Không phải ai cũng có nguy cơ mắc ung thư gan như nhau. Theo các nghiên cứu, một số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn hẳn so với người bình thường.
Đứng đầu bảng trong danh sách nhóm người có nguy cơ cao mắc ung thư gan, theo bác sĩ Trần Văn Hà (BV K Tân Triều) là những người nhiễm virus viêm gan B hoặc C.
Bác sĩ Hà lý giải: Virus xâm nhập vào gan, gây viêm nhiễm mãn tính, dần phá hủy tế bào gan và thay thế bằng mô sẹo, hình thành xơ gan. Đây chính là giai đoạn tiền ung thư, nơi các tế bào gan bắt đầu biến đổi ác tính. Viêm gan B được xem là thủ phạm hàng đầu gây ung thư gan, chiếm đến hơn 50% các trường hợp. Viêm gan C cũng không kém phần nguy hiểm, mặc dù tỷ lệ chuyển thành ung thư thấp hơn nhưng vẫn là một mối đe dọa đáng kể. Nguy cơ chuyển biến từ viêm gan B, C sang ung thư gan càng cao hơn ở những người đồng nhiễm cả hai loại virus, người có hệ miễn dịch suy yếu, người nghiện rượu hoặc mắc các bệnh gan khác. Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý về gan, đặc biệt là viêm gan B, C là vô cùng quan trọng để ngăn chặn sự phát triển của ung thư gan.
Thứ hai, là nhóm người bị xơ gan. Khi gan bị tổn thương nặng nề, các tế bào gan lành mạnh bị thay thế bằng mô sẹo cứng, làm giảm chức năng gan và tạo điều kiện thuận lợi cho các tế bào ung thư phát triển. Những người mắc xơ gan, đặc biệt là do viêm gan B hoặc C, hoặc lạm dụng rượu bia, có nguy cơ cao biến chứng thành ung thư gan. Quá trình này diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến việc phát hiện bệnh gặp nhiều khó khăn. Xơ gan càng tiến triển, nguy cơ ung thư càng tăng. Do đó, việc tầm soát ung thư gan định kỳ là vô cùng quan trọng đối với những bệnh nhân xơ gan, nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và có biện pháp điều trị kịp thời, nâng cao khả năng sống sót.
Thứ ba là nhóm người nghiện rượu. Rượu khi vào cơ thể sẽ được gan chuyển hóa, quá trình này sản sinh ra các chất độc hại làm tổn thương tế bào gan, gây viêm gan, xơ gan và cuối cùng là ung thư gan. Việc tiêu thụ rượu kéo dài và quá mức khiến gan phải làm việc quá tải, tế bào gan bị tổn thương nghiêm trọng, tạo điều kiện cho các tế bào ung thư phát triển và xâm lấn. Nguy cơ mắc ung thư gan ở người nghiện rượu cao gấp nhiều lần so với người bình thường. Đặc biệt, những người vừa nghiện rượu vừa nhiễm virus viêm gan B hoặc C càng có nguy cơ cao hơn. Việc cai rượu hoàn toàn là điều cần thiết để giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư gan và các bệnh lý gan khác.
Thứ tư, những người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan cũng nằm trong nhóm có nguy cơ cao. Gen di truyền đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển ung thư. Nếu trong gia đình có người thân mắc ung thư gan, đặc biệt là người thân trực hệ như bố mẹ, anh chị em, thì nguy cơ di truyền các đột biến gen gây ung thư cho thế hệ sau là rất cao. Những đột biến này làm suy yếu khả năng sửa chữa DNA của tế bào gan, tạo điều kiện cho các tế bào ung thư phát triển và xâm lấn. Ngoài ra, yếu tố môi trường và lối sống không lành mạnh như hút thuốc, uống rượu, ăn uống không lành mạnh cũng có thể tương tác với các yếu tố di truyền, làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Do đó, những người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan cần đặc biệt chú ý đến việc tầm soát và khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh và có biện pháp điều trị kịp thời.
Và thứ năm, là những người tiếp xúc với các chất độc hại chẳng hạn như aflatoxin (có trong một số loại hạt, ngũ cốc bị mốc), vinyl chloride (sử dụng trong công nghiệp nhựa), và một số hóa chất công nghiệp khác khi xâm nhập vào cơ thể sẽ gây tổn thương gan nghiêm trọng, gây viêm nhiễm mãn tính, xơ gan và cuối cùng là ung thư gan. Các hóa chất này có khả năng làm biến đổi cấu trúc DNA của tế bào gan, gây đột biến gen và kích thích sự phát triển của tế bào ung thư. Nguy cơ mắc ung thư gan càng cao hơn ở những người vừa tiếp xúc với hóa chất độc hại vừa có các yếu tố nguy cơ khác như viêm gan B, C, nghiện rượu, béo phì.
Để giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư gan, bác sĩ khuyến cáo: mọi người đều nên tiêm phòng vắc xin viêm gan B; khám sức khỏe định kỳ; sống lành mạnh: ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, tránh rượu bia, không hút thuốc; điều trị kịp thời các bệnh lý về gan; tránh tiếp xúc với các chất độc hại.