UBND TP.Hà Nội đang lấy ý kiến công dân đối với dự thảo xây dựng Nghị quyết Quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp trên địa bàn thành phố.
Hà Nội đang đề xuất nhiều biện pháp giao thông bền vững, tiến tới dừng hoạt động xe máy ở nội thành vào năm 2030
ẢNH: KHẮC HIẾU
Trong dự thảo, Hà Nội đưa ra 5 tiêu chí để xác định vùng phát thải thấp. Một là dựa trên đặc điểm dân cư - kinh tế. Hai là dựa trên mức độ ô nhiễm không khí hiện tại đối với khu vực đang ô nhiễm không khí vì nguồn phát thải giao thông.
Ba là tính khả thi về hạ tầng giao thông và tiếp cận giao thông. Bốn là khu vực đủ điều kiện áp dụng tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về phát thải của phương tiện giao thông. Năm là khu vực mà chính quyền và người dân đồng thuận xây dựng vùng phát thải thấp.
Giao thông được xác định là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí ở Hà Nội
ẢNH: ĐÌNH HUY
Phân vùng hạn chế xe máy, tiến tới cấm hoạt động ở nội đô
Về biện pháp áp dụng trong vùng phát thải thấp, dự thảo đề xuất nhiều biện pháp giao thông bền vững, trong đó sẽ phân vùng hạn chế hoạt động của xe máy phù hợp với cơ sở hạ tầng và năng lực phục vụ của hệ thống vận tải hành khách công cộng, tiến tới dừng hoạt động xe máy trên địa bàn các quận vào năm 2030.
Đồng thời, từng bước xây dựng văn hóa giao thông, ý thức sử dụng phương tiện giao thông công cộng, hạn chế sử dụng phương tiện giao thông cá nhân…
Ngoài ra, thành phố sẽ hoàn thiện và thực thi cơ chế chính sách thay thế xe máy cũ không đảm bảo an toàn giao thông và xả khí thải không đạt quy chuẩn ra môi trường; quy định các khu vực cấm xe ô tô chạy dầu diesel; quy định các khu vực hạn chế xe máy, xe tải, xe taxi…
Về biện pháp kinh tế, Hà Nội cho biết sẽ nghiên cứu ban hành các quy định nhằm khuyến khích thu hút đầu tư các tuyến đường sắt đô thị, BRT, mono rail, xe buýt bằng hình thức hợp tác công tư (PPP) nhằm phát triển nhanh, đồng bộ. Có cơ chế, chính sách quy định về các loại phí, thuế phí khi xây dựng và thực hiện vùng phát thải thấp phù hợp với các chính sách, quy định chung…
Về trình tự, thủ tục, dự thảo cho phép các quận, huyện căn cứ 5 tiêu chí nêu trên để xác định và lập hồ sơ xây dựng vùng phát thải thấp phù hợp với điều kiện, đặc thù và năng lực của địa phương.
Việc xây dựng vùng phát thải thấp dựa trên 6 bước và Sở TN-MT có trách nhiệm thành lập hội đồng thẩm định, lấy ý kiến Bộ TN-MT và các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan. UBND TP.Hà Nội là cơ quan sẽ xem xét, phê duyệt vùng phát thải thấp.
Giao thông là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí
Hà Nội hiện có khoảng 8 triệu phương tiện trên địa bàn, trong đó có 1,2 triệu ô tô. Ô nhiễm không khí đang là một trong những vấn đề cấp bách của Hà Nội.
Theo Sở TN-MT Hà Nội, nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình năm tại Hà Nội vượt khoảng gần 2 lần quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. PM2.5 trung bình năm của thành phố trong giai đoạn 2017 - 2020 đều vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và vượt hơn 8 lần so với khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới. Trong đó, giao thông vận tải đang là nguồn phát thải PM2.5 lớn nhất, chiếm từ 58 - 74%.
Trong luật Thủ đô năm 2024, khái niệm vùng phát thải thấp là khu vực được xác định để hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường nhằm cải thiện chất lượng không khí. HĐND TP.Hà Nội quyết định phạm vi vùng phát thải thấp và các biện pháp được áp dụng trong vùng theo lộ trình phù hợp; quy định các biện pháp hạn chế sử dụng phương tiện giao thông phát thải gây ô nhiễm môi trường.
Trước đó, trong đề án phát triển kinh tế đô thị thành phố được phê duyệt tháng 6.2023, Hà Nội cho biết sẽ hoàn thiện đề án phân vùng hạn chế hoạt động, tiến tới cấm xe máy hoạt động trên địa bàn nội thành vào năm 2030.