Tàu ngầm lớp Ohio là một lớp tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSBN) của Hải quân Mỹ.
Tổng cộng 18 trong số 24 tàu SSBN lớp Ohio đã được chế tạo theo kế hoạch trong giai đoạn 1976-1997, và tàu dẫn đầu lớp, USS Ohio đã đi vào hoạt động vào tháng 11/1981.
Thực ra, không phải tất cả 18 tàu lớp Ohio đều là tàu SSBN (mang tên lửa đạn đạo). Theo Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược (START II) – được ký kết vào tháng 6 năm 1992 nhưng đến nay đã không còn liệu lực, và theo Đánh giá Thế trận Hạt nhân của Mỹ năm 1994, chỉ có 14 chiếc thực sự là tàu SSBN, trong khi 4 chiếc cũ nhất thuộc lớp này được chuyển đổi thành tàu ngầm mang tên lửa dẫn đường (SSGN).
Tàu ngầm hạt nhân USS Michigan (SSGN 727) cập cảng Xưởng đóng tàu hải quân Puget Sound & Cơ sở bảo dưỡng trung gian tháng 7/2023 để bắt đầu quá trình tái trang bị kéo dài 17 tháng. Ảnh: Naval News
Với việc có lượng choán nước 18.750 tấn khi chìm, tàu ngầm lớp Ohio là tàu ngầm lớn nhất từng được chế tạo cho Hải quân Mỹ.
Chúng là tàu ngầm lớn thứ 3 trên thế giới sau tầu ngầm lớp Typhoon của Nga (48.000 tấn) và lớp Borei (24.000 tấn).
Trong khi những "siêu thủy quái" SSBN lớp Ohio vẫn đang là một nhánh trong bộ ba hạt nhân của Mỹ trong khi chờ lớp Columbia ra lò để thay thế, các tàu ngầm SSGN lớp Ohio đang chờ đồng hồ đếm ngược đến ngày "nghỉ hưu".
Trong số 4 tàu lớp Ohio, tàu USS Ohio (SSGN 726) và USS Florida (SSGN 728) dự kiến sẽ loại biên vào năm 2026, trong khi tàu USS Michigan (SSGN 727) và USS Georgia (SSGN 729) sẽ nghỉ hưu sau đó 2 năm, vào năm 2028.
Vị trí của các tàu này sẽ được lấp đầy bởi các tàu ngầm lớp Virginia. Đó là "số phận" không tránh khỏi với những con tàu cũ kỹ đã đi vào hoạt động gần 4 thập kỷ nay. Nhưng việc "nghỉ hưu" theo kế hoạch của SSGN lớp Ohio có nguy cơ mang đến một cuộc khủng hoảng về hỏa lực cho hải quân "xứ cờ hoa" trong giai đoạn chuyển tiếp khi việc bàn giao các tàu Virginia bị chậm tiến độ.
Sẽ sai lầm khi cho rằng 4 tàu ngầm lớp Ohio bị "hạ cấp" từ SSBN thành SSGN thì uy lực của chúng bị suy giảm. Những chiếc tàu này vẫn là những tàu được trang bị vũ khí cực tốt.
Trong quá trình chuyển đổi, tàu SSBN đã được tháo bỏ 24 ống tên lửa chứa Tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) Trident và thay thế bằng 22 ống tên lửa có thể chứa 7 Tên lửa tấn công mặt đất (TLAM) Tomahawk trong mỗi ống, tổng cộng là 154 tên lửa.
Sau khi chuyển đổi, các SSGN có khả năng đồn trú 66 nhân viên Lực lượng đặc biệt (SOF) cùng một lúc. Khoang tên lửa bổ sung đã được lắp đặt để chứa thêm nhân sự và các biện pháp khác đã được thực hiện để kéo dài thời gian mà lực lượng SOF có thể triển khai trên SSGN.
Hai ống tên lửa ở phía trước nhất đã được chuyển đổi vĩnh viễn thành các khoang khóa cho phép đưa và thu hồi nhân viên SOF một cách bí mật. Mỗi khoang khóa cũng có thể chứa một Hầm trú ẩn trên boong khô (DDS), tăng cường khả năng SOF của SSGN.
Theo đó, các tàu SSGN lớp Ohio cung cấp cho Hải quân Mỹ khả năng tấn công và nhiệm vụ tác chiến đặc biệt chưa từng có từ một nền tảng bí mật, tàng hình.
Được trang bị tên lửa chiến thuật và khả năng liên lạc vượt trội, SSGN có khả năng hỗ trợ trực tiếp các yêu cầu tấn công và triển khai SOF của chỉ huy tác chiến.
Nhà phân tích địa chính trị Brandon J. Weichert nói với tạp chí The National Interest, "Tàu ngầm SSGN lớp Ohio là một cỗ máy khổng lồ dưới nước, với kho chứa đầy vũ khí khổng lồ và nguy hiểm cùng một trong những bộ thiết bị liên lạc dưới nước tinh vi nhất thế giới.
Tàu ngầm lớp Ohio sẽ là một trong những hệ thống vũ khí quan trọng nhất mà Hải quân Mỹ có thể triển khai trong chiến tranh".
Minh Đức (Theo National Interest, Military.com)