Sáng 24-10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi).
Duy trì 2% là cần thiết
Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Trần Nhật Minh (Nghệ An) đề nghị tiếp tục duy trì mức kinh phí công đoàn 2% và quy định như dự thảo luật.
Theo ông Minh, nguồn kinh phí công đoàn đã được duy trì và phát huy có hiệu quả hơn 60 năm qua, từ khi năm 1957 có Luật Công đoàn đến nay.
Nguồn kinh phí này được sử dụng tại công đoàn cơ sở chủ yếu để chăm lo đời sống cho đoàn viên, người lao động, như thăm hỏi, ốm đau, quà Tết, quà sinh nhật… hoặc tổ chức các hoạt động về văn hóa thể thao.
Bên cạnh đó, ông Minh nói dự thảo luật đã bổ sung một số nội dung để phù hợp với thực tiễn, như quy định tạm dừng, miễn giảm đóng kinh phí công đoàn với các tổ chức, doanh nghiệp gặp khó khăn.
Vì vậy, khi thực hiện chính sách này nguồn thu từ kinh phí công đoàn dự kiến sẽ giảm.
Tuy nhiên, khi đó công đoàn cấp trên vẫn thực hiện hỗ trợ và bảo vệ duy trì quyền lợi cho đoàn viên, người lao động tại công đoàn cơ sở thuộc trường hợp tạm dừng, miễn giảm đóng kinh phí công đoàn.
Do đó, ông Minh nhấn mạnh việc luật hóa và tiếp tục duy trì kinh phí công đoàn 2% như quy định trong dự thảo luật là hết sức cần thiết.
Việc này bảo đảm công đoàn thực hiện tốt trách nhiệm của mình đối với đoàn viên, người lao động, trách nhiệm trong xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ, góp phần ổn định phát triển các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp.
Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Hậu Giang) cũng bày tỏ nhất trí cao với việc duy trì kinh phí công đoàn 2%.
Bà cho rằng qua thực tiễn, nguồn thu này cùng với các nguồn thu khác là cơ sở quan trọng giúp công đoàn xây dựng đủ mạnh để chăm lo tốt cho đoàn viên, người lao động. Đồng thời tạo sự gắn kết trong mọi hoạt động giữa công đoàn người lao động, công đoàn và người lao động ngày càng tốt hơn.
Thu phí công đoàn 2% không còn hợp lý?
Giơ biển tranh luận sau đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) nêu ý kiến về kinh phí công đoàn 2%.
Theo ông Trí, kinh phí công đoàn 2% được duy trì từ năm 1957 là hợp lý. Bởi người lao động thời kỳ này chủ yếu là cán bộ, nhân viên làm việc trong cơ quan nhà nước. Kinh phí trích ra do Nhà nước cấp.
Nhưng khi Việt Nam chuyển sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, ông cho rằng thu kinh phí này không còn hợp lý.
Lý do, hiện nay số lượng doanh nghiệp Việt Nam rất lớn. Số lượng người lao động trong doanh nghiệp đông, từ vài trăm, vài nghìn, thậm chí cả vạn người. Nếu đóng phí công đoàn 2%, ông Trí nói sẽ là gánh nặng với doanh nghiệp có nhiều người lao động.
Ông cho rằng việc này nặng đến mức doanh nghiệp không mở rộng được, thậm chí không duy trì hoạt động được thì người lao động mất việc. Thu hẹp doanh nghiệp, đầu tư FDI giảm, nền kinh tế đất nước sẽ bị ảnh hưởng, người lao động thất nghiệp. Rồi nhiều doanh nghiệp trốn đóng, thậm chí không tham gia công đoàn nữa, hậu quả thật nặng nề.
Từ thực tế này, ông đề nghị đối với doanh nghiệp dưới 500 lao động kinh phí là 2%. Doanh nghiệp từ 500 lao động đến dưới 3.000 người kinh phí 1,5%. Doanh nghiệp trên 3.000 người kinh phí chỉ 1%.
Đồng thời, dự luật cần có quy định nhiều hơn về việc doanh nghiệp phải quan tâm đời sống tinh thần, văn hóa, thể thao giải trí với người lao động. Như vậy hiệu quả hơn với người lao động.
Giải trình sau đó, Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang cho hay về kinh phí công đoàn, đại đa số đại biểu đồng tình với mức 2% và trong quá trình soạn thảo đã báo cáo tiếp thu giải trình những ý kiến có liên quan về kinh phí công đoàn.
Ông nói kinh phí công đoàn được để lại công đoàn cơ sở hiện nay là 75% để chăm lo cho người lao động. Thực tế, ông nêu rõ hoan nghênh các chủ doanh nghiệp tại các doanh nghiệp có chế độ phúc lợi cao hơn, rất có lợi cho người lao động.
Vấn đề doanh nghiệp khó khăn, ban soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã thiết kế điều khoản mới so với luật cũ là về miễn, giảm, tạm dừng đóng kinh phí công đoàn.
Về tài chính công đoàn, ông Khang cho hay ban soạn thảo, cơ quan thẩm tra thiết kế theo hướng không quy định trong luật việc phân chia kinh phí công đoàn trong bối cảnh có nhiều tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở nhằm bảo đảm linh hoạt, hài hòa.
Ông Khang nói thêm cơ quan soạn thảo đồng tình đề xuất dự luật chỉ quy định có tính nguyên tắc việc phân chia kinh phí công đoàn cho tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp. Sau này sẽ có các quy định chi tiết của Chính phủ, của Tổng liên đoàn để hướng dẫn thực hiện.