TP HCMTheo VKS, ông Đặng Việt Hà và Trần Kỳ Hình đã đưa ra chủ trương nhận hối lộ, là người đứng đầu nên phải chịu trách nhiệm cao nhất về các sai phạm tại Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Ngày 6/8, sau hơn 3 tuần làm việc, phiên tòa xét xử hai cựu cục trưởng Đăng Kiểm Việt Nam Đặng Việt Hà, Trần Kỳ Hình cùng 252 bị cáo về hàng loạt tội danh tham nhũng bước vào phần tranh luận.
Phát biểu quan điểm giải quyết vụ án, đại diện VKS đánh giá đây là vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế có quy mô đặc biệt lớn, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng trong lĩnh vực quản lý Nhà nước về hoạt động đăng kiểm phương tiện xe cơ giới và phương tiện thủy nội địa.
Đại diện VKS giữ quyền công tố tại tòa. Ảnh: Thanh Tùng
Xuất phát từ quá trình thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, tổ công tác Phòng CSGT, Công an TP HCM, phát hiện hai ôtô có dấu hiệu cơi nới thành thùng so với quy chuẩn nên yêu cầu dừng phương tiện để kiểm tra. Kết quả xác định, số đo kích thước thành, thùng xe trùng khớp với số đo kích thước trong Giấy chứng nhận kiểm định nhưng lại sai lệch so với số đo theo thông số kỹ thuật của xe trên cơ sở dữ liệu của Cục đăng kiểm Việt Nam.
Từ dấu hiệu tội phạm này, Công an TP HCM đã điều tra, xác định hành vi phạm tội có tổ chức xuyên suốt từ Cục đăng kiểm Việt Nam đến các Trung tâm đăng kiểm phương tiện cơ giới, Chi cục đăng kiểm phương tiện thủy nội địa tại TP HCM và các địa phương trên cả nước.
Qua quá trình điều tra, cơ quan tố tụng đã khởi tố, điều tra và truy tố tổng cộng 254 bị can về 11 tội danh. Trong đó, hai bị cáo Trần Kỳ Hình và Đặng Việt Hà là hai cựu cục trưởng phải chịu trách nhiệm cao nhất vì đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao.
Bị cáo Đặng Việt Hà, cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam tại tòa. Ảnh: Thanh Tùng
Kết quả thẩm vấn công khai và tài liệu trong hồ sơ xác định, trong thời gian giữ chức Cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam, ông Đặng Việt Hà đã buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các Phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm, Trung tâm Đăng kiểm, Chi cục Đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong suốt thời gian dài.
Khi phát hiện, ông Hà không chấn chỉnh, xử lý mà "vì vụ lợi cá nhân" tiếp tục đưa ra các chủ trương, chỉ đạo cán bộ Phòng kiểm định xe cơ giới, các Trung tâm Đăng kiểm nhận hối lộ. Số tiền này sẽ được chia mức hưởng lợi theo nguyên tắc "phải đảm bảo lợi ích của ông Hà là cao nhất".
"Lời khai của các bị cáo khác cùng dữ liệu thu thập được có căn cứ xác định, Đặng Việt Hà đã nhận hối lộ từ các trung tâm đăng kiểm khối V, Phòng kiểm định xe cơ giới (phòng VAR) và một số trung tâm đăng kiểm khối D", đại diện VKS luận tội, xác định ông Hà phải chịu trách nhiệm hình sự về tổng số tiền nhận hối lộ là hơn 40 tỷ đồng.
Trong đó, Phòng kiểm định xe cơ giới (từ tháng 8/2021 đến 9/2022) là hơn 31 tỷ đồng; 4 trung tâm đăng kiểm (Khối V, thuộc Cục, tại TP HCM từ 1/4 đến tháng 11/2022) là hơn 7,6 tỷ đồng; 5 trung tâm đăng kiểm Khối V tại Hà Nội nhận 780 triệu đồng và tiền hối lộ của các Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm khối D là 680 triệu đồng. Riêng ông Hà hưởng lợi gần 8,8 tỷ đồng và 13.000 USD.
Bị cáo Trần Kỳ Hình tại tòa. Ảnh: Quỳnh Trần
Đối với ông Trần Kỳ Hình (người tiền nhiệm của ông Hà), VKS xác định có các hành vi sai phạm tương tự. Ông này bị cáo buộc vì động cơ vụ lợi cá nhân đã nhận tiền hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD của doanh nghiệp, các đơn vị đăng kiểm, bỏ qua sai phạm trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động Trung tâm Đăng kiểm, sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện.
Ngoài ra, ông Hình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn vị trí công tác làm trái quy định, duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở không đủ điều kiện, tạo điều kiện cho cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các chi cục đăng kiểm và Cục đăng kiểm Việt Nam.
Có vai trò sau lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam là các bị cáo thuộc nhóm lãnh đạo và cán bộ tại Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR) - nơi có chức năng thẩm định hồ sơ thiết kế cải tạo phương tiện xe. 22 cá nhân gồm trưởng, phó phòng và các nhân viên tại phòng chuyên môn này bị cáo buộc về hàng loạt sai phạm. Trong đó, Trần Anh Quân (quyền trưởng phòng VAR) là nhân vật quyền lực nhất.
Bị cáo Quân được hưởng lợi 11,5 tỷ đồng và 9.500 USD nhưng phải chịu trách nhiệm về tổng số tiền các đăng kiểm viên thuộc phòng VAR đã nhận hối lộ là hơn 60 tỷ đồng.
Đến trưa nay, VKS đã luận tội xong hành vi của các bị cáo. Buổi chiều, cơ quan công tố sẽ xác định các tình tiết giảm nhẹ và đưa ra mức án đề nghị đối với họ.
Quá trình xét xử, ông Đặng Việt Hà thừa nhận hành vi nhận hối lộ và đã hưởng lợi hơn 8,5 tỷ đồng, song cho rằng "không đưa ra chủ trương nhận hối lộ và ăn chia". Các sai phạm tại Cục Đăng kiểm đã xảy ra từ năm 2019, khi giữ chức Cục phó.
Cựu cục trưởng Trần Kỳ Hình tỏ ra ăn năn hối hận về các sai phạm trong thời kỳ đương chức. Song, ông này cho rằng số tiền hưởng lợi chỉ có 2,85 tỷ đồng và 12.000 USD chứ không nhiều như con số bị quy buộc.
Hầu hết bị cáo còn lại thuộc Phòng kiểm định xe cơ giới, Phòng Tàu sông, các trung tâm đăng kiểm và đơn vị liên quan đều thừa nhận hành vi sai phạm như cáo trạng nêu. Trong đó, một người không đồng ý với số tiền bị cáo buộc chiếm hưởng.
Hải Duyên