Nhà phân tích địa chính trị Brandon J. Weichert gọi tàu ngầm hạt nhân lớp Borei-A là "một sự nâng cấp đáng kể cho Hải quân Nga". Ông cho biết, những chiếc tàu ngầm thuộc lớp này êm hơn và tiên tiến hơn so với các mẫu trước đó, do đó đặt ra một mối đe dọa đáng kể đối với các cường quốc phương Tây.
Trong bài phân tích của mình cho tạp chí The National Interest (Mỹ), ông Weichert lưu ý rằng những chiếc tàu ngầm này có một nhiệm vụ chính: ngăn chặn kẻ thù và nếu cần, sẽ tiến hành các cuộc tấn công hạt nhân. Theo vị chuyên gia, Moscow có kế hoạch sở hữu ít nhất 12 tàu ngầm lớp Borei vào năm 2030.
Tàu ngầm lớp Borei-A của Nga đã chứng tỏ khả năng hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt bằng cách nổi lên qua lớp băng dày ở Bắc Băng Dương, tháng 3/2021. Ảnh: TWZ
Hiện tại, Hải quân Nga có 4 tàu ngầm lớp Borei-A đang hoạt động. Các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSBN) này bao gồm Knyaz Vladimir (Hạm đội phương Bắc), Prince Oleg (Hạm đội Thái Bình Dương), Generalissimus Suvorov (Hạm đội Thái Bình Dương) và Imperator Aleksandr III (Hạm đội Thái Bình Dương).
Tàu ngầm Borei-A là một cải tiến đáng kể so với tàu ngầm lớp 955 cũ hơn, hiện đã được nâng cấp lên thành lớp 955A. Theo Navy Recognition, một trong những tính năng chính của những "siêu thuỷ quái" này là lớp phủ hấp thụ âm thanh đặc biệt khiến chúng gần như im lặng.
Lớp phủ này, cùng với các thiết bị được bố trí thông minh, cho phép những tàu ngầm này gần như im lặng trong khi tiến hành các hoạt động tuần tra. Với mỗi tàu ngầm mới, lớp phủ lại tiếp tục được cải thiện. Navy Recognition cũng lưu ý rằng các vật liệu hiện đại đã làm cho tàu ngầm yên tĩnh hơn 100 lần so với tàu ngầm từ thời Chiến tranh Lạnh.
Tàu ngầm đề án 955A (Borei-A) có các công nghệ tiên tiến như vòi phun thủy lực để "chuyển động tàng hình" và "vỏ từ tính thấp" để giảm tiếng ồn hơn nữa và tránh bị các cảm biến âm thanh phát hiện. Theo hãng thông tấn nhà nước Nga TASS, những chiếc tàu ngầm này thậm chí còn yên tĩnh hơn cả tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ, mặc dù tuyên bố này chưa được xác minh.
Tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSBN) lớp Borei-A Knyaz Vladimir. Ảnh: Sputnik, Naval News
Về vũ khí, các tàu ngầm Borei-A có thể mang tên lửa, với tầm bắn ấn tượng khoảng 9.300 km. Tầm bắn này tương tự như tên lửa hạt nhân JL-3 mới nhất của Trung Quốc. Khả năng tầm xa này có nghĩa là lục địa Bắc Mỹ có thể gặp rủi ro từ xa.
Tàu ngầm lớp Borei-A được trang bị 16 tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) như một phần của hệ thống Bulava tiên tiến. Chúng cũng có 6 ống phóng ngư lôi 533 mm, tên lửa chống ngầm và mìn đáy.
Những "siêu thuỷ quái" mạnh mẽ này sử dụng lò phản ứng hạt nhân OK-650W với công suất ấn tượng 170 MW. Điều thú vị là Knyaz Pozharsky là chiếc đầu tiên trong hạm đội Nga có "động cơ bơm nước phản lực", giúp cỗ máy khổng lồ này hoạt động êm hơn.
Ngoài ra, tàu ngầm lớp Borei-A có một ăng-ten hình cầu ở phía trước. Đây là một phần của hệ thống sonar MGK-600B Irtysh-Amfora-Borei tiên tiến.
Tuy nhiên, độ yên tĩnh của lớp Borei-A có thể bị cạnh tranh bởi các tàu ngầm lớp Columbia của Hải quân Mỹ. Tất cả đều là những cỗ SSBN đáng gờm, nhưng các tàu ngầm mới của Mỹ đang được chế tạo với các tính năng có thể khiến chúng trở thành loại tàu ngầm yên tĩnh nhất từ trước đến nay.
Nhiều công nghệ tiên tiến giúp giảm tiếng ồn vẫn chưa được tiết lộ, có thể là vì lý do an ninh. Tàu ngầm lớp Columbia sử dụng hệ thống đẩy điện, yên tĩnh hơn các hệ thống truyền thống. Những tàu ngầm này cũng đi kèm với các hệ thống chỉ huy và điều khiển mới nhất, hệ thống dẫn đường vi tính hóa và giao diện vũ khí và cảm biến điện.
Tuy nhiên, điều đó chưa đủ để phủ nhận sự lợi hại của các tàu ngầm lớp Borei-A, vì các tàu ngầm của Nga đã tham gia một số cuộc tập trận quân sự lớn, như cuộc tập trận chiến lược "Grom" ở Biển Barents vào tháng 10/2019.
Chúng còn thường xuyên thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện ở Bắc Cực. Và đặc biệt, qua cuộc tập trận vào tháng 3/2021, các tàu ngầm lớp Borei-A đã chứng tỏ khả năng hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt bằng cách nổi lên qua lớp băng dày ở Bắc Băng Dương.
Do các tàu tiên tiến này yên tĩnh hơn và tinh vi hơn so với các tàu tiền nhiệm, nên Borei-A là mối đe dọa đáng kể đối với quốc phòng phương Tây, đặc biệt là vì nó có thể phóng tên lửa hạt nhân.
Như ông Weichert chỉ ra, nếu những tàu ngầm này yên tĩnh hơn và khó phát hiện hơn so với tàu ngầm phương Tây, thì chúng có khả năng hoàn thành nhiệm vụ phóng vũ khí hạt nhân từ biển một cách xuất sắc hơn so với các tàu ngầm tương tự.
Minh Đức (Theo Bulgarian Military)