Chiều 11-9, bà Đỗ Lệ Thủy (64 tuổi, ở thôn Bỗng, Yên Bình, tỉnh Yên Bái) cùng hơn chục người dân từ đồi Mỡ tay xách nách mang, chân tay lấm lem bùn đất về lại thôn Bỗng.
Trong chiều nay, khi được chính quyền địa phương đến động viên, bà con đã rủ nhau về lại thôn Bỗng, đến ở tạm tại các nhà cao hơn.
Đêm trắng trên đồi cao
Suốt hai hôm nay, bà cùng những người dân thôn Bỗng đã chọn đồi Mỡ để tránh lũ, nhất là khi hồ thủy điện Thác Bà liên tục cảnh báo. Quanh thôn Bỗng, nước dâng cao, nhiều đoạn đường liên thôn, liên xã bị chia cắt bởi tứ bề là nước ngập mênh mông.
Gương mặt ướt đẫm mồ hôi, bà Thủy vẫn chưa kịp hoàn hồn khi phải tháo chạy trong đêm 9-9 khi mưa lũ liên tục đổ về, nước ở khu vực lòng hồ thủy điện Thác Bà dâng cao.
"Đêm ấy người dân kháo nhau sẽ xả đập chính của hồ Thác Bà, chưa biết thực hư ra sao nhưng chúng tôi cứ hớt hơ hớt hải chạy mà không kịp mang theo gì, cứ thế chạy lấy người thôi. Trong đêm tối, vừa chạy vừa bò, xung quanh cây cối rậm rạp, nước lũ đổ về xối xả, người trẻ cõng cụ già, trẻ em, chạy ngược lên đỉnh đồi" - bà Thủy nhớ lại.
Bà Thủy đã ngoài 60 tuổi, trên lưng cõng theo người mẹ đã ngoài 90 tuổi. Dáng người nhỏ thó, đôi chân run run vì ngấm mưa lũ nhưng chẳng hiểu sao đêm ấy bà lại đủ sức cõng theo mẹ chạy lũ như thế. Lên đến nửa đồi, một người dân trong đoàn người chạy lũ cùng trợ sức với bà Thủy để cõng bà cụ lên đồi cao.
Đêm trên đồi Mỡ mưa tầm tã, muỗi đốt, dù đã ở nơi cao nhưng người dân thôn Bỗng chẳng một ai ngủ được. Người dân bảo nhau túc trực, nếu thủy điện Thác Bà xảy ra tình huống xấu nhất thì sẽ không kịp trở tay, do đó phải chạy lấy người trước.
"Chiều nay về đến nơi mới kịp hoàn hồn nhưng vẫn chưa dám về nhà vì nhà tôi ở dưới vùng thấp, sợ đâu nước lũ lại về. Do đó nhà tôi phải ở nhờ nhà hàng xóm ở nơi cao hơn" - bà Thủy nói.
Từ đồi cao, cụ Đỗ Thị Thu (92 tuổi) được đoàn viên, thanh niên trong thôn Bỗng thay nhau cõng về nhà. Ngồi trước cửa nhà, cụ bà đến tuổi xưa nay hiếm nói đã đi gần hết đời người nhưng đây là lần đầu tiên trong đời phải chạy lũ như thế.
"Tôi lấy chồng lên đây từ năm 1945, không bao giờ phải chạy như thế này. Ngày trước chạy giặc chỉ chạy quanh quanh lòng hồ chứ chưa bao giờ phải leo trèo khổ thế này. Thấy con gái, các chú cõng tôi khổ quá, cứ người kéo người cõng. Giờ về đây yên tâm hơn rồi, đỡ phải leo trèo cõng theo mình khổ lắm" - cụ Thu bộc bạch.
Còn điểm chia cắt đường đến lòng hồ Thác Bà
Chiều 11-9, để đến được khu vực lòng hồ thủy điện Thác Bà, nhóm phóng viên Tuổi Trẻ Online được xe của cảnh sát giao thông huyện Yên Bình dẫn đường, vượt qua rất nhiều điểm nước lũ chia cắt để tiếp cận người dân xã Yên Bình.
"Đi theo lối cắm cờ, nếu không không có cờ là không được đi nhé" - người dân trên đường liên tục dặn dò các đoàn xe chạy qua. Tại khu vực lòng hồ, mực nước diễn biến thất thường, đường sá nhiều nơi bị ngập, chia cắt địa bàn.
Bà Nguyễn Thị Ái Vân - phó bí thư thường trực xã Yên Bình cho biết toàn xã có 509 hộ dân bị ảnh hưởng bởi mưa lũ. Do đó để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho người dân, xã đã triển khai di dời người dân đến tránh trú ở các nơi cao như trụ sở ủy ban, trường học, nhà văn hóa, nhà thờ, nhà dân đảm bảo an toàn…
Tại khu vực UBND xã, có 7 hộ dân đã đến tránh trú, được xã bố trí tầng cao nhất, an toàn nhất cho người dân, đảm bảo nhu yếu phẩm, chăn màn cho bà con nhân dân.
"Tuy nhiên hiện nay chúng tôi gặp nhiều khó khăn ở một số vùng trũng ngập, nước dâng do ảnh hưởng của hồ thủy điện Thác Bà xả nước. Do đó đường sá đi lại khó khăn, nhiều vùng cô lập phải đi đường vòng từ thôn này qua thôn khác, xã này qua xã khác" - chị Vân cho biết.
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Xuân Trường - phó bí thư huyện ủy, chủ tịch UBND huyện Yên Bình, cho hay từ khi có thông tin có thể có tình huống xấu xảy ra, công tác di dời người dân ở khu vực lòng hồ thủy điện Thác Bà đến nơi an toàn được triển khai nhanh chóng, ưu tiên người già và trẻ em.
Khu vực hồ thủy điện Thác Bà có 5 xã ảnh hưởng trực tiếp, do đó phương án là phải di dời bà con đến nơi an toàn.
"Đến thời điểm này theo dự báo hồ thủy điện Thác Bà đã an toàn, nhưng chúng tôi không thể lơ là, vẫn cảnh giác và không chủ quan được" - ông Trường nói.