Để cứu người đuối nước, cần nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước, đặt nằm chỗ khô thoáng, phối hợp ấn tim, thổi ngạt, giữ ấm ở tư thế an toàn và đưa đến cơ sở y tế.
Theo bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, tai nạn ngạt nước hay đuối nước thường gặp ở nước ta. Sơ cứu tại chỗ và đúng kỹ thuật là quan trọng nhất, quyết định sự sống còn hay di chứng não của nạn nhân.
Cách sơ cứu đúng
- Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước bằng cách đưa cánh tay, cây sào dài cho họ nắm; ném phao hoặc vớt người bị nạn lên.
- Đặt nạn nhân nằm chỗ khô ráo, thoáng khí.
- Nếu nạn nhân bất tỉnh, hãy kiểm tra xem còn thở hay không bằng cách quan sát sự di động của lồng ngực:
- Nếu lồng ngực không di động tức là ngưng thở:
- Hãy tiến hành ấn tim ngoài lồng ngực ở nửa dưới xương ức.
- Phối hợp ấn tim và thổi ngạt theo tỉ lệ 15/2 (2 cấp cứu viên) hoặc 30/2 (1 cấp cứu viên) trong 2 phút.
- Sau đó đánh giá lại xem nạn nhân có thở lại được không, môi có hồng không, có phản ứng khi lay gọi kích thích đau không... Nếu không thì phải tiếp tục các động tác cấp cứu này ngay cả trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.
- Nếu còn tự thở:
- Hãy đặt nạn nhân ở tư thế an toàn là nằm nghiêng một bên để chất nôn dễ thoát ra ngoài nếu nôn ói.
- Cởi bỏ quần áo ướt và giữ ấm bằng cách đắp lên người bằng chăn hay một tấm khăn khô.
- Nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay cả khi họ vẻ như bình thường hoặc đã hồi phục hoàn toàn sau sơ cứu vì nguy cơ khó thở thứ phát có thể xảy ra vài giờ sau ngạt nước.
Những việc cần tránh
Phần lớn các nạn nhân bị ngạt nước khi đưa đến cấp cứu tại các bệnh viện không được sơ cứu hay sơ cứu không đúng cách dẫn đến tử vong hoặc di chứng não do thiếu oxy. Các sơ cứu không đúng bao gồm:
- Bỏ nhiều thời gian cho việc xốc nước:
- Động tác dốc ngược nạn nhân không cần thiết và không nên thực hiện vì thường lượng nước vào phổi rất ít chứ không phải phổi chứa đầy nước như người dân thường nghĩ. Lượng nước rất ít này sẽ được tống ra ngoài khi nạn nhân tự thở lại.
- Ngoài ra việc xốc nước còn làm chậm thời gian cấp cứu thổi ngạt và tăng nguy cơ hít sặc.
- Lăn lu:
- Nhiều người cho nạn nhân nằm sấp trên cái lu được để rơm nung cháy bên trong và lăn lu qua lại nhằm mục đích "rút nước" trong cơ thể ra.
- Phương pháp này không hiệu quả, còn gây bỏng cho người bị nạn.
- Các nạn nhân ngưng thở, ngưng tim không được cấp cứu thổi ngạt và ấn tim tại nơi xảy ra tai nạn hoặc trong lúc vận chuyển tới cơ sở y tế. Điều này làm cho não và các cơ quan thiếu oxy kéo dài, chết tế bào não dẫn tới tử vong và di chứng não nặng nề. Vì thế tốt nhất phải cấp cứu thổi ngạt ngay khi đưa đầu nạn nhân lên khỏi mặt nước trước khi đưa vào bờ.
Phòng ngừa
- Không để trẻ nhỏ một mình ở nhà, đậy kín các vật chứa nước trong nhà.
- Không cho trẻ chơi một mình gần ao, hồ, kênh, rạch, sông. Luôn có người lớn đi theo.
- Không cho bệnh nhân động kinh bơi.
- Nên hướng dẫn tập bơi, cho trẻ học bơi.
- Nhà trường lưu ý dặn dò học sinh khi nghỉ hè về vấn đề đi bơi hay chèo thuyền vùng sông nước rất nguy hiểm, không an toàn, cần có sự giám sát.
Mỹ Ý