Dự án trên do Công ty TNHH Quốc Hân làm chủ đầu tư, được UBND tỉnh Khánh Hòa chấp thuận dự án, phê duyệt quy hoạch chi tiết cách đây 20 năm (năm 2004) với dự án ban đầu là khu biệt thự nhà vườn Phước Đồng (tại xã Phước Đồng, TP Nha Trang).
Nhiều diện tích đất của dân bị thu hồi diện đất vắng chủ nên một số người đã kiện chính quyền ra tòa án hành chính.
Đất có chủ bị thu hồi thành đất vắng chủ
Dự án khu biệt thự nhà vườn Phước Đồng có tổng diện tích 10,6ha nhưng chủ dự án là Công ty TNHH Quốc Hân chỉ thỏa thuận, nhận chuyển nhượng được 2,2ha, còn 8,4ha/55 thửa đất là của 44 hộ gia đình, cá nhân.
Trong suốt 10 năm sau khi được chấp thuận dự án, chủ dự án vẫn không hoàn thành được việc bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Đến tháng 12-2014, UBND tỉnh Khánh Hòa có các quyết định về việc thu hồi đất và cho Công ty TNHH Quốc Hân "vừa thiết kế, vừa thi công" trên phần đất đã thỏa thuận được với dân và phần đất sẽ thu hồi.
Dự án khu biệt thự nhà vườn Phước Đồng được chuyển thành dự án khu nhà ở Phước Đồng và cho đến nay vẫn chưa hoàn thành việc xác định giá đất để thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định pháp luật.
Trong khi đó, tháng 4-2015, UBND tỉnh Khánh Hòa có văn bản ban hành chủ trương "khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án, nếu hết thời hạn thực hiện thông báo kê khai và nộp hồ sơ thửa đất bị thu hồi nhưng chủ sử dụng vẫn vắng mặt thì xác định thuộc diện vắng chủ và giao UBND cấp xã có trách nhiệm tạm thời quản lý đất và tài sản trên đất".
Số tiền bồi thường, hỗ trợ (đối với đất vắng chủ) theo phương án đã phê duyệt thì gởi vào Kho bạc Nhà nước, khi xác định được chủ sử dụng đất và chủ sử dụng đất cung cấp các giấy tờ hợp pháp của thửa đất, tài sản trên đất thì các đơn vị liên quan phối hợp chi trả bồi thường theo quy định.
Theo chủ trương đó, UBND TP Nha Trang ban hành các quyết định phê duyệt bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với 36/44 trường hợp có đất bị thu hồi tại dự án trên, trong đó có 18 trường hợp là đất vắng chủ.
Tháng 10-2019, UBND tỉnh Khánh Hòa quyết định giao đất, cho thuê 37.874m2 đất vắng chủ đã giải phóng mặt bằng cho Công ty TNHH Quốc Hân thực hiện dự án kinh doanh khu nhà ở Phước Đồng.
Đến tháng 7-2022, theo thông báo của Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Nha Trang, Công ty TNHH Quốc Hân đã nộp số tiền bồi thường, hỗ trợ cho 18 trường hợp "đất vắng chủ" do UBND xã Phước Đồng quản lý là hơn 12,34 tỉ đồng, tức mức bồi thường, hỗ trợ cho dân chưa tới 326.000 đồng/m2.
Trong đó, có hơn 4.084m2 đất của chính chủ là bà Nguyễn Thị Thơ (ở TP Nha Trang). Bà Thơ có hợp đồng nhận chuyển nhượng đất hợp pháp cách đây gần 24 năm, bà đã trồng cây lâu năm như bạch đàn, xoài và xây dựng căn nhà gạch trên thửa đất nhưng lại thu hồi là đất vắng chủ.
Phán quyết của tòa sơ thẩm: dân thắng kiện
Bà Nguyễn Thị Thơ và một số công dân bị thu hồi đất tại dự án khu nhà ở Phước Đồng theo kiểu đất vắng chủ đã khởi kiện UBND TP Nha Trang ra tòa hành chính để yêu cầu hủy quyết định thu hồi đất vắng chủ.
Vừa qua, TAND tỉnh Khánh Hòa xét xử sơ thẩm, tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Thơ, hủy quyết định trái pháp luật của UBND TP Nha Trang (tháng 5-2019) về việc thu hồi thửa đất hơn 4.084m2 thuộc quyền sử dụng hợp pháp của bà theo diện đất vắng chủ.
Lý do là khi thu hồi đất để thực hiện dự án khu nhà ở Phước Đồng, UBND TP Nha Trang không thực hiện đúng quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục thu hồi đất, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bà Thơ.
Cụ thể, trong hợp đồng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hợp pháp của bà Thơ từ tháng 9-2000 có ghi địa chỉ thường trú của bà ở đường Trần Phú, TP Nha Trang. Gần 24 năm qua đến nay bà Thơ vẫn thường trú ở địa chỉ đó.
Song, UBND TP Nha Trang không liên hệ, thông báo về việc thu hồi đất cho bà Thơ là vi phạm quy định tại điều 67 Luật Đất đai năm 2013. Việc không thực hiện đúng quy định "thông báo thu hồi đất được gởi đến từng người có đất thu hồi" là vi phạm điều 69 luật vừa nêu.