Nhận định được Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) đưa ra trong bản tin Vasr tuần 1 tháng 8-2024 vừa công bố.
Giá nhà tăng, tỉ lệ sinh TP.HCM giảm mạnh
Theo VARS, người trẻ đang chịu tác động rất lớn từ giá nhà. Giá nhà ngày càng tăng cao kéo giá thuê nhà tăng theo, gây áp lực đến chi phí sinh hoạt của người dân, đặc biệt là người trẻ.
Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho rằng tiền thuê nhà, sinh hoạt hằng tháng đang "nuốt" gần hết tiền lương, khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ chỉ dám sinh một con, hoặc trì hoãn việc sinh con. Thực tế cho thấy TP.HCM - nơi có giá nhà cao nhất cả nước - đang là thành phố có độ tuổi kết hôn trễ nhất và mức sinh thấp nhất cả nước.
Trong giai đoạn 2016 - 2018, giá nhà ở TP.HCM liên tục tăng cao và lập "đỉnh" mới.
Từ năm 2019 đến nay, trong khi giá nhà TP.HCM tăng chậm lại, giá nhà tại Hà Nội lại liên tục tăng cao.
Đến thời điểm hiện tại, diễn biến giá căn hộ tại Hà Nội dường như đang đi theo chu kỳ thị trường TP.HCM vào 5 năm trước. Mặt bằng giá tại Hà Nội cũng đã tiệm cận 60 triệu đồng/m2, sát mức giá ghi nhận tại TP.HCM.
Theo đó, độ tuổi kết hôn tại Hà Nội cũng đang ngày càng cao với mức sinh giảm sút.
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy xu hướng không muốn sinh hoặc sinh một con đang lan rộng trong các đô thị, nhất là những thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM.
Mức sinh cũng giảm rõ rệt, từ 3,8 con vào năm 1989 xuống dưới hai con vào năm 2023.
Trong giai đoạn 2013 - 2023, trung bình mỗi năm dân số Việt Nam chỉ tăng khoảng 1 triệu người.
Đáng chú ý, tại TP.HCM độ tuổi kết hôn trung bình lần đầu hiện nay là 30,4, mức kỷ lục tại Việt Nam. Số con trung bình của một phụ nữ thành phố trong độ tuổi sinh đẻ là 1,32.
Cần chính sách hỗ trợ nhà ở cho người trẻ kết hôn
Hội Môi giới bất động sản Việt Nam nhận định, tình trạng ngại cưới, lười sinh gây thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ, lực lượng và năng suất lao động giảm sút, tạo gánh nặng an sinh xã hội, nhất là các vấn đề về dân số già và chăm sóc người cao tuổi trong ba thập niên tới.
Để giải quyết tình trạng người trẻ "ngại cưới, lười sinh", chính phủ nhiều nước đã đưa ra hàng loạt biện pháp để khuyến khích người trẻ kết hôn, tăng tỉ lệ sinh con. Trong đó, ngoài các chính sách về phúc lợi, phần lớn các biện pháp khuyến khích khác là trợ cấp bằng tiền mặt cho việc thuê, mua nhà.
Tại Nhật Bản, Chính phủ hỗ trợ các cặp đôi mới kết hôn 600.000 yeen (khoảng 130 triệu đồng) nhằm trang trải chi phí mua/thuê nhà mới, tiền đặt cọc, tiền chìa khóa, phí dịch vụ thông thường, phí môi giới, chi phí chuyển đến nơi ở mới và chi phí trả cho công ty chuyển nhà và người vận chuyển.
Còn tại Busan (Hàn Quốc), các cặp vợ chồng son sẽ được nhận hỗ trợ 30 triệu won (khoảng 550 triệu đồng) để đặt cọc mua nhà, hoặc 800.000 won (hơn 14 triệu đồng) mỗi tháng tiền trợ cấp thuê nhà trong 5 năm đầu kết hôn.
Tại Việt Nam, VARS cho rằng để khuyến khích kết hôn trước tuổi 30 và tăng mức sinh, Chính phủ cần triển khai quyết liệt các biện pháp hiện đã có và nghiên cứu, xây dựng các chính sách khuyến khích rõ ràng hơn như ưu tiên hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần đối với cặp vợ chồng đã sinh đủ hai con.
"Giải pháp gốc rễ cho vấn đề "ngại cưới, lười sinh" thực tế nhất là giải quyết bài toán về nhà ở", Hội Môi giới bất động sản Việt Nam nhận định.
Và để giải quyết bài toán nhà ở cho số đông người dân, bên cạnh việc tăng cung nhà ở xã hội tại đô thị, theo Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, Nhà nước cần nghiên cứu các chính sách can thiệp để phát triển nhà ở thương mại vừa túi tiền, tăng quỹ nhà ở xã hội để đáp ứng nhu cầu ở của số đông người dân.