Người dân huyện Kon Plông (Kon Tum), nơi xảy ra hàng chục vụ động đất lớn nhỏ trong mấy ngày qua, đang nóng lòng chờ làm rõ nguyên nhân động đất và các giải pháp xử lý triệt để từ chính quyền và các cơ quan chức năng để ổn định cuộc sống.
Không biết hồ nào gây ra động đất
Theo tìm hiểu của phóng viên Tuổi Trẻ, vùng động đất huyện Kon Plông đang có 6 công trình thủy điện, trong đó 3 thủy điện có hồ chứa là thủy điện Thượng Kon Tum, thủy điện Đăk Đrinh và thủy điện Đăk Re.
Thủy điện Thượng Kon Tum có công suất 220MW với 2 tổ máy, dung tích trữ 145,52 triệu m3. Thủy điện Đăk Đrinh có công suất 125MW với 2 tổ máy, dung tích trữ 248,51 triệu m3. Thủy điện Đăk Re có công suất 60MW với 2 tổ máy, dung tích trữ 10,35 triệu m3.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Như Nhất - giám đốc Sở Công Thương tỉnh Kon Tum - nói hiện tại chưa có kết luận nào về việc hồ chứa nước gây ra động đất tại Kon Tum. Tỉnh này đang đề nghị Viện Vật lý địa cầu tiếp tục nghiên cứu để ra kết luận cuối cùng.
"Giả định hiện nay là phương án tích nước của hệ thống hồ chứa gây ra động đất kích thích. Còn để nói hồ nào là nguyên nhân chính gây ra động đất ở Kon Plông thì chưa ai dám khẳng định. Các cơ quan chuyên môn phải nghiên cứu, có bằng chứng khoa học và kết luận việc này", ông Nhất nói.
Theo Sở Công Thương tỉnh Kon Tum, phải xác định được đơn vị cụ thể gây ra động đất mới có cơ sở yêu cầu bồi thường, hỗ trợ thiệt hại khi xảy ra hậu quả động đất, đồng thời có giải pháp xử lý tình trạng động đất. Thời gian qua cơ quan này phải động viên các thủy điện phối hợp cùng địa phương hỗ trợ cho người dân trong vùng ảnh hưởng từ nguồn an sinh xã hội của doanh nghiệp.
Ông Nhất cho biết thêm qua rà soát các hồ thủy điện tại huyện Kon Plông tới nay vẫn an toàn, chưa phát hiện hư hại gì.
Các thủy điện nói gì?
Ông Lê Năng - phó giám đốc Công ty cổ phần thủy điện Đăk Đrinh - cho hay những trận động đất vừa rồi không ảnh hưởng tới an toàn hồ đập công trình này. Sau động đất đơn vị đã kiểm tra tất cả các vị trí bằng thiết bị đo và bằng quan sát thực tế thì chưa thấy có gì bất thường.
Theo thông số thiết kế, hồ Đăk Đrinh chịu được động đất trên 7 độ với hệ số an toàn khoảng 1,3 - 1,5 lần. Thủy điện cũng đã lắp đặt nhiều loại thiết bị quan trắc động đất tại hồ chứa như thiết bị đo áp lực thấm, lưu lượng nước thấm...
Kết quả cho thấy các giá trị trong mức bình thường sau các trận động đất vừa qua. Thủy điện này xây dựng quy trình phòng chống bão lũ, thiên tai và có phương án ứng phó khi xảy ra sự cố.
Ông Năng nói hiện tại hồ đang mùa kiệt, lượng nước trong hồ chỉ đạt 40% dung tích thiết kế. Do đó, nói rằng động đất kích thích nguyên nhân là do thủy điện, theo ông là không phù hợp. Ông Năng dẫn chứng hiện nay động đất dày đặc dù các hồ đang ở mức nước thấp nhất, trong khi giai đoạn Tết nước đầy hồ thì không thấy động đất.
Trong khi đó, ông Trần Công Đàm - giám đốc Nhà máy thủy điện Thượng Kon Tum - cho hay thủy điện này được thiết kế chống động đất 7 độ.
Theo ông Đàm, động đất kích thích luôn có cường độ nhỏ hơn những trận động đất tự nhiên. Khi thiết kế công trình thường áp dụng cường độ lớn nhất của động đất tự nhiên để đưa vào thiết kế.
Đại diện thủy điện này nói trước đây có được Viện Vật lý địa cầu đề nghị cho lắp đặt một số trạm quan trắc để nghiên cứu. Ngoài ra đến nay đơn vị chưa nhận được bất cứ kết luận gì về nguyên nhân gây ra động đất tại khu vực là do hồ chứa.