Mua hay bán vàng đều cần cung cấp thông tin cá nhân

Vàng cưới, vàng tặng... khó bán

Khảo sát của Thanh Niên trưa ngày 4.8 ở một số cửa hàng vàng tại TP.HCM cho thấy những nơi này thực hiện rất nghiêm việc yêu cầu khai báo thông tin của khách hàng tới giao dịch mua bán vàng. Nhân viên tiệm vàng T.D (Q.1, TP.HCM) cho biết khách hàng mua vàng trang sức hay một chỉ vàng nhẫn cũng cần cung cấp căn cước công dân (CCCD). Muốn bán vàng cũng tương tự. Với những sản phẩm nữ trang không do tiệm vàng bán ra trước đây, không có hóa đơn, chứng từ thì nhân viên sẽ kiểm tra chất lượng vàng rồi đưa ra giá thu mua lại. Nếu khách hàng đồng ý thì cần cung cấp CCCD, số điện thoại để cửa hàng lưu thông tin.

Chúng tôi thử cầm sợi dây chuyền bị đứt tới ông T.C.C (chủ tiệm vàng ở Q.8, TP.HCM), ông nói tiệm nào chịu thu mua lại vàng không có hóa đơn chứng từ là đã dễ cho khách rồi. Chứ tiệm ông "thì chịu, không mua được, nhất là dây chuyền bị đứt của cô". "Tôi sợ mua phải hàng không sạch như hàng cướp giật, trộm cắp. Sau này cơ quan chức năng hỏi đến thì coi như mất trắng. Hiện nay quản lý thị trường cũng kiểm tra khá gắt về nguồn gốc sản phẩm nên việc thu mua lại nữ trang cũ của khách cũng hết sức thận trọng. Các sản phẩm cũ này sau khi mua sẽ được phân kim, sản xuất lại sản phẩm mới rồi bán ra thị trường", ông giải thích thêm.

Một số tiệm vàng cho biết nhiều khách hàng lo ngại lộ thông tin cá nhân nhưng nếu không cung cấp thông tin thì cửa hàng không thể giao dịch. Hỏi một số người về việc cung cấp thông tin, hầu hết đều cho rằng việc mua bán hàng hóa, dịch vụ phải có thông tin người mua, người bán là đúng. Thế nhưng trong trường hợp đám cưới, thôi nôi…, người thân trong gia đình tặng vàng thì người nhận cũng "dở khóc dở cười". 

Chị Thanh Thảo (Q.Bình Thạnh, TP.HCM) kể trong đám cưới chị trước đây, bà con hai bên gia đình tặng vàng khá nhiều, đủ kiểu, đủ loại từ nhẫn, kiềng, lắc... chủ yếu mua từ các tiệm vàng ở dưới quê. Sau đám cưới, hai vợ chồng mang số vàng này ra bán để chuyển sang tiền đồng gửi ngân hàng (NH). Nhưng ra đến tiệm vàng, họ hỏi hóa đơn, chứng từ chị mới "ngớ ra". 

"Vàng tặng đám cưới có ai đưa hóa đơn mua đâu. Đi mấy tiệm liền họ đều yêu cầu như vậy và do không phải vàng của tiệm nên sau khi kiểm tra, mỗi tiệm báo giá thu khác nhau, đều thấp hơn giá niêm yết cả triệu đồng mỗi lượng. Không những vậy, nhân viên tiệm vàng cũng yêu cầu khách cung cấp CCCD, số điện thoại, địa chỉ khi bán vàng", chị Thảo kể.

Theo nhân viên Công ty CP vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), khách hàng đến mua hay bán vàng đều cung cấp CCCD. Trong trường hợp khách mua vàng khối lượng lớn rồi cho, tặng lại người thân, bạn bè thì chỉ cần cung cấp CCCD của người mua. Sau này người đó có bán lại thì có thể liên hệ các cửa hàng của PNJ, đọc thông tin của người mua để đối chiếu. Đối với những sản phẩm không có hóa đơn, công ty cần kiểm định lại chất lượng trước khi thu vào.

Vàng có mã số định danh?

Theo ông Nguyễn Văn Dung, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn TP.HCM, hiện các tiệm vàng mua hay bán dù một phân vàng cũng phải cung cấp CCCD để kê khai với cơ quan thuế. "Phản hồi từ các tiệm vàng thì có nhiều khách hàng phản ứng vì sợ lộ thông tin cá nhân nên từ chối mua vàng dù đã chọn được sản phẩm", ông Dung cho hay. 

Liên quan đến việc các tiệm từ chối mua vàng không có hóa đơn chứng từ, ông Dung phân tích quy định hiện hành cho phép các tiệm vàng được phép mua vàng trôi nổi của cá nhân để phân kim làm nguyên liệu. Tất cả số vàng này phải được ghi vào bảng kê. Tuy nhiên với quy định của Tổng cục Quản lý thị trường thì những sản phẩm vàng đang kinh doanh tại các cửa hàng mà không có hóa đơn, chứng từ được xác định là hàng nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ. 

Vì thế, nhiều tiệm vàng lo lắng bị phạt và tịch thu sản phẩm khi không có hóa đơn, chứng từ đầu vào nên không dám mua. Số lượng doanh nghiệp kinh doanh vàng hiện nay tạm ngừng hoạt động tăng lên khá nhiều. Hội đang cho thống kê con số tạm nghỉ bao nhiêu để nắm tình hình.

Không chỉ vàng nữ trang mà lâu nay, khách hàng mua vàng miếng SJC đã phải khai báo đầy đủ thông tin cá nhân như CCCD, số điện thoại, địa chỉ… Ngay từ khi thực hiện bán vàng miếng trực tiếp cho người dân từ đầu tháng 6, các NH thương mại nhà nước yêu cầu người mua vàng miếng SJC kê khai đầy đủ thông tin về giấy tờ tùy thân. Đại diện Agribank (một trong 4 NH thực hiện bán vàng bình ổn) cho hay khách hàng mua vàng miếng SJC cung cấp CCCD, đồng nghĩa sê ri của mỗi miếng vàng SJC được gắn với một CCCD và xem như đều có "mã số định danh".

Thông tin của khách hàng mua vàng miếng SJC trên địa bàn TP.HCM sẽ được chuyển cơ quan công an để quản lý. Từ cuối tháng 7.2024, UBND TP.HCM thành lập tổ công tác đảm bảo an ninh thị trường vàng nhằm thu thập, phân tích thông tin, số liệu, tình hình về khách hàng mua bán vàng miếng. Đại diện Công an TP.HCM làm tổ trưởng, phối hợp với các cơ quan phát hiện, xử lý nghi vấn buôn lậu, hoạt động mua gom vàng để đầu cơ trục lợi, gây bất ổn thị trường. 

Hằng ngày, NH Nhà nước chi nhánh TP.HCM thu thập và chuyển giao Công an TP.HCM thông tin, tài liệu danh sách cá nhân mua vàng tại các điểm bán vàng miếng SJC của Công ty TNHH Một thành viên Vàng bạc đá quý Sài Gòn và 4 NH thương mại trên địa bàn thành phố. Không những vậy, Cục Phòng, chống rửa tiền, Cơ quan Thanh tra, giám sát NH, NH Nhà nước là thành viên Tổ công tác có nhiệm vụ xác minh nhanh dòng tiền, nguồn tiền mua vàng và hỗ trợ thu thập tài liệu tại các NH (hồ sơ mở tài khoản, sao kê tài khoản, chứng từ giao dịch…) để làm rõ nghi vấn mua gom vàng, thuê mua vàng.