Hội chứng rối loạn nhận dạng "cậu nhỏ" khiến người bệnh có niềm tin sai lệch hoặc bị ám ảnh rằng bộ phận của mình nhỏ hơn bình thường.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS.CK2 Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health (TP HCM).
Đây là một dạng của rối loạn tâm thần, còn có tên Rối loạn tâm thần ám ảnh dương vật nhỏ (Penile Dysmorphophobia). Suy nghĩ về kích thước dương vật có thể trở nên ám ảnh kéo dài và chi phối tâm trí, dẫn đến lo âu và căng thẳng quá mức. Người mắc bệnh có thể kiểm tra kích thước "cậu nhỏ" của mình liên tục, so sánh với người khác, hoặc tránh các tình huống mà họ cảm thấy bị phơi bày như phòng thay đồ, bãi biển, các mối quan hệ.
Người mắc rối loạn này thường có hành vi tránh các hoạt động xã hội hoặc tình dục vì cảm giác xấu hổ, lo lắng về kích thước. Họ cũng có thể tìm kiếm các phương pháp điều trị hoặc phẫu thuật để tăng kích thước, dù điều này không cần thiết về mặt y khoa.
Sự ám ảnh và lo lắng có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đáng kể đến chất lượng cuộc sống, bao gồm các vấn đề về mối quan hệ, công việc và sức khỏe tâm thần tổng thể. Việc nhận biết và điều trị sớm rối loạn này là cần thiết giúp bệnh nhân thoát khỏi sự ám ảnh và lo âu không đáng có, từ đó cải thiện sức khỏe tâm thần và cuộc sống.
Nguyên nhân
Yếu tố tâm lý
Hội chứng này thường liên quan đến các vấn đề về lòng tự trọng và tự tin. Những trải nghiệm trong quá khứ, như bị chế giễu hoặc bị so sánh, có thể góp phần vào sự phát triển của rối loạn này.
Ảnh hưởng của xã hội và truyền thông
Văn hóa và truyền thông có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành những nhận thức sai lệch về kích thước dương vật. Sự so sánh với các hình mẫu lý tưởng hóa có thể dẫn đến sự không hài lòng với cơ thể của chính mình.
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)
Một số nghiên cứu cho thấy rối loạn tâm thần ám ảnh dương vật nhỏ có thể là một biểu hiện của rối loạn ám ảnh cưỡng chế, nơi người bệnh bị ám ảnh về một khía cạnh cơ thể cụ thể.
Chẩn đoán
Đánh giá lâm sàng
Chẩn đoán thường dựa trên sự đánh giá lâm sàng toàn diện, bao gồm việc xem xét lịch sử tâm thần, các triệu chứng hiện tại và mức độ ảnh hưởng của rối loạn đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh.
Đánh giá tâm lý
Các bác sĩ có thể sử dụng các bảng câu hỏi và thang đo để đánh giá mức độ lo âu và ám ảnh của bệnh nhân về kích thước dương vật.
Điều trị
Tâm lý trị liệu
Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất cho rối loạn này. CBT giúp bệnh nhân nhận thức và thay đổi các suy nghĩ tiêu cực về kích thước dương vật của họ cũng như cải thiện lòng tự trọng và cách họ nhìn nhận về bản thân.
Thuốc
Trong một số trường hợp, thuốc chống lo âu hoặc chống trầm cảm có thể được sử dụng để giảm các triệu chứng lo âu và ám ảnh. Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs) thường được sử dụng trong điều trị rối loạn ám ảnh cưỡng chế và có thể hữu ích trong trường hợp này.
Hỗ trợ tâm lý và giáo dục
Giáo dục bệnh nhân về sự đa dạng của kích thước "cậu nhỏ" và các yếu tố không liên quan đến tình dục cũng là một phần quan trọng trong điều trị. Các buổi tư vấn cá nhân hoặc nhóm hỗ trợ có thể giúp bệnh nhân vượt qua cảm giác tự ti và xây dựng lòng tự trọng.
Lê Phương