Những loại thức ăn, nước uống ảnh hưởng không tốt đến não bộ

Ngày 6.8, bác sĩ Phạm Ánh Ngân (Bệnh viện Đại học Y Dược - Cơ sở 3, TP.HCM) cho biết, thức ăn ta đưa vào cơ thể, đều ít nhiều kích hoạt đáp ứng của não và tác động đến sức khỏe lâu dài của bộ não. Có những nhóm thực phẩm gây suy giảm các liên kết thần kinh, giảm tính dẻo của thần kinh và lâu dài ảnh hưởng đến các vùng não liên quan đến trí nhớ và phối hợp vận động. Ngược lại, cũng có những nhóm thực phẩm - thảo dược được nghiên cứu cho thấy vai trò chống oxy hóa, bảo vệ tế bào thần kinh, giúp cải thiện trí nhớ và điều hòa cảm xúc.

Thức uống có đường

Theo bác sĩ Ngân, thức uống có đường, bao gồm nước ngọt, các nước tăng lực trong thể thao, cho thấy tăng nguy cơ gây rối loạn dẫn đến đái tháo đường loại 2, cũng như nguy cơ dẫn đến sa sút trí tuệ sớm. Đường tinh chế (đường trắng và đường từ các loại ngũ cốc) có chỉ số GI (Glycemic Index) cao, đồng nghĩa với việc cơ thể sẽ hấp thu nhanh và tăng lượng insulin trong máu.

Nhiều nghiên cứu cho thấy thực phẩm với chỉ số GI cao ảnh hưởng có hại đến trí nhớ của cả trẻ em và người lớn. Bên cạnh đó, thay cho đường tinh luyện, chất làm ngọt nhân tạo, như aspartame, được tìm thấy trong các thực phẩm không đường, liên quan đến các rối loạn hành vi và nhận thức.

"Aspartame có thể đi qua hàng rào máu não, làm gián đoạn quá trình dẫn truyền thần kinh, gây tác động tiêu cực đến cảm xúc và khả năng tư duy. Theo các khuyến cáo, một người với cân nặng 68 kg chỉ nên tiêu thụ lượng aspartame tối đa khoảng 3.400 mg/ngày. Tùy theo các nhãn hàng, một gói chất làm ngọt nhân tạo chứa khoảng 35 mg aspartame và một lon nước ngọt cho người ăn kiêng (340 ml) chứa khoảng 180 mg", bác sĩ Ngân chia sẻ.

Thức ăn chế biến sẵn

Thức ăn chế biến sẵn làm tăng lượng chất béo dư ở các tạng, góp phần gây suy giảm mô não.

Một trong những tác động của thức ăn chế biến sẵn lên não là làm suy giảm các yếu tố dinh dưỡng thần kinh như BDNF (brain-derived neurotrophic factor). BDNF được tìm thấy ở nhiều vị trí khác nhau trong não, bao gồm cả vùng hải mã, liên quan đến học tập và trí nhớ dài hạn.

Bên cạnh đường và chất béo trong thực phẩm chế biến sẵn, rượu và nicotine từ khói thuốc lá cũng là những chất gây hại cho hoạt động của não bộ.

Những tác động lâu dài của các chất trong thực phẩm gây ảnh hưởng không tốt lên não đã được nghiên cứu:

• Tăng nguy cơ rối loạn nhận thức và suy giảm trí nhớ. Gây teo một số vùng não nhất định và giảm khả năng dẫn truyền giữa các tế bào não.
• Thay đổi chức năng dẫn truyền thần kinh, gây mất cân bằng các chất dẫn truyền như serotonin, dopamin, GABA trong não.
• Gia tăng quá trình lão hóa não bộ.
• Tăng nguy cơ xuất hiện các rối loạn thần kinh, ảnh hưởng đến các tế bào não chuyên biệt như oligodendrocytes.

"Ngược lại, nhiều nghiên cứu cho thấy một số thực phẩm - thảo dược có tác động hỗ trợ cho hoạt động của não bộ, cũng như bảo vệ tế bào thần kinh. Do đó việc lựa chọn các thực phẩm lành mạnh sẽ tốt cho não bộ nói riêng và sức khoẻ nói chung", bác sĩ Ngân chia sẻ.