Thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi thất thường, là điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn, virus gây bệnh phát triển, trong đó có bệnh viêm màng não do virus.
Ngày 22/10, ThS.BS Phạm Thị Quế, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết viêm màng não virus là tình trạng viêm màng não do virus gây nên. Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi nhưng nguy cơ cao hơn ở người suy giảm miễn dịch và trẻ em.
Căn nguyên gây viêm màng não virus thường gặp nhất bao gồm: Enterovirus, Herpesvirus, nhóm Arbovirus (virus viêm não Nhật Bản, virus sốt xuất huyết,...). Trong đó, Enterovirus (EV) là một họ virus đường ruột, gồm nhiều loại virus khác nhau và có thể gây bệnh thành dịch. EV chủ yếu lây qua đường tiêu hóa, nghĩa là người bệnh sẽ đào thải virus qua phân hoặc qua các dịch tiết của đường miệng, từ đó lây nhiễm cho trẻ xung quanh. Ngoài gây viêm màng não, EV còn gây ra bệnh lý tay – chân – miệng.
Thời gian qua, miền Bắc giao mùa chuyển sang mùa thu, Trung tâm Bệnh nhiệt đới điều trị nhiều trẻ nhập viện mắc viêm màng não, nguyên nhân chủ yếu là Enterovirus. Như trường hợp bé trai 7 tuổi, ở Hà Nội, tiền sử khỏe mạnh, một ngày trước khi vào viện, xuất hiện đau đầu từng cơn, kèm theo nôn và sốt.
Kết quả xét nghiệm cho thấy trong dịch não tủy của trẻ có nhiều tế bào bạch cầu, chủ yếu là bạch cầu Lympho, xét nghiệm PCR dương tính với Enterovirus. Sau 5 ngày điều trị theo phác đồ viêm màng não do virus, trẻ tỉnh táo, hết sốt, không có biến chứng và đã được xuất viện.
Một bệnh nhi nằm điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Bác sĩ Quế cho biết các triệu chứng chính của viêm màng não do virus nói chung và Enterovirus nói riêng có thể xuất hiện đột ngột bao gồm: Sốt, ớn lạnh, đau đầu, cổ cứng, buồn nôn hoặc nôn, nhạy cảm với ánh sáng (sợ ánh sáng), chán ăn, mệt mỏi. Đôi khi có các triệu chứng của nhiễm virus (như sổ mũi, ho, đau nhức cơ thể hoặc phát ban, trước khi có triệu chứng của viêm màng não).
Ở trẻ sơ sinh, triệu chứng thường không đặc hiệu bao gồm: sốt, nôn, thóp phồng, bú kém, ngủ nhiều,... Để chẩn đoán xác định, trẻ cần được chọc dịch não tủy và làm xét nghiệm PCR để xác định căn nguyên virus. Điều trị triệu chứng hiện đang là phương pháp chính trong quản lý bệnh viêm màng não do virus với các thuốc giảm đau, hạ sốt, giảm viêm và dinh dưỡng nâng cao thể trạng,...
Hiện bệnh viêm màng não do EV chưa có thuốc đặc trị đặc hiệu và vaccine phòng bệnh, vì vậy để phòng bệnh, cha mẹ cần hướng dẫn trẻ vệ sinh tay sạch với xà phòng trước khi ăn, sau khi ho, hắt xì, đi vệ sinh. Thực hiện ăn chín, uống sôi, sử dụng thực phẩm sạch có nguồn gốc rõ ràng. Vệ sinh đồ chơi chung, giữ môi trường sống sạch sẽ, khử trùng các bề mặt tiếp xúc nhiều như tay nắm cửa, bàn, ghế để ngăn ngừa lây lan virus. Cho trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất khi có dấu hiệu nôn, đau đầu, không đáp ứng với thuốc hạ sốt để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Lê Nga