Công ty thủy điện ở Quảng Ngãi xây 64 trụ điện khi chưa được cấp đất

Công ty thủy điện nói trên là Công ty CP thủy điện Đạt Phương Sơn Trà (viết tắt là Công ty Đạt Phương). Khoảng năm 2016, 2017, công ty này đã xây dựng các trụ điện và đường dây từ các tổ hợp thủy điện đấu nối đến Trạm biến áp 220 kV Sơn Hà (H.Sơn Hà, Quảng Ngãi).

Đường dây này đi qua 6 xã, thị trấn của H.Sơn Hà (Sơn Kỳ, Sơn Hải, Sơn Thủy, Sơn Trung, Sơn Thượng và TT.Di Lăng) với đất hành lang tuyến hơn 28,4 ha, đất móng trụ gần 1,4 ha. Tuy nhiên từ đó đến nay, Công ty Đạt Phương vẫn chưa hoàn thành các thủ tục về đất để làm trụ điện.

Công ty thủy điện nói "không thể di dời trụ điện tại núi Van Cà Vãi"

Năm 2024, H.Sơn Hà tiếp tục đầu tư 14 tỉ đồng thi công khẩn cấp chống sạt lở núi Van Cà Vãi ở tổ dân phố Làng Dầu, TT.Di Lăng (H.Sơn Hà) thì gặp khó khăn do vướng trụ điện của Công ty Đạt Phương (1 trong số 64 trụ điện). Trụ điện này ở trên đỉnh núi Van Cà Vãi, nằm trong bán kính xử lý sạt lở.

Ông Phan Anh Quang, Phó chủ tịch UBND H.Sơn Hà cho biết, biện pháp thiết kế thi công là nạo sạch phần đất yếu trên đỉnh đồi và sườn đồi để chống sạt lở. Tháng 6 vừa qua, lãnh đạo Cục Đê điều, phòng chống thiên tai về kiểm tra tại điểm sạt lở núi Van Cà Vãi, đã đề nghị phải di dời trụ điện nói trên để gia cố sạt lở, vì nếu để lại trụ điện sẽ bị tái sạt lở rất cao.

Vì vậy, UBND H.Sơn Hà đã nhiều lần làm việc với Công ty Đạt Phương để khẩn trương di dời trụ điện trên núi Van Cà Vãi nhưng công ty này trả lời: "Di dời trụ điện là rất khó khăn và dường như không thể thực hiện được". Trước câu trả lời này, chính quyền H.Sơn Hà đành "chịu thua" và đành tìm phương án khác để xử lý sạt lở.

Ngày 21.10, chúng tôi trở lại khu vực sạt lở núi Van Cà Vãi, thấy trụ điện vẫn còn nguyên vị trí, thậm chí còn được gia cố thêm phần móng trụ.

Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, đất xây dựng trụ điện nói trên chưa cấp và chưa cho Công ty Đạt Phương thuê. Ông Võ Văn Rân, Giám đốc Sở Công thương Quảng Ngãi, cho biết thêm: Cùng với trụ điện trên núi Van Cà Vãi, tất cả 64 trụ điện 110 kV của Công ty Đạt Phương hiện chưa được giao hay cho thuê đất.

"Lá bùa" của công ty thủy điện

Vì sao lại có nghịch lý trên? Theo tìm hiểu, khi thực hiện các dự án thủy điện, Công ty Đạt Phương đã được tỉnh Quảng Ngãi ưu ái để thực hiện đầu tư.

Thông báo kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi ngày 24.8.2015 đã cho phép Công ty CP 30.4 Quảng Ngãi (năm 2022 đổi tên thành Công ty Đạt Phương) thực hiện thỏa thuận chuyển nhượng đất với các hộ dân nằm trong dự án thủy điện, nhưng đủ điều kiện bồi thường theo quy định của luật Đất đai 2013; chủ đầu tư được phép lập thủ tục chuyển nhượng đất lúa bị thu hồi để chuyển nhượng dự án.

Trong khi chờ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chủ đầu tư, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo Sở TN-MT Quảng Ngãi cho phép chủ đầu tư được xây dựng các hạng mục công trình trong đất quy hoạch; chỉ đạo Sở Xây dựng Quảng Ngãi cấp phép xây dựng cho các hạng mục tại công trình và còn nhiều chỉ đạo khác nhằm hỗ trợ tối đa cho chủ đầu tư dự án thủy điện, giúp chủ đầu tư tiến hành xây dựng dự án đúng kế hoạch. Trong đó, Sở Xây dựng Quảng Ngãi đã cấp phép xây dựng 10 trụ điện, còn 54 trụ điện được tỉnh Quảng Ngãi miễn cấp phép xây dựng.

Thế nhưng từ 2015 đến nay, các thủ tục liên quan đến đất đai đối với 64 trụ điện 110 kV của Công ty Đạt Phương vẫn chưa xong. 64 móng trụ điện nói trên được xây dựng nhưng địa phương ở đây chưa đưa vào quy hoạch sử dụng đất. Trong khi đó, vào năm 2019, Thủy điện Sơn Trà 1 (thuộc Công ty Đạt Phương) đã đi vào vận hành sản xuất kinh doanh điện.

Bà Đinh Thị Thu Trà, Chủ tịch UBND H.Sơn Hà cho biết, từ năm 2019, huyện và các ngành liên quan đã tập trung tháo gỡ nhưng bị vướng về đất. Đó là khi tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư (có cả điều chỉnh đầu tư) thì không phê duyệt vị trí các móng trụ điện, nên không có cơ sở để thu hồi đất của dân.

Trong khi đó, Sở KH-ĐT tỉnh Quảng Ngãi cho rằng không thể điều chỉnh vị trí để bổ sung trong các vị trí của dự án; còn Sở TN-MT Quảng Ngãi trả lời là không có vị trí nên không thể thu hồi đất của dân và tổ chức, cá nhân.

Ông Võ Minh Vương, Phó giám đốc Sở TN-MT tỉnh Quảng Ngãi, giải thích: "Với hành lang lưới điện thì không thu hồi đất, nhưng với móng trụ điện thì phải thu hồi đất, chuyển mục đích, giao đất, nhưng phải phù hợp với quy hoạch". Theo đó, việc cấp và cho thuê đất các móng trụ như trên, H.Sơn Hà phải đưa vào quy hoạch, chuyển đổi mục đích sử dụng.

Về hướng xử lý, theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Hoàng Tuấn, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã giao Sở Công thương tỉnh này chủ trì, phối hợp với các ngành, địa phương xem xét và tham mưu hướng xử lý cho UBND tỉnh Quảng Ngãi. "Trong thời gian ngắn sắp đến, chúng tôi sẽ báo cáo vụ việc này với Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi và thông tin lại", ông Trần Hoàng Tuấn nói.