Theo bài đăng trên mạng xã hội X của The Nobel Prize ngày 9.10, giải Nobel Hóa học 2024 là về protein, công cụ hóa học khéo léo của sự sống. Nhà hóa học David Baker (giáo sư Đại học Washington, Mỹ) đã thành công với việc xây dựng loại protein hoàn toàn mới.
Hai đồng nghiệp Demis Hassabis và John Jumper (từ Công ty Google DeepMind, trụ sở tại Anh) đã phát triển một mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) để giải quyết một vấn đề đã tồn tại 50 năm, đó là dự đoán cấu trúc phức tạp của protein.
Ba nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học năm nay
ẢNH: NOBEL PRIZE
Năm ngoái, sự cố hi hữu đã diễn ra khi Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển vô tình để lộ tên các nhà khoa học giành giải Nobel Hóa học 2023 vài tiếng trước thời điểm chính thức nêu tên người chiến thắng, theo Reuters.
Tờ báo Aftonbladet của Thụy Điển đã đăng tin về bản sao email được cho là đến từ Viện Hàn lâm Thụy Điển, nhắc tên 3 nhà khoa học Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus và Alexei I. Ekimov - trước buổi trao giải. Ba nhà khoa học sau đó đã chính thức nhận giải Nobel Hóa học 2023.
Giải thưởng nhằm vinh danh các nhà khoa học với khám phá về cụm nguyên tử nhỏ được gọi là chấm lượng tử, được sử dụng rộng rãi ngày nay để tạo ra màu sắc trên màn hình phẳng, đèn LED và trong các thiết bị giúp bác sĩ phẫu thuật quan sát mạch máu trong khối u.
Người lớn tuổi nhất từng nhận giải Nobel Hóa học là ông John B. Goodenough, khi được vinh danh vào năm 2019, thời điểm ông đã 97 tuổi. Ông khi đó cũng trở thành người lớn tuổi nhất từng nhận giải Nobel xét trên tất cả hạng mục. Ông Goodenough qua đời vào tháng 6.2023. Người trẻ nhất từng nhận Nobel Hóa học là ông Frederic Joliot, được vinh danh khi 35 tuổi vào năm 1935.
Nobel Hóa học 2024 là giải thưởng Nobel thứ 3 được trao vào tuần này. Trước đó, hai nhà khoa học Mỹ Victor Ambros và Gary Ruvkun đoạt giải Nobel Y sinh 2024 vào ngày 7.10 nhờ phát hiện về ARN siêu nhỏ và vai trò trong điều hòa hoạt động gien.
Trong ngày 8.10, giải Nobel Vật lý 2024 được trao cho hai nhà khoa học John Hopfield và đồng nghiệp Geoffrey Hinton về các công trình nghiên cứu mang đến "những khám phá nền tảng" cho phép nhân loại đón chào kỷ nguyên máy học thông qua các hệ thống thần kinh nhân tạo.
Giải Nobel Văn học sẽ được trao vào ngày mai (10.10), tiếp đó là giải Nobel Hòa bình vào ngày 11.10. Tuần lễ Nobel 2024 sẽ khép lại với sự kiện chọn ra người chiến thắng giải Nobel Kinh tế vào ngày 14.10.