Sáng 6-9, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội họp phiên toàn thể lần thứ 14 cho ý kiến, thẩm tra báo cáo công tác phòng chống tham nhũng 2024.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường cho biết nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp nhận định việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng trong năm 2024 tiếp tục được triển khai đồng bộ, quan tâm điều chỉnh cách thức triển khai để phát huy hiệu quả.
Quyết xử lý trách nhiệm chính trị người đứng đầu để xảy ra tham nhũng
Theo nhóm nghiên cứu, việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn đã tiếp tục được tăng cường, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp kê khai tài sản, thu nhập không trung thực.
Minh chứng đã có 16.351 người được xác minh tài sản thu nhập năm 2023. Qua đó có 19 người bị kết luận không trung thực trong việc kê khai tài sản, thu nhập và bị xử lý kỷ luật (xóa tên khỏi danh sách ứng cử; kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo, kỷ luật bằng hình thức cách chức…).
Việc xử lý trách nhiệm của người đứng đầu để xảy ra tham nhũng tiếp tục được chú trọng, kiên quyết xử lý trách nhiệm chính trị của người đứng đầu để xảy ra tham nhũng, tiêu cực, nghiêm trọng trong lĩnh vực được giao quản lý, phụ trách.
Năm 2024 có 38 người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu bị xử lý kỷ luật do thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng (trong đó có 14 người bị khiển trách, 13 người bị cảnh cáo, 11 người bị cách chức).
Các cuộc thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng được tiến hành nhiều hơn so với cùng kỳ năm 2023. Nhưng ông Cường cho hay số vi phạm được phát hiện tăng không đáng kể.
Qua giám sát, khảo sát thực tế cũng cho thấy công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng ở một số địa phương còn chưa được quan tâm đúng mức.
Số lượng các cuộc thanh tra, kiểm tra được tiến hành còn ít, vi phạm được phát hiện không nhiều.
Xử lý kê khai tài sản không trung thực chưa tương xứng với thực tế
Theo nhóm nghiên cứu, kết quả phát hiện, xử lý các trường hợp kê khai tài sản, thu nhập không trung thực còn chưa tương xứng với tình hình thực tế.
"Thực tế xử lý các vụ án tham nhũng vừa qua cho thấy nhiều trường hợp sau khi cơ quan cảnh sát điều tra khám xét thì mới phát hiện khối tài sản lớn không kê khai, không rõ nguồn gốc.
Qua phản ánh của dư luận, cử tri cho thấy tình trạng kê khai tài sản, thu nhập không trung thực diễn ra còn nhiều", ông Cường nêu.
Nhóm nghiên cứu nhận định việc chấp hành kỷ cương, kỷ luật hành chính của cán bộ ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương còn chưa nghiêm.
Tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp chưa được khắc phục triệt để. Tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm vẫn diễn ra.
Nhóm nghiên cứu cho rằng tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực vẫn còn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp.
Nổi lên là các sai phạm lớn trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, đấu thầu, hoạt động ngân hàng, quản lý tài nguyên, khoáng sản... gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, có sự câu kết giữa cán bộ thoái hóa, biến chất với doanh nghiệp, tổ chức để trục lợi.
Điển hình là vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn, Thuận An…
"Tình trạng này cho thấy việc triển khai thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng thời gian qua mặc dù được quan tâm nhưng còn chưa thực sự phát huy hiệu quả, nhiều biện pháp phòng ngừa còn mang tính hình thức", ông Cường nhấn mạnh.
Bên cạnh đó tham nhũng tiếp tục xảy ra ngay trong cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan có nhiệm vụ phòng chống tham nhũng, tiêu cực...
Nhóm nghiên cứu đề nghị khẩn trương nghiên cứu, khắc phục những vướng mắc, bất cập trong các quy định của pháp luật về phòng chống tham nhũng, kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn...