Thống kê từ năm 2012 đến nay có 12 sự cố cây xanh làm chết 13 người, trong đó 10 vụ liên quan tới cây lâu năm.
Cả ngàn cây xanh ngã đổ trong 4 năm qua
Báo cáo mới nhất của Sở Xây dựng về công tác chăm sóc cây xanh và tình hình sự cố nêu rõ các sự cố này do nhiều nguyên nhân như dông lốc, mưa gió, thi công công trình (vỉa hè, công trình ngầm), xâm hại hệ rễ cây...
Có những trường hợp ghi nhận hệ rễ cây có dấu hiệu bị xâm hại, bị chặt cắt từ nhiều năm trước.
Ngoài ra, cây xanh có kích thước lớn phân loại 3 (cây lâu năm) khi xảy ra sự cố gây đổ làm thiệt hại rất nghiêm trọng do cây kích thước lớn, cành nhánh to. Khi rơi tự do từ độ cao 30-60m xuống đất có sức phá hủy rất lớn.
Theo thống kê từ năm 2012 đến nay, có 12 sự cố cây xanh làm chết 13 người. Trong đó tai nạn do cây loại 3 gây ra chiếm phần lớn (10/12 vụ), làm chết 11/13 người. Riêng từ đầu năm 2024 đến nay xảy ra 4 sự cố gây chết 5 người. Tất cả sự cố cây xanh làm chết người trong năm nay đều rơi vào cây loại 3.
Sở Xây dựng nhận định giai đoạn trước năm 2000, các cây xanh có độ tuổi thấp nên sự cố cây xanh cũng ít xảy ra hơn so với hiện nay. Riêng trong năm 2024 đã xảy ra đợt nắng nóng gay gắt bất thường làm hệ thống cây xanh bị suy yếu, ảnh hưởng đến sức liên kết, sức chịu đựng cơ lý của cành, nhánh.
Số liệu ghi nhận từ năm 2021 đến hết tháng 9 năm nay tại TP.HCM có 2.462 nhánh cây bị gãy và 1.790 cây bị bật gốc, ngã đổ.
Không thể đốn hàng loạt vì dư luận
Qua đánh giá của Sở Xây dựng TP.HCM, bước đầu xác định nhóm cây phân loại 3 là nhóm cây xanh tiềm ẩn nguy cơ sự cố gây tai nạn lớn nhất. Tuy nhiên việc xử lý, giải quyết vấn đề này còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc.
Sở cho biết nhiều cây có thể cao đến 50-60m nhưng phương tiện chăm sóc cây xanh mới chỉ được trang bị xe thang có chiều cao tối đa 24m. Do đó việc chăm sóc, bảo dưỡng vẫn chủ yếu làm thủ công (công nhân tiếp tục leo bộ, sử dụng dây neo...).
Các cây này đã và đang bị già cỗi, sức chống chịu cơ suy giảm dần. Nhưng cơ quan chức năng không thể thực hiện việc đốn hạ hàng loạt, mà phải tiếp tục cố gắng duy trì. Việc đốn hạ, thay thế chỉ có thể thực hiện rải rác, từng bước theo thứ tự ưu tiên từng cá thể để hạn chế dư luận xã hội.
Cụ thể hơn, các cây lâu năm là nét đặc trưng, lịch sử để lại cho TP.HCM. Do đó việc ứng xử, tác động để đảm bảo an toàn (hạ thấp tán, thay thế) luôn gặp nhiều phản ứng về mặt dư luận xã hội.
Hiện tại, Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh TP.HCM đã thực hiện thí điểm thuê phương tiện nâng người làm việc trên cao có chiều cao 40m để hỗ trợ công tác cắt tỉa cây xanh.
Tuy nhiên, loại phương tiện này chỉ mới lưu hành trong các công viên, chưa được phép lưu hành ra ngoài đường phố. Việc thi công trên các tuyến đường bị hạn chế vào giờ cao điểm, thường gây kẹt xe, giảm năng suất, hiệu quả.