Theo Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan - đơn vị được giao chủ trì điều phối công tác soi chiếu của toàn ngành Hải quan, trong 6 tháng từ đầu năm 2024, toàn ngành Hải quan đã thực hiện soi chiếu tổng số 76.013 container (cont), trung bình 703 cont/ngày.
So với cùng kỳ năm 2023, tổng lượng cont soi chiếu của toàn ngành tăng 13,59%, qua đó đã phát hiện 1.739 cont/xe nghi vấn (chiếm 2,29% tổng lượng soi chiếu), phát hiện 251 cont vi phạm (chiếm 14,43% tổng cont nghi vấn).
Các vi phạm chủ yếu là vận chuyển hàng cấm, khai sai chủng loại, số lượng và nhập hàng không khai báo, nhập khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ hàng hóa,…
Trong đó, tại tuyến đường biển, lượng cont nghi vấn đạt 928 cont/xe; lượng cont vi phạm 202 cont/xe; chiếm hơn 80,4% lượng vi phạm trong toàn ngành Hải quan.
Đặc biệt, tại 3 địa bàn có các cảng biển (thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng và Bà Rịa-Vũng Tàu), cơ quan Hải quan đã phát hiện 918 cont/xe nghi vấn, 196 cont/xe vi phạm, với tổng tiền xử phạt và tiền thuế tăng thêm đạt khoảng hơn 4,3 tỷ đồng.
Đồng thời qua công tác soi chiếu, các cơ quan Hải quan đã kịp thời phát hiện nhiều vụ việc vi phạm có tính chất nghiêm trọng và trị giá hàng hóa lớn.
Có thể nhắc đến một số vụ điển hình được phát hiện như tại Cục Hải quan thành phố Hải Phòng, qua phân tích hình ảnh soi chiếu có nghi vấn đã tiến hành kiểm tra thực tế 01 container khai báo là "sừng bò" từ Nigeria, phát hiện nhiều bao tải dứa chứa 547 khúc ngà voi với tổng trọng lượng 1.580 kg.
Trong 6 tháng từ đầu năm 2024, Cục Quản lý rủi ro phân tích, lựa chọn soi chiếu 8 container tại Cảng Cát Lái và Cảng Hải Phòng. Qua đó, phát hiện doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện khai sai tên hàng, mã số hàng hóa (trị giá hàng hóa hơn 09 tỷ đồng). Tổng số tiền bị xử phạt hơn 530 triệu đồng.
Qua kết quả giám định vào tháng 6 năm 2024 đối với 2 cont chứa "gỗ xẻ hộp" cập Cảng Cát Lái có nghi vấn, được Cục Quản lý rủi ro lựa chọn kiểm tra qua máy soi từ năm 2023 cho thấy, hàng hóa thuộc danh mục CITES (Công ước về Buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp), Cục Hải quan thành phố Hồ Chí Minh đã khởi tố hình sự về tội buôn lậu đối với doanh nghiệp nhập khẩu lô hàng trên (theo Điều 18 Bộ Luật hình sự).
Tăng tốc độ thông quan
Cũng theo Cục Quản lý rủi ro, trong nửa đầu năm 2024, với vai trò điều phối hoạt động lựa chọn, soi chiếu hàng hóa tại 12 Cục hải quan tỉnh, thành phố, Cục đã chủ động, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị kịp thời giải quyết các vướng mắc, hỗ trợ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục soi chiếu hàng hóa.
Đồng thời nâng cao công suất soi chiếu của máy soi, đáp ứng chỉ tiêu soi chiếu tối thiểu của máy soi do Tổng cục Hải quan giao. Do vậy, công tác soi chiếu trong thời gian vừa qua đã góp phần tích cực cho công tác phòng chống buôn lậu gian lận thương mại, nâng cao tính tự giác tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp, đồng thời kịp thời kiểm soát, ngăn chặn các nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, an toàn sức khỏe cộng đồng.
Kết quả này đã góp phần vào công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và tăng thu ngân sách nhà nước.
Cán bộ hải quan kiểm tra hình ảnh soi chiếu qua màn hình máy tính. Ảnh: Bích Vui.
Công tác soi chiếu hàng hóa bằng máy soi cont bên cạnh tạo thuận lợi cho doanh nghiệp về việc đẩy nhanh tốc độ thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu, giảm ùn tắc và tăng tốc độ lưu thông hàng hóa qua cửa khẩu; giảm thời gian chi phí cho doanh nghiệp (như thời gian bốc xếp hàng hoá, các cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp),…
Cùng với đó, đã giúp cho cơ quan Hải quan nâng cao năng lực kiểm tra, kiểm soát kịp thời phát hiện các vụ việc vi phạm, đồng thời tiết kiệm thời gian, công sức cho công chức hải quan trong việc kiểm tra thực tế hàng hoá,…