Viêm cột sống dính khớp là bệnh viêm hệ thống mạn tính, triệu chứng sớm nhất và đặc trưng là đau thắt lưng hoặc vùng lưng.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi điều dưỡng Nguyễn Thị Kim Liên, khoa Nội cơ xương khớp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
Tổng quan
Viêm cột sống dính khớp là bệnh viêm hệ thống mạn tính, với tổn thương nổi bật ở khớp cùng chậu, cột sống, các khớp trục và kèm theo có thể có tổn thương ở khớp ngoại vi và toàn thân.
Ước tính khoảng 1-1,4% dân số mắc bệnh. Trong đó, tỷ lệ bệnh ở đàn ông cao gấp 2-3 lần so với phụ nữ. Bệnh thường phát triển từ rất sớm nhưng lại tiến triển chậm, theo thời gian có thể làm dính cứng khớp và đốt sống dẫn đến tàn phế.
Dấu hiệu
Triệu chứng sớm nhất và đặc trưng của căn bệnh thấp viêm này là đau thắt lưng hoặc vùng lưng, thắt lưng kiểu viêm, có thể kèm theo hiện tượng cứng cột sống vào buổi sáng. Khác với các cơn đau lưng cơ học thông thường, đau lưng kiểu viêm do viêm cột sống dính khớp thường:
- Kéo dài ít nhất 3 tháng.
- Có thể khởi phát từ rất sớm, thường trong độ tuổi 17-45.
- Cường độ khi khởi phát âm ỉ và tăng dần theo thời gian.
- Không giảm khi nghỉ ngơi nhưng sẽ cải thiện khi người bệnh vận động nhẹ.
Phòng ngừa
Vì nguyên nhân gây bệnh vẫn còn là ẩn số nên không có cách nào giúp ngăn ngừa viêm cột sống dính khớp hoàn toàn. Mặc dù vậy, thói quen rèn luyện thể chất thường xuyên kết hợp với việc ăn uống lành mạnh, khoa học, tránh các viêm nhiễm... sẽ giúp trì hoãn quá trình tiến triển của bệnh, đồng thời ngăn ngừa các khớp và đốt sống dính lại với nhau gây tàn tật vĩnh viễn
Chế độ dinh dưỡng
Hiện tại chưa có bằng chứng nào cho thấy chế độ ăn là nguyên nhân gây ra bệnh. Vì vậy người bệnh không cần kiêng ăn cũng như không cần tuân thủ tuyệt đối theo một chế độ ăn nào đó.Người bệnh cần ăn uống đủ chất và cân đối:
- Hạn chế quá nhiều dầu mỡ, tinh bột và phủ tạng động vật để giảm nguy cơ mắc các bệnh rối loạn chuyển hóa.
- Hạn chế dùng các chất kích thích, đồ uống có ga, chứa cồn...
- Bổ sung nhiều các thực phẩm giàu caxi, Omega-3 và vitamin D như sữa, cá, tôm, trứng...
- Ăn nhiều rau xanh, hoa quả, các loại ngũ cốc.
- Uống nước 1,5-2 lít/ ngày.
- Giữ cân nặng hợp lý, tránh thừa cân và béo phì gây tăng tải lên khớp, làm nặng tổn thương khớp.
Chế độ luyện tập
Vận động đều đặn là yếu tố không thể thiếu trong quá trình điều trị cũng như sống chung với căn bệnh viêm hệ thống này. Một chế độ tập luyện phù hợp không chỉ giúp thuyên giảm triệu chứng đau cứng khớp và cột sống mà còn hỗ trợ duy trì tính linh hoạt của khớp, đồng thời nâng cao sức khỏe tinh thần của bệnh nhân.
Những bài tập chữa viêm cột sống dính khớp như kéo giãn, co duỗi cơ, đạp xe, bơi lội, đi bộ.
Viêm cột sống dính khớp là bệnh mạn tính điều trị lâu dài. Người bệnh cần tuân theo y lệnh của bác sĩ và tái khám theo hẹn để theo dõi diễn biến, triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe.
Lê Nga