Bước chân vào đại học, không ít tân sinh viên mông lung và bỡ ngỡ vì mọi thứ khác hẳn so với thời THPT. Nhiều chuyên gia tư vấn cần xác định mục tiêu ngay từ đầu năm nhất để tránh phải trả giá bằng việc thôi học giữa chừng hoặc chuyển đổi ngành học hoặc… học đại để ra trường.
Đời sống đại học thường phong phú với nhiều hoạt động ngoại khóa, vui chơi và các hoạt động xã hội khác. Vì thế, sinh viên dễ bị phân tán dẫn đến những hệ quả đáng lo ngại.
Lãng phí thời gian
Vào đại học, N.C. (sinh viên Trường đại học Công nghiệp TP.HCM) không còn bị gia đình kiểm soát. Không biết phải làm gì, cũng không có kế hoạch cụ thể, thói quen của C. là lướt Facebook, TikTok, Instagram.
C. kể bình thường vào buổi tối C. sẽ nằm và lướt mạng xã hội đến khoảng 3h sáng. Vì thức khuya dậy sớm nên hôm sau C. luôn mệt mỏi và thường cúp học, nếu đi học sẽ ngủ trong lớp.
Việc này lặp đi lặp lại trong cả một học kỳ khiến C. từ một học sinh giỏi năm cấp III giờ rớt nhiều môn. Ngoài ra, do liên tục thức khuya và ăn uống không lành mạnh, C. được bác sĩ chẩn đoán mắc bệnh sỏi thận.
Tương tự, N.T. (sinh viên năm 4 Trường Du lịch - Đại học Huế) hối hận khi những năm đầu đại học đã lãng phí thời gian do không cân bằng được các hoạt động.
Ban đầu T. chỉ đi làm thêm để kiếm tiền chi tiêu cho các sở thích cá nhân. Rồi lâu dần bạn bị cuốn vào vòng xoay làm thêm, thời gian và công sức dành cho việc học bị giảm thiểu và coi nhẹ.
"Nhiều lúc việc đi làm chiếm nhiều thời gian hơn cả việc đi học trên lớp. Lúc đó tôi chưa nhận thức rõ ràng được tại sao mình lại học đại học, tôi bị rớt nhiều môn, liên tục stress vì cảm thấy bản thân yếu kém. Hiện tại tôi phải cố gắng dồn thời gian học lại các môn bị rớt để có thể tốt nghiệp đúng hạn", T. bộc bạch.
Khác với hai sinh viên trên, xác định tốt nghiệp sớm so với chương trình đào tạo, Tôn Nữ Phiên Trân, cựu sinh viên Trường đại học Duy Tân, đã lên kế hoạch chi tiết từ sớm và tốt nghiệp trong 3,5 năm với điểm trung bình các môn học GPA 3.84.
Trân cho biết cũng như một số sinh viên khác, hồi năm nhất vì chưa biết cách quản lý thời gian và xác định mục tiêu chính của mình, Trân tham gia khá nhiều hoạt động bên ngoài và lơ là việc học.
Bắt đầu từ năm 2, Trân nhận ra những hoạt động đó không giúp ích cho mình nhiều nên quyết định tìm hiểu sâu chuyên ngành và định hướng con đường mình muốn đi sau khi tốt nghiệp.
Trân tìm kiếm nhiều thông tin và chia sẻ của các anh chị đi trước, bắt đầu xây dựng bản thân sát với công việc đang hướng tới. Hiện Trân đang làm việc tại một doanh nghiệp ở TP.HCM.
Tránh mông lung, sa đà
Theo ThS Đào Duy Duyên - giảng viên khoa tâm lý học, Trường đại học Sư phạm TP.HCM, nhiều sinh viên sau khi đạt được mục tiêu lớn là đỗ đại học thì không xác định được mục tiêu tiếp theo của mình dẫn đến việc mất định hướng và động lực để tiếp tục cố gắng, theo đuổi việc học.
Ngoài ra, sự chuyển tiếp từ bậc THPT sang bậc cao hơn, sinh viên giảm dần đi sự phụ thuộc và kiểm soát từ người lớn, có được nhiều cơ hội hơn để phát huy tính độc lập.
Nhưng nếu sự tự do và khả năng tự kiểm soát bản thân được nhìn nhận không đúng đắn và tận dụng không phù hợp sẽ khiến các bạn trẻ rơi vào bẫy buông lỏng kỷ luật bản thân và sống một cuộc sống thiếu tính tổ chức.
ThS Dương Trần Minh Đoàn - giảng viên khoa tâm lý học, Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM - cho biết để tránh mông lung, quá sa đà hoạt động giải trí khác, sinh viên cần định hình rõ mục tiêu đại học ngay từ đầu năm nhất.
"Kế hoạch học tập và làm việc cần được xây dựng rõ ràng, phân chia thời gian hợp lý, tạo danh sách công việc hằng ngày, hằng tuần" - ông Đoàn tư vấn.