Bệnh dễ bùng phát dịch sau lũ lụt
Theo bác sĩ Phùng Thị Thúy Hằng, Phó trưởng khoa Mắt, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), lượng mưa lớn gây ngập lụt, đem theo chất bẩn, độc hại, môi trường ô nhiễm là nguyên nhân gây các bệnh truyền nhiễm tại mắt, trong đó viêm kết mạc là bệnh rất phổ biến.
Viêm kết mạc rất dễ lây, đặc biệt ở cộng đồng thiếu nước sạch
Ảnh: TƯ LIỆU BỆNH VIỆN NHI T.Ư
Viêm kết mạc rất dễ lây, có thể thành các vụ dịch lớn, đặc biệt ở cộng đồng thiếu nước sạch, có thể bùng phát thành dịch sau lũ lụt.
Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn và vi rút. Trong đó, loại vi khuẩn có thể gây viêm kết mạc cấp như: phế cầu, tụ cầu, liên cầu. Vi rút gây viêm kết mạc gặp nhiều nhất là adenovirus, thường lây lan mạnh gây ra các vụ dịch lớn, do đặc tính lây qua đường hô hấp và khả năng tồn tại được lâu ở ngoài môi trường.
Ngoài ra, dị ứng cũng là nguyên nhân gây viêm kết mạc. Khi tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng dẫn đến đỏ nhanh 2 mắt, ngứa nhiều, người bệnh thường dụi tay lên mắt và đây chính là nguyên nhân gây bội nhiễm.
Triệu chứng
Bác sĩ Phùng Thị Thúy Hằng cho biết: Sau 2 - 3 ngày ủ bệnh (từ khi tiếp xúc với nguồn lây), bệnh nhân (BN) sẽ xuất hiện các dấu hiệu ngứa mắt, cộm đỏ, chói, sợ ánh sáng, chảy nước mắt và có nhiều rỉ ghèn ở mắt. BN rất khó mở mắt do rỉ ghèn nhiều khi ngủ dậy. Lúc đầu chỉ bị một bên mắt, sau vài ngày xuất hiện sang mắt còn lại.
Khi khám cho BN, bác sĩ sẽ thấy mi mắt sưng nề đỏ, kết mạc nhãn cầu cương tụ, phù nề, nhiều rỉ ghèn ở bờ mi và bề mặt kết mạc. Một số trường hợp có thể có xuất huyết (chảy máu) dưới kết mạc. Những trường hợp nặng viêm kết mạc gây tổn thương giác mạc, khiến BN thị lực giảm nhiều và tình trạng kéo dài dai dẳng nhiều tháng.
Ngoài ra, BN có thể bị sốt nhẹ, chảy nước mũi, có sưng hạch trước tai hoặc hạch góc hàm, viêm họng, amidansưng viêm.
"Viêm kết mạc trên trẻ em thường nặng do miễn dịch tại chỗ của trẻ còn yếu, các mô mềm quanh mắt của trẻ lỏng lẻo nên dễ bị phản ứng sưng phù trầm trọng. Cha mẹ hay đưa trẻ đi khám vì thấy mắt sưng, đỏ mắt, ra rỉ ghèn nhiều. Với trẻ em, cần đặc biệt lưu ý vì bé không biết nói, quấy khóc khiến việc tra nhỏ thuốc và khám mắt khó khăn. Điều trị viêm kết mạc trên trẻ em phức tạp hơn, kéo dài hơn người lớn, đòi hỏi công sức của nhân viên y tế lẫn người chăm sóc trẻ", bác sĩ Hằng lưu ý thêm.
Phòng bệnh
Viêm kết mạc lây qua nước mắt và rỉ ghèn có chứa nhiều tác nhân gây bệnh. Người bị viêm kết mạc hay lấy tay dụi mắt, sau đó cầm nắm vào các đồ vật sử dụng chung trong nhà, ở nơi làm việc, trường học… làm cho người khác khi sử dụng đồ vật đó cũng bị lây.
Ngoài ra, bệnh có thể lây qua môi trường bể bơi tập thể.
Ở người bình thường, nước mắt được dẫn lưu xuống mũi qua hệ thống lệ đạo, khi viêm kết mạc, nước mắt chứa yếu tố gây bệnh được dẫn lưu xuống mũi họng. Khi người bệnh nói chuyện, hắt hơi dịch mũi họng bắn ra ngoài không khí sẽ gây bệnh cho người khác.
Người bị viêm kết mạc cần nghỉ học, nghỉ làm, hạn chế đến những nơi đông người để tránh lây cho người khác.
Nên ngừng đeo kính áp tròng vài ngày khi có viêm kết mạc cấp. Sử dụng đồ vật riêng, không dụi tay lên mắt. Rửa tay trước và sau khi tra thuốc.
Khi bắt buộc phải sử dụng các đồ vật chung, phải rửa tay bằng xà phòng trước. Không vứt bừa bãi bông gạc sau khi sử dụng thấm rửa mắt. Thường xuyên giặt khăn mặt bằng xà phòng và phơi nắng.
Sau khi khỏi bệnh, cần rửa sạch kính đeo mắt bằng xà phòng để tránh tái nhiễm.
Các phòng khám cần vệ sinh tay và sát trùng dụng cụ đúng quy trình.
Vệ sinh môi trường, nhà cửa sạch sẽ.
(Nguồn: Khoa Mắt, Bệnh viện Bạch Mai)