TP HCMChị Phương, 28 tuổi, vô sinh do suy buồng trứng sớm, phải gom trứng tích lũy một năm mới đủ để thụ tinh ống nghiệm sinh con.
"Bác sĩ báo tin 'hết trứng' là cú sốc lớn với tôi", chị Phương nói hôm 19/8, cho biết được chẩn đoán suy buồng trứng từ 4 năm trước.
Chị từng kích thích buồng trứng ở một bệnh viện tại TP HCM nhưng không chọc hút được noãn nào, bác sĩ tư vấn xin trứng hiến tặng để thụ tinh ống nghiệm (IVF). Vợ chồng chị muốn có con bằng trứng của mình nên đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM).
ThS.BS.CKI Phạm Thị Bảo Yến cho biết kết quả xét nghiệm chỉ số dự trữ buồng trứng (AMH) của chị Phương gần mức cạn kiệt 0.08, chỉ số hormone kích thích nang noãn FSH lên đến 42 lU/L, tương đương phụ nữ mãn kinh. Bác sĩ chẩn đoán chị mắc hội chứng suy buồng trứng sớm không xác định được nguyên nhân.
"Gom noãn tích lũy nhiều chu kỳ là phương án duy nhất giúp bệnh nhân có cơ hội sinh con bằng trứng của mình", bác sĩ Yến nói.
Một chu kỳ IVF cần khoảng 10-15 noãn trưởng thành mới có thể tiến hành. Tuy nhiên, người bệnh suy buồng trứng sớm khó có được số lượng noãn tối ưu này nên phải gom nhiều chu kỳ. Đặc biệt với những trường hợp cạn kiệt, mỗi chu kỳ chỉ lấy được 1-2 trứng.
ThS.BS.CKI Phạm Thị Bảo Yến tư vấn phác đồ điều trị cho người bệnh. Ảnh minh họa: Hoài Thương
Chị Phương được kích thích buồng trứng với phác đồ nhẹ, chu kỳ tự nhiên và gom noãn qua 6 chu kỳ kéo dài một năm. Trong đó, 4 chu kỳ chọc hút được 4 noãn trưởng thành, hai chu kỳ còn lại chất lượng noãn kém, không có khả năng lưu trữ. Chị Phương muốn được gom thêm trứng, nhưng bác sĩ theo dõi vài tháng không còn khả năng lấy thêm nên quyết định dừng lại để tạo phôi.
Chuyên viên phôi học lựa chọn 4 tinh trùng khỏe mạnh của người chồng tiêm vào bào tương mỗi trứng (kỹ thuật ICSI), nuôi cấy được hai phôi ngày 3, được trữ đông chung để tiết kiệm chi phí. Chỉ có một cơ hội chuyển phôi, bác sĩ phải khảo sát kỹ vòi trứng, buồng tử cung, niêm mạc để đảm bảo phôi làm tổ thành công.
Cuối tháng 4, chị Phương được chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện, chuyển hai phôi sau rã đông vào lòng tử cung. Chị đậu song thai, nhưng một thai không may dừng ở tuần thứ 8. Thai còn lại phát triển khỏe mạnh, hiện 17 tuần.
Suy buồng trứng sớm (còn gọi suy buồng trứng nguyên phát) là tình trạng các chức năng của buồng trứng ngừng hoạt động trước 40 tuổi. Triệu chứng thường gặp của người bệnh là không có kinh nguyệt kéo dài 4-6 tháng, nồng độ hormone FSH tăng cao còn nồng độ estradiol giảm.
Các nguyên nhân chủ yếu như đột biến gene, ảnh hưởng của việc cắt bỏ buồng trứng, hóa trị hoặc xạ trị, bất thường về nhiễm sắc thể, mắc quai bị, thủy đậu, sốt rét, shigella khiến lao mô buồng trứng khỏe mạnh bị phá hủy. Nhiều trường hợp không xác định được nguyên nhân chính xác như trường hợp của chị Phương.
Nghiên cứu cho thấy hội chứng suy buồng trứng sớm ảnh hưởng đến khoảng 1-2% phụ nữ dưới 40 tuổi. Khoảng 4-10% trường hợp có thể thụ thai tự nhiên và khoảng 20% kích thích rụng trứng thành công.
Tại IVF Tâm Anh TP HCM, nhờ các kỹ thuật hiện đại, chỉ khoảng vài noãn, thậm chí 2-3 noãn ở người bệnh cạn kiệt buồng trứng, chuyên viên phôi học đã có thể thụ tinh, nuôi cấy phôi, mục tiêu tạo được ít nhất một phôi ngày 3 hoặc ngày 5 chất lượng tốt. Kỹ thuật trữ noãn, gom nhiều chu kỳ nâng cao tỷ lệ IVF thành công. Người bệnh có được nhiều noãn, nhiều phôi trước khi dự trữ buồng trứng cạn kiệt hoàn toàn tăng cơ hội có con bằng trứng của chính mình.
Bác sĩ Yến khuyến cáo rối loạn kinh nguyệt thời gian dài, lượng kinh không đều, bốc hỏa, chóng mặt và buồn nôn, ham muốn tình dục giảm... là những dấu hiệu của suy buồng trứng sớm. Phụ nữ khi có các triệu chứng bất thường nên đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản để được khám và điều trị sớm. Trường hợp chưa kết hôn nên cân nhắc trữ trứng để bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai.
Hoài Thương
*Tên bệnh nhân đã được thay đổi
Độc giả gửi câu hỏi về vô sinh hiếm muộn tại đây để bác sĩ giải đáp