Virus herpes simplex type 2 (HSV2) chủ yếu lây truyền qua đường tình dục khi tiếp xúc với vùng loét hoặc dịch tiết nhiễm virus, gây ra các vết loét và mụn rộp ở bộ phận sinh dục.
HSV-2 có thể được tìm thấy trong các chất dịch cơ thể, bao gồm nước bọt, tinh dịch, dịch tiết âm đạo. Virus xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết trầy xước trên da hoặc niêm mạc. Niêm mạc là lớp da mỏng bao phủ bên trong cơ thể và tiết ra chất nhầy để bảo vệ mũi, miệng và bộ phận sinh dục. HSV cũng có thể lây truyền cho bạn tình khi tiếp xúc trực tiếp với vết loét chứa herpes đang hoạt động hoặc tiếp xúc da với tinh dịch của nam giới bị nhiễm bệnh.
Khi HSV2 xâm nhập vào cơ thể, chúng thường di chuyển qua hệ thần kinh đến các dây thần kinh cột sống, nằm ở hạch xương cùng - một cụm mô thần kinh nằm gần gốc cột sống. HSV2 nằm im trong các dây thần kinh cho đến khi được kích hoạt, nhân lên và phát tán. Virus phát tán có thể gây ra đợt bùng phát và các triệu chứng tổn thương, thường là trên da bộ phận sinh dục hoặc trực tràng. Tuy nhiên, virus cũng có thể không gây triệu chứng rõ ràng.
HSV2 thường ở trong các dây thần kinh gần gốc cột sống nên hay lây truyền trong quá trình quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc hậu môn, dẫn đến mụn rộp sinh dục.
Trong một số trường hợp ít gặp, HSV2 có thể gây ra herpes miệng vì bên trong miệng cũng có lớp niêm mạc. Nếu virus tiếp xúc với lớp niêm mạc này khi quan hệ tình dục bằng miệng, chúng có thể xâm nhập vào hệ thần kinh, "ngủ đông" ở các đầu dây thần kinh nằm gần tai. Điều này có thể dẫn đến bệnh mụn rộp miệng hoặc viêm thực quản do herpes. Viêm thực quản thường gặp nhất ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch, chẳng hạn người nhiễm HIV chưa được kiểm soát bệnh hoặc người ghép tạng.
Một chủng virus herpes simplex khác phổ biến là HSV1, thường lây truyền qua miệng như hôn hơn là qua tiếp xúc bộ phận sinh dục như HSV2. Chúng gây ra mụn rộp quanh miệng nên được gọi herpes miệng.
Tuy nhiên, HSV1 cũng có thể lây truyền qua cả quan hệ tình dục bằng miệng và gây ra cả vết loét ở miệng lẫn bộ phận sinh dục. Không giống như HSV2 thường nằm im giữa các đợt bùng phát ở gốc cột sống, thời gian tiềm ẩn của HSV1 thường diễn ra ở các đầu dây thần kinh gần tai nên nhiều khả năng gây ra herpes miệng hơn herpes sinh dục.
HSV hầu như không gây ra triệu chứng hoặc triệu chứng rất nhẹ khó nhận thấy. Các triệu chứng nếu có có thể là cảm giác ngứa ran hoặc đau ở bất kỳ vị trí nào trong vùng sinh dục hoặc quanh miệng. Người bệnh cũng có thể có một hoặc nhiều mụn nước nhỏ, màu trắng có thể chảy dịch hoặc chảy máu, một hoặc nhiều nốt nhỏ, màu đỏ hoặc da trông như bị kích ứng.
Người nghi ngờ mắc herpes nên đi khám bác sĩ. Không có cách chữa khỏi herpes nhưng thuốc kháng virus có thể giúp giảm số lượng và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát.
Phòng ngừa lây nhiễm HSV bằng cách sử dụng bao cao su hoặc biện pháp bảo vệ khác khi quan hệ tình dục. Tránh quan hệ trong thời gian bùng phát herpes, lưu ý rằng người bị herpes có thể không có triệu chứng và vẫn lây truyền virus. Quan hệ chung thủy, hạn chế số lượng bạn tình và trao đổi thẳng thắn nếu nhiễm HSV. Người có hoạt động tình dục nên thường xuyên xét nghiệm sàng lọc.
Anh Ngọc (Theo Healthline)