Các nhà nghiên cứu Anh đã phát triển được loại thuốc tiềm năng giúp loại bỏ HIV khỏi các tế bào nhiễm virus trong não.
Các nhà khoa học tại Trung tâm Nghiên cứu Linh trưởng Quốc gia Tulane tìm được loại thuốc có thể làm giảm đáng kể nồng độ virus gây suy giảm miễn dịch ở khỉ (SIV), cấu trúc tương tự virus HIV ở người. Cơ chế là nhắm mục tiêu vào một số tế bào miễn dịch chứa virus.
Được công bố trên Tạp chí Brain Đại học Oxford, phát hiện này là bước quan trọng hướng tới việc loại bỏ HIV khỏi các khu vực khó tiếp cận trong cơ thể, nơi virus trốn tránh hiệu quả với những hình thức điều trị.
"Bằng cách nhắm mục tiêu vào các tế bào nhiễm bệnh trong não, chúng ta có thể loại bỏ virus khỏi các khu vực ẩn này. Đây vốn là một thách thức lớn trong điều trị HIV", tiến sĩ Woong-Ki Kim, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Linh trưởng Quốc gia Tulane, giải thích.
Nghiên cứu diễn ra trên ba nhóm bệnh nhân: một nhóm đối chứng không được điều trị và hai nhóm điều trị với liều lượng khác nhau trong 30 ngày. Các chuyên gia nhận thấy sử dụng thuốc với liều cao đã giảm đáng kể số lượng tế bào biểu hiện vị thụ thể HIV, giảm 95-99% lượng DNA của virus trong não.
Ngoài việc giảm lượng virus, phương pháp điều trị không tác động đáng kể đến microglia, tế bào miễn dịch thường trú trong não, vốn rất cần thiết để duy trì môi trường miễn dịch thần kinh khỏe mạnh. Nó cũng không có dấu hiệu gây độc cho gan ở liều thử nghiệm.
Hình ảnh hiển vi điện tử của virus HIV. Ảnh: Caracole
Điều trị bằng thuốc kháng virus (ART) là một phần thiết yếu để duy trì virus ở mức không thể phát hiện được trong máu, chuyển HIV từ bệnh nan y sang tình trạng có thể kiểm soát được. Tuy nhiên, ART không loại trừ hoàn toàn virus, người bệnh cần sử dụng thuốc suốt đời. Virus vẫn tồn tại trong các "ổ chứa" ở não, gan và cách hạch bạch huyết, nằm ngoài tầm tác động của ART.
Não là khu vực đặc biệt khó điều trị do có hàng rào máu não, một màng che chắn cơ quan này khỏi các chất có hại, nhưng cũng ngăn chặn phương pháp điều trị, khiến virus vô tình "được bảo vệ". Ngoài ra, các tế bào trong não được gọi là đại thực bào có tuổi thọ cực kỳ cao, khiến chúng khó bị tiêu diệt một khi đã nhiễm trùng.
Nhiễm trùng đại thực bào góp phần gây rối loạn chức năng nhận thức thần kinh. Gần một nửa số bệnh nhân HIV gặp phải tình trạng này. Việc loại bỏ virus khỏi não là rất quan trọng, giúp điều trị HIV toàn diện, cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống cho những người có vấn đề về nhận thức thần kinh.
Bước tiếp theo của nhóm nghiên cứu là thử nghiệm liệu pháp kết hợp với ART để đánh giá hiệu quả của chúng, mở đường cho các chiến lược toàn diện hơn giúp loại bỏ hoàn toàn HIV khỏi cơ thể.
Thục Linh (Theo Medical Xpress)