Tôi nghe nói trẻ em bơi lội nhiều có thể bị viêm tai giữa, vậy cần phòng ngừa thế nào và có vaccine không? (Huyền Anh, 27 tuổi, Thanh Hóa)
Trả lời:
Bơi lội mang lại nhiều lợi ích như giúp tăng chiều cao, rèn luyện sức khỏe và kỹ năng chống đuối nước đồng thời chống nóng trong mùa hè. Tuy nhiên, trẻ đi bơi có nguy cơ bị viêm tai giữa cao. Lý do, nước ở các bể bơi công cộng chứa vi khuẩn và nấm, có thể xâm nhập tai khi bơi. Mặt khác, nước trong tai không chảy ra ngoài, đọng lại gây ẩm ướt tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển, dẫn đến tình trạng viêm.
Ở trẻ nhỏ, vòi nhĩ chưa phát triển đầy đủ. Hệ thống miễn dịch còn yếu nên khả năng chống lại tác nhân gây bệnh kém hơn so với người trưởng thành. Những em bé có tiền sử bị viêm tai, thủng màng nhĩ, bất thường về giải phẫu ống tai, rất dễ bị đọng nước bên trong, nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Viêm tai giữa khi không điều trị triệt để sẽ gây đau nhức, khó chịu và có thể biến chứng giảm thính lực, thủng màng nhĩ và nhiều biến chứng khác. Tác nhân gây bệnh thường gặp gồm phế cầu khuẩn, vi khuẩn Hib. Trong đó, phế cầu khuẩn gây viêm tai giữa cấp với tần suất mắc rất cao ở trẻ nhỏ, khoảng 80% trẻ em dưới 3 tuổi mắc bệnh này.
Trẻ em học bơi. Ảnh: PhotoAC
Để chủ động phòng ngừa viêm tai giữa, phụ huynh nên lựa chọn bể bơi đảm bảo vệ sinh, nguồn nước luôn được khử trùng sạch sẽ. Trẻ không nên bơi lội ở sông, hồ có nước bị tù, đọng hoặc ô nhiễm.
Khi bơi, trẻ cần được hướng dẫn để tránh sặc nước, hạn chế nước lọt vào tai, mũi và họng. Sau khi trẻ bơi xong, cha mẹ tắm lại cho trẻ bằng nước sạch.
Phụ huynh có thể sử dụng các vật dụng hỗ trợ để hạn chế mầm bệnh xâm nhập vào tai gây bệnh như: cho trẻ đội mũ, đeo nút bịt tai, đeo kính bơi. Gia đình không cho trẻ dùng chung nút tai, kính bơi với em bé khác. Phụ huynh nên mua cho trẻ các dụng cụ hỗ trợ bơi này ở các cửa hàng uy tín để đảm bảo chất lượng.
Về biện pháp vaccine, trẻ có thể sử dụng loại giúp phòng tránh các tác nhân gây viêm tai giữa thường gặp như phế cầu khuẩn, vi khuẩn Hib. Tùy độ tuổi bắt đầu mà trẻ có phác đồ tiêm chủng khác nhau.
Hiện vaccine phế cầu có hai loại là Prevenar 13 (Bỉ) tiêm từ 6 tuần tuổi trở lên, Synflorix (Bỉ) dành cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến 5 tuổi. Vaccine phế cầu có hiệu quả phòng bệnh đến 97%.
Với vaccine phòng Hib, phụ huynh nên cho trẻ tiêm đầy đủ bốn mũi vaccine phối hợp 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 có thành phần phòng Hib từ 2 tháng đến 2 tuổi. Với trẻ chưa tiêm đầy đủ vaccine, phụ huynh có thể chọn tiêm vaccine đơn Quimi-Hib (Cu Ba), chỉ định tiêm cho trẻ từ 2 tháng đến 15 tuổi.
Bác sĩ Nguyễn Minh Luân
Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine tại đây để bác sĩ giải đáp.