuôn khổ toàn quốc về quy định AI. Tuy nhiên, chính quyền Biden đã thành lập các ủy ban và lực lượng đặc nhiệm về an toàn AI.
Trong khi đó, tại California, các nhà lập pháp đã bận rộn soạn thảo và thông qua quy định về AI. Trong hai tuần qua, hai dự luật đã được thông qua tại Hội đồng Tiểu bang và đang chờ quyết định cuối cùng của Thống đốc California Gavin Newsom.
Dự luật đầu tiên quy định và xử phạt hành vi tạo bản sao kỹ thuật số trái phép của những người đã khuất bằng AI.
Dự luật thứ hai là một dự luật gây nhiều tranh cãi, bị nhiều nhà phát triển AI hàng đầu phản đối, theo đó bắt buộc phải thử nghiệm an toàn đối với phần lớn các mô hình AI tiên tiến nhất và cần phải có phác thảo về “công tắc tắt” cho các mô hình như vậy.
Quy định về trí tuệ nhân tạo của California rất quan trọng vì đây là nơi đặt trụ sở của một số nhà phát triển hàng đầu thế giới, chẳng hạn như OpenAI, Meta và Alphabet.