Chiều 9-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi).
Đề xuất nhiều chính sách phân cấp, phân quyền mạnh
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu rõ dự luật gồm 7 chương, 116 điều (sửa đổi 53 điều, bổ sung 22 điều, bãi bỏ 7 điều so với luật hiện hành). Nội dung sửa đổi đã cụ thể hóa đầy đủ, toàn diện 5 nhóm chính sách lớn.
Thể hiện sâu sắc tinh thần đột phá, cải cách, phân cấp, phân quyền của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", Trung ương, Quốc hội, Chính phủ giữ vai trò kiến tạo, tăng cường hoàn thiện thể chế và kiểm tra, giám sát, bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ kết quả.
Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, không để đùn đẩy trách nhiệm, tránh tạo cơ chế "xin - cho"…
Trong đó, dự luật quy định thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ giao một UBND cấp tỉnh là cơ quan chủ quản thực hiện dự án trên địa bàn từ 2 đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên.
Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp huyện được lựa chọn giao một UBND cấp dưới trực tiếp làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án trên địa bàn từ 2 đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trở lên hoặc tổ chức thực hiện dự án theo thẩm quyền.
Phân cấp thẩm quyền cho người đứng đầu bộ, cơ quan trung ương quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm A do cơ quan, tổ chức mình quản lý với quy mô vốn dưới 10.000 tỉ đồng.
Dự án nhóm A từ 10.000 - 30.000 tỉ đồng thuộc thẩm quyền của Thủ tướng.
Phân cấp thẩm quyền cho chủ tịch UBND các cấp quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm A có quy mô vốn dưới 10.000 tỉ đồng, nhóm B, nhóm C do địa phương quản lý.
Phân cấp thẩm quyền cho chủ tịch UBND các cấp điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm...
Thay đổi lớn,cần đánh giá tác động kỹ
Thẩm tra sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho hay dự luật quy định thẩm quyền HĐND cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư đối với dự án nhóm A do địa phương quản lý có tổng mức đầu tư từ 10.000 tỉ đồng trở lên.
Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm A do địa phương quản lý có quy mô vốn dưới 10.000 tỉ đồng; chủ tịch UBND các cấp quyết định chủ trương đầu tư nhóm B, nhóm C do địa phương quản lý.
Luật hiện hành quy định HĐND cấp tỉnh quyết định chủ trương dự án nhóm A, HĐND các cấp quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm B và nhóm C do địa phương quản lý.
UBND các cấp (bao gồm cả cấp tỉnh) quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm B và nhóm C khi được HĐND ủy quyền.
Ông Mạnh nêu, thường trực Ủy ban và thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng, việc phân cấp như dự thảo luật là thay đổi lớn.
Do đó, cần nghiên cứu, đánh giá tác động kỹ lưỡng, toàn diện, đặt trong tổng thể các chính sách khác liên quan đến vấn đề trách nhiệm tập thể và trách nhiệm cá nhân.
Việc quyết định chủ trương đầu tư các dự án là vấn đề quan trọng của địa phương, do vậy Luật Đầu tư công hiện hành quy định HĐND quyết định chủ trương đầu tư dự án, Chủ tịch UBND cùng cấp quyết định đầu tư dự án là một biện pháp để kiểm soát quyền lực.
Nếu quy định chủ tịch UBND các cấp vừa là người quyết định chủ trương đầu tư dự án, vừa là người quyết định đầu tư dự án là chưa bảo đảm tính khách quan.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng cho rằng chính sách chuyển thẩm quyền quyết định quan trọng, chủ trương đầu tư dự án đến 10.000 tỉ đồng từ tập thể sang cá nhân là chủ tịch UBND cấp tỉnh.
"Đây là vấn đề rất lớn, cần có đánh giá rất kỹ và có ý kiến của 63 địa phương xem quan điểm thế nào để đại biểu có cơ sở xem xét, quyết định", ông Tùng nói.
Ông cho hay khi chuyển thẩm quyền cho chủ tịch UBND mà họ cũng là cơ quan quyết định đầu tư, dẫn đến một cơ quan vừa quyết định chủ trương, vừa quyết định đầu tư. Như vậy, việc kiểm soát quyền lực cần phải làm rõ.
Giải trình sau đó, bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng việc phân cấp từ HĐND sang chủ tịch UBND là từ tập thể sang cá nhân cũng có vấn đề.
Ông nêu rõ sẽ tổng hợp các ý kiến về báo cáo lại Chính phủ và cố gắng tiếp thu đầy đủ, theo tinh thần cố gắng phấn đấu sửa luật trong 1 kỳ họp.
Nhưng phải giải trình rõ các vấn đề, đồng thời, thu gọn lại một số nội dung, tập trung những vấn đề cần thiết, cấp bách, phải sửa ngay.