Cần lộ trình nâng tiêu chuẩn khí thải đối với xe gắn máy 2 bánh chạy xăng, tốc độ tối đa 50km/h lên mức 3, mức 4 trong những năm tới để bắt kịp xu hướng toàn cầu và khuyến khích người dân chuyển sang dùng xe máy điện, xe đạp điện.
Đề xuất được Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đưa ra trong văn bản gửi góp ý dự thảo Quyết định của Thủ tướng về lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp.
Bộ Giao thông vận tải muốn giữ nguyên tiêu chuẩn với xe gắn máy chạy dưới 50km/h
Theo dự thảo Quyết định của Thủ tướng về lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp đang được Bộ Giao thông vận tải lấy ý kiến các cơ quan liên quan thì xe gắn máy hai bánh dưới 50cc (dòng xe máy được trang bị động cơ có dung tích xi lanh dưới 50cm3, chạy tốc độ tối đa 50km/h) sẽ được tiếp tục áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2, không nâng lên mức 3 hoặc mức 4 như các loại xe hai bánh trên 50cc.
Cơ quan soạn thảo cho rằng nếu nâng tiêu chuẩn khí thải đối với xe gắn máy dưới 50cc lên mức 3 hoặc mức 4 sẽ khó khăn, không mang tính kinh tế.
Kinh nghiệm của một số quốc gia khi pháp luật yêu cầu tiêu chuẩn khí thảimức 3 hoặc mức 4 đối với xe gắn máy dưới 50cc thì các nhà sản xuất ngừng cung cấp loại xe này. Bởi đây là loại xe có dung tích xi lanh nhỏ, việc cải tiến để nâng tiêu chuẩn khí thải sẽ đòi hỏi chi phí lớn, khiến giá thành đội lên cao.
Hơn nữa, các xe gắn máy dưới 50cc phục vụ nhu cầu của đối tượng học sinh, sinh viên, người cao tuổi, nội trợ do không yêu cầu bằng lái. Nếu các nhà sản xuất dừng cung cấp sản phẩm này sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu của một bộ phận khách hàng.
VCCI kiến nghị nâng chuẩn để khuyến khích dùng xe điện
VCCI cho rằng các phân tích này của ban soạn thảo chỉ đúng trong bối cảnh trước đây, khi hầu hết các loại xe cơ giới hai bánh đều sử dụng động cơ đốt trong.
Hiện nay, trên thị trường đã rất phổ biến các loại xe đạp điện, xe máy điện hoàn toàn có khả năng thay thế xe gắn máy dưới 50cc.
Các loại xe máy điện có vận tốc tối đa 50km/h cũng không yêu cầu người sử dụng phải có bằng lái.
Thêm vào đó, hiện nhiều doanh nghiệp trong nước đã sản xuất xe đạp điện, xe máy điện và được thị trường đón nhận, nguồn cung không còn phụ thuộc vào hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài như trước đây.
Chính phủ cũng đang chủ trương thúc đẩy người dân chuyển sang sử dụng các phương tiện giao thông cá nhân (xe gắn máy) sử dụng điện và sẽ dừng sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu xe gắn máy sử dụng xăng, dầu trong giai đoạn 2025 - 2040.
Trên thực tế, dòng xe 50cc đã không còn phù hợp với xu thế chuyển đổi xanh trên thế giới. Tại Nhật Bản, hai trong ba hãng sản xuất xe máy lớn nhất là Hondavà Suzuki có kế hoạch chấm dứt sản xuất toàn bộ dòng xe máy mini (động cơ từ 50cc trở xuống) tại thị trường Nhật Bản do những áp lực về tiêu chuẩn khí thải.
Những tín hiệu này cho thấy một xu hướng tất yếu trên toàn cầu mà Việt Nam cũng sẽ không là ngoại lệ.
Vì thế, VCCI đề nghị các cơ quan quản lý nên chủ động đón đầu những thay đổi bằng cách thiết lập lộ trình nâng cao mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe gắn máy hai bánh qua từng năm, đồng thời đưa ra các giải pháp hỗ trợ phát triển thị trường xe điện, xe đạp điện, đảm bảo nguồn cung cho người dùng.