Ấn mạnh vào động mạch cảnh, còn gọi là "bắt pen", có thể gây thiếu máu não, ngất xỉu, đột quỵ, khiến não tổn thương khó phục hồi.
Ngày 21/10, PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết thông tin trên, cảnh báo sau vài giây thực hiện động tác ấn cổ, người chơi có thể lơ mơ, mất ý thức, ngất lịm.
"Bắt pen" là trò chơi gần đây được một số người trẻ thực hiện theo video lan truyền trên mạng xã hội. Theo đó, người chơi sẽ nhờ một người khác bóp cổ mình để ép động mạch cảnh tìm cảm giác thích thú, mê man, lâng lâng tạm thời trong vài giây, sau đó được gọi mới tỉnh lại. Trò chơi này gần giống với "thử thách bất tỉnh" (người chơi tự bóp cổ mình) lan truyền trong một bộ phận giới trẻ năm 2023.
Theo ThS.BS.CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, "bắt pen" và "thử thách bất tỉnh" có điểm chung là dùng ngón tay ấn mạnh vào vị trí động mạch cảnh. Động mạch này có nhiệm vụ đưa máu giàu oxy đến các cơ quan và mô ở vùng đầu mặt cổ, trong đó 70-80% lượng máu lên não.
"Trò chơi này tiềm ẩn nhiều nguy hại", phó giáo sư Vinh nói, giải thích rằng các tế bào não thiếu máu 5 phút sẽ bị tổn thương không thể phục hồi. Đè động mạch cảnh làm giảm tưới máu não và chậm nhịp tim gây choáng, ngất, nguy cơ tử vong nếu thiếu máu não kéo dài hoặc ngưng tim do nhịp chậm.
Cụ thể, ép chặt hai bên động mạch cảnh và buông tay nhanh làm giảm tưới máu não nghiêm trọng, gây chóng mặt, ngất, mất ý thức thoáng qua. Xơ vữa động mạch cảnh ở trẻ em hiếm gặp nhưng nếu xảy ra thì mảng xơ vữa sẽ bong ra, trôi đi làm tắc nghẽn mạch máu, dẫn đến nhồi máu não. Đây là một dạng của đột quỵ (tai biến mạch máu não) dễ gây tử vong. Người bệnh được cứu sống cũng gặp di chứng nặng nề. Động mạch cảnh tắc nghẽn quá lâu có thể gây đột quỵ do thiếu máu (nhất là ở người đã có sẵn tình trạng tắc hẹp mạch máu mà không biết) hoặc tổn thương não do hội chứng tăng tái tưới máu.
"Bắt pen" còn kích thích thần kinh phó giao cảm làm nhịp chậm, dẫn đến ngưng tim đột ngột. Hành động này nghiêm trọng hơn ở người bị tăng huyết áp hoặc có tiền sử huyết khối. Một số trường hợp có thể tử vong.
Người chơi nhờ một người khác dùng ngón tay cái ấn vào động mạch cảnh hai bên cổ. Ảnh minh họa: Bệnh viện Tâm Anh
Trước đó, nhiều xu hướng khác cũng thịnh hành trong giới trẻ được bác sĩ cảnh báo nguy hiểm, như "Vaping trend" - hút thuốc lá điện tử, hít bóng cười (hít bóng chứa khí Dinitơ monoxit N2O gây ức chế thần kinh, tạo ảo giác hưng phấn)... Trong đó, "Vaping trend" không ảnh hưởng ngay đến sức khỏe người chơi nhưng có thể gây ra một loạt biến chứng nghiêm trọng về sau, theo phó giáo sư Vinh. Lý do là tương tự thuốc lá truyền thống, người hút thuốc lá điện tử cũng hít nicotine và các hóa chất độc hại khác vào phổi. Đây là yếu tố nguy cơ gây hen suyễn, viêm tiểu phế quản tắc nghẽn, tăng huyết áp, bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim, viêm màng não, suy thận, suy giảm miễn dịch, ung thư.
Bác sĩ Kiều khuyên các gia đình nên phối hợp với nhà trường để giáo dục, giám sát các con, tránh để trẻ tham gia các trò chơi nguy hại.
Thu Hà
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh tim mạch tại đây để bác sĩ giải đáp