Qua rà soát các nguồn lực, Bộ NN-PTNT dự kiến giai đoạn 2025 - 2027, ngoài nguồn vốn của WB và vốn đầu tư công của nhà nước, Bộ cần huy động khoảng 20.000 tỉ đồng từ vốn đầu tư của doanh nghiệp, HTX, nông dân. Tuy nhiên, việc huy động nguồn lực đầu tư lại là khó khăn hàng đầu hiện nay. Nguồn đầu tư từ ngân sách ngay trong giai đoạn 2024 - 2025 chưa bố trí được nguồn.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, để có một cuộc cách mạng về cây lúa, phải thổi hồn vào cây lúa bằng công nghệ số, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo. Điều này đòi hỏi phát huy tối đa sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, nhất là không thể thiếu vai trò từ bàn tay khối óc của nhân dân. Nhưng để huy động được nguồn lực của nhân dân thì phải có cơ chế, chính sách phù hợp để hỗ trợ, khuyến khích họ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị
ẢNH: THANH DUY
Bên cạnh đó, yếu tố thành công còn cần có sự huy động đa dạng hóa nguồn lực, gồm T.Ư, địa phương, đi vay, phát hành trái phiếu, xã hội hóa, nhân dân. Việc sử dụng nguồn lực phải khoa học, xóa bỏ cơ chế xin cho bao cấp, thủ tục hành chính rườm rà. Nguồn lực này làm sao phải xuống tới địa phương, cơ sở sản xuất, nông dân thì mới hiệu quả.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị: Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp cần phải bứt phá, tăng tốc hơn nữa để sớm đạt được mục tiêu. Từ đó, chúng ta có thể đạt được 14 - 15 triệu tấn lúa, 9 - 10 triệu tấn gạo từ đề án này. Trên tinh thần đó, Thủ tướng đặt ra 11 giải pháp và giao nhiệm vụ cho từng bộ, ngành, địa phương liên quan.
Yếu tố trọng tâm hàng đầu là hoàn thành công tác quy hoạch vùng nguyên liệu mang tính ổn định, định hướng lâu dài để phát triển cây lúa. Song song đó phải ứng dụng khoa học - công nghệ, xây dựng thương hiệu lúa chất lượng cao ở phân khúc cao, đa dạng hóa sản phẩm. Mục tiêu là để thương hiệu cây lúa ĐBSCL không chỉ lan tỏa trong vùng, trong nước mà còn được biết tới ở thế giới, khu vực.
Thủ tướng lưu ý đến việc huy động nguồn vốn, các gói tín dụng hỗ trợ kịp thời, trước mắt là bổ sung gói tín dụng ưu đãi cho thủy sản, lúa gạo. Sang năm, mục tiêu là phải huy động được gói tín dụng khoảng 30.000 tỉ đồng. Việc nữa là lập nguồn quỹ cho 1 triệu ha này, bao gồm vốn nhà nước, bán tín chỉ carbon, hỗ trợ các đối tác, xã hội hóa để sử dụng cho nhanh.
Không những vậy, Thủ tướng còn yêu cầu chú ý việc chống biến đổi khí hậu, thiên tai, hạn hán ở vùng ĐBSCL. Bộ NN-PTNT và Bộ TN-MT đã được giao nhiệm vụ xây dựng đề án cụ thể, có phân kỳ đầu tư, phân bổ nguồn lực cho các địa phương. Thủ tướng yêu cầu việc này không được chậm trễ, đến quý 1/2025 phải xong, vì có ý nghĩa liên quan tới việc bảo vệ và chăm sóc cây lúa chất lượng cao, phát thải thấp.